Η Χασκαλά, γνωστή συχνά και με τον όρο Εβραϊκός διαφωτισμός (εβραϊκά: השכלה‬) ήταν πνευματικό κίνημα των Εβραίων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με επιρροή στους Εβραίους της δυτικής Ευρώπης και του μουσουλμανικού κόσμου. Ξεκίνησε ως μια καθορισμένη ιδεολογική άποψη του κόσμου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1770, ενώ το τελευταίο του στάδιο ολοκληρώθηκε περίπου στο 1881, όταν άρχισε να αναπτύσσεται ο εβραϊκός εθνικισμός.[1][2]

1η Σειρά: Εμφανίζονται οι πρώτο-μασκιλίμ: Ραφαήλ Λέβι Χανόβερ, Σολομόν Ντουμπνό, Τομπίας Κον, Μάρκους Ελίζερ Μπλοχ



2η Σειρά: Εμφανίζονται οι εκπρόσωποι της χασκαλά του Βερολίνου: Σαλομόν Γιάκομπ Κοέν, Νταβίντ Φριντλέντερ, Ναφταλί Χιρτς Βέσελι, Μόζες Μέντελσζον


3η Σειρά: Εμφανίζονται οι εκπρόσωποι της χασκαλά στην Αυστρία και Γαλικία: Γιούντα Λεμπ Μίζες, Σολομόν Γιούντα Λεμπ Ράποπορτ, Γιόζεφ Περλ, Μπαρούχ Γιάιτελες



4η Σειρά: Εμφανίζονται οι εκπρόσωποι της χασκαλά στη Ρωσία: Αβρόμ Μπερ Γκοτλόμπερ, Αμπραχάμ Μαπού, Σαμουέλ Γιόζεφ Φουέν, Ισαάκ Μπερ Λέβινζον

Η Χασκαλά είχε δύο κύριους στόχους ως κίνημα. Προσπάθησε να διατηρήσει τους Εβραίους ως μια χωριστή, μοναδική κοινότητα και εργάστηκε υπέρ μιας πολιτιστικής και ηθικής ανανέωσης, ειδικά στην αναβίωση της εβραϊκής γλώσσας για χρήση σε μη θρησκευτικούς σκοπούς, αναπτύσσοντας τον σύγχρονο τύπο και λογοτεχνία στα εβραϊκά. Ταυτόχρονα, αγωνίστηκε για μια ενσωμάτωση των Εβραίων στις γειτονικές κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης της καθομιλουμένης γλώσσας της περιοχής τους και την υιοθέτηση σύγχρονων αξιών, πολιτισμού και εμφάνισης. Η Χασκαλά προωθήθηκε από τον ορθολογισμό, τον φιλελευθερισμό, την ελευθερία της σκέψης και της έρευνας. Λόγω των χαρακτηριστικών της, θεωρείται σε μεγάλο βαθμό ως η εβραϊκή έκδοση της γενικής Εποχής του Διαφωτισμού. Το κίνημα περιλάμβανε ένα ευρύ φάσμα απόψεων, το οποίο κυμαινόταν από μέτριους που ήλπιζαν στον μέγιστο συμβιβασμό και συντηρητισμό, έως ριζοσπάστες που επιζητούσαν σαρωτικές αλλαγές.[3]

Στις διάφορες αλλαγές, η χασκαλά εκπλήρωσε ένα σημαντικό, παρότι περιορισμένο, μέρος στον εκσυγχρονισμό των Εβραίων στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, δηλαδή στη Γερμανία, την Αυστρία και τη Ρωσία. Οι ακτιβιστές της χασκαλά, οι μασκιλίμ, σκέφτηκαν και εισήγαγαν κοινοτικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές μεταρρυθμίσεις στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα της ζωής των Εβραίων. Λόγω της δυαρχικής πολιτικής, οι εκπρόσωποι της χασκαλά συγκρούστηκαν τόσο με την παραδοσιακή ραββινική ελίτ, η οποία προσπάθησε να διατηρήσει τις παλιές Εβραϊκές αξίες και πρότυπα στο σύνολό τους, καθώς και με τους ριζοσπάστες υπέρμαχους της αφομοίωσης στην ευρύτερη κοινωνία που στόχευαν στην εξαφάνιση ή ελαχιστοποίηση της ύπαρξης των Εβραίων ως μιας ορισμένης κοινωνίας.[2][1]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 «Haskala | Judaic movement». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2020. 
  2. 2,0 2,1 Feiner, Shmuel (στα αγγλικά). Shmuel Feiner, “Toward a Historical Definition of the Haskalah,” in Shmuel Feiner and David Sorkin, eds., New Perspectives on the Haskalah (London: Littman Library, 2001), 184-219. https://www.academia.edu/35808736/Shmuel_Feiner_Toward_a_Historical_Definition_of_the_Haskalah_in_Shmuel_Feiner_and_David_Sorkin_eds_New_Perspectives_on_the_Haskalah_London_Littman_Library_2001_184_219. 
  3. Raison, Jacob S. (2016). The Haskalah Movement in Russia: Jewish Classics. CreateSpace Independent Publishing Platform. ISBN 978-1534834989.