Yn Ffiseg, mae proton yn ronyn isatomig gyda gwefr drydanol o un uned sylfaenol positif (1.602 × 10−19 coulomb). Mae Proton yn cael ei ffeindio o fewm niwclysau atommau ac mae'n hefyd yn sefydlog ar ben ei hyn fel ïon hydrogen H+. Cyfansoddwyd y proton can 3 gronyn isatomig yn cynnwys dau cwarc i fynu a un cwarc i lawr.

Proton
2 i fynu, 1 i lawr
2 i fynu, 1 i lawr
Adeiledd y proton yn cynnwys cwarciau
Nodweddion

Dosbarthiad: Baryon
Cyfansoddiad: 2 i fynu, 1 i lawr
Teulu: Fermion
Grwp: Cwarc
Rhyngweithiad: Disgyrchedd, Electromagnetedd, Gwan, Cryf
Gwrthgronyn: Antiproton
Damcaniaethiad: William Prout (1815)
Darganfyddwyd: Ernest Rutherford (1919)
Symbol(au): p, p+, N+
Mas: 1.672621637(83)×10−27 kg
938.272013(23) MeV/c2 1.00727646677(10) u [1]
Hyd oes cymedrig: >2.1×1029 blwyddyn (sefydlog)
Cerrynt Trydanol: +1 e.
1.602176487(40) × 10−19 C[1]
Radiws y cerrynt: 0.875(7) fm
Moment y deupol trydanol: <5.4×10−24 e cm
Polareiddedd Trydanol: 1.20(6)×10−3 fm3
Moment Magnetig: 2.792847351(28) μN
Polareiddiedd Magnetig: 1.9(5)×10−4 fm3
Sbin: 1⁄2
Isosbin: 1⁄2
Paredd: +1
Cyddwysedig: I(JP) = 1⁄2(1⁄2+)

Y blwch hwn: gweld  sgwrs  golygu

Ernest Rutherford yw'r ffisegydd a darganfyddwyd y proton. Sylwodd Rutherford a'r nodweddion y proton yn 1918.

Gweler Hefyd

golygu
  Eginyn erthygl sydd uchod am ffiseg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.