1878
urte
| 1878. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XVIII.a • XIX.a • XX.a |
| Hamarkadak | 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa |
| Urteak | 1875 • 1876 • 1877 • 1878 • 1879 • 1880 • 1881 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1878 MDCCCLXXVIII |
| Ab urbe condita | 2631 |
| Armeniar egutegia | 1327 ԹՎ ՌՅԻԷ |
| Bahá'í egutegia | 34 – 35 |
| Bengaliar egutegia | 1285 |
| Berber egutegia | 2828 |
| Egutegi budista | 2422 |
| Myanmarko egutegia | 1240 |
| Bizantziar egutegia | 7386 – 7387 |
| Koptoen egutegia | 1594 – 1595 |
| Etiopiar egutegia | 1870 – 1871 |
| Hebrear egutegia | 5638 – 5639 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1934 – 1935 |
| Shaka Samvat | 1800 – 1801 |
| Kali Yuga | 4979 – 4980 |
| Iraniar egutegia | 1256 – 1257 |
| Islamiar egutegia | 1294 – 1296 |
| Japoniar egutegia | Meiji 11 (明治11年) |
| Korear egutegia | 4211 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2421 |
| Holozeniar egutegia | 11878 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
aldatu- Otsailaren 2a – Greziak gerra deklaratu zion Turkiari.
- Apirilaren 20a – Bizkaiko Golkoa astindu zuen enbata bortitz batek 322 arrantzale hildako utzi zituen: 132 kantabriar eta 190 euskaldun.
- Maiatzaren 3a – Errusia-Turkia Gerrari amaiera eman zion San Stefanoko hitzarmena sinatu zuten.
- Ekainaren 13a–uztailaren 13a – Europan Otomandar Inperioak zituen lurraldeei buruzko Berlingo Biltzarra egin zuten.
Arte eta kultura
aldatuZientzia eta teknologia
aldatu- Otsailaren 19a- Thomas Edison asmatzaileak patentatu zuen fonografoa.
- Urriaren 14a – Thomas Edisonek argi elektrikoaren patentea eskatu zuen.
Kirolak
aldatuJaiotzak
aldatuUrtarrila
aldatu- Urtarrilaren 4a – Augustus John, galestar margolari, marrazkilari eta grabatzailea (h. 1961).
- Urtarrilaren 6a – Carl Sandburg, estatubatuar poeta, historialari, eleberrigile eta folklorista (h. 1967).
- Urtarrilaren 8a – Baltasar Ametzola, bilbotar enpresaburu eta politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1960).
- Urtarrilaren 9a – John Broadus Watson, estatubatuar psikologoa (h. 1958).
- Urtarrilaren 11 – Theodoros Pangalos, Greziako diktadorea (h. 1952).
- Urtarrilaren 12a – Ferenc Molnár, hungariar antzerkigile, antzerki-zuzendari, eleberrigile eta olerkaria (h. 1952).
- Urtarrilaren 13a – Vasili Xulgin, Ukrainan jaiotako errusiar identifikazioko politikari, filosofo eta kazetari kontserbakorra (h. 1976).
- Urtarrilaren 14a – Victor Segalen, frantziar itsas armadako mediku, eleberrigile, olerkari, etnografo, sinologo, esploratzaile eta arkeologoa (h. 1919).
- Urtarrilaren 15a – Pedro Gimon, bizkaitar arkitektoa (h. 1939).
- Urtarrilaren 20a – Finlay Currie, eskoziar aktorea (h. 1968).
- Urtarrilaren 23a – Oton Župančič, esloveniar poeta eta itzultzailea (h. 1949).
- Urtarrilaren 29a – Mary Jobe Akeley, estatubatuar esploratzaile, egile, alpinista eta argazkilaria (h. 1966).
- Urtarrilaren 30a – A. H. Tammsaare, estoniar idazlea (h. 1940).
Otsaila
aldatu- Otsailaren 1a – Milan Hodža, Txekoslovakiako lehen ministroa (h. 1944).
- Otsailaren 1a – Thomas MacDonagh, irlandar ekintzaile politiko, olerkari, antzerkigile, irakasle eta errepublikar iraultzailea, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).
- Otsailaren 2a – Alejandro Mallona, EAJko politikari eskuindar, katoliko eta abertzalea, Mundakako alkatea (h. 1937).
- Otsailaren 3a – Alberto Arrue, euskal margolaria (h. 1944).
- Otsailaren 3a – Gordon Coates, Zeelanda Berriko lehen ministroa (h. 1943).
- Otsailaren 5a – André Citroën, frantziar ingeniaria eta industrialaria, Citroën automobil fabrikatzailearen sortzailea (h. 1935).
- Otsailaren 7a – Ossip Gabrilovitx, errusian jaiotako pianista eta orkestra-zuzendaria (h. 1936).
- Otsailaren 8a – Martin Buber, Austrian jaiotako filosofo judua (h. 1965).
- Otsailaren 10a – Gillermo Bengoetxea, Txindurri, bizkaitar bertsolari, idazle eta pilotaria (h. 1966).
- Otsailaren 13a – Benigno Oreja, bizkaitar mediku eta politikaria (h. 1962).
- Otsailaren 14a – Viktor Nogin, errusiar militante eta sindikalista boltxebikea (h. 1924).
- Otsailaren 16a – Pamela Colman Smith, Pixie, britaniar artista, ilustratzaile, idazle, argitaratzaile eta okultista, Rider-Waite tarota ilustratzeagatik ezaguna (h. 1951).
- Otsailaren 18a – Maria Ulianova, errusiar militante boltxebikea, Vladimir Leninen arreba gazteena (h. 1937).
- Otsailaren 22a – Alistair Mackay, eskoziar mediku eta esploratzaile polarra, Hego polo magnetikora iritsi ziren hiru esploratzailetako bat (h. 1914).
- Otsailaren 24a – Felix Bernstein, alemaniar matematikaria (h. 1956).
- Otsailaren 28a – Gumersindo de Azcárate Gómez, espainiar militarra, Euzko Gudarosteko operazio-inspektorea (h. 1937).
- Otsailaren 28a – Beltran Pagola, euskal musikagile, piano-jole eta musikako irakaslea (h. 1950).
Martxoa
aldatu- Martxoaren 7a – Boris Kustodiev, errusiar margolaria (h. 1927).
- Martxoaren 10a - Amelia Cuñat Monleon, espainiar marrazkilaria, zeramikaria eta bildumazalea (h. 1946).
- Martxoaren 10a – Karel van de Woestijne, flandriar idazlea (h. 1929).
- Martxoaren 12a – Gemma Galgani, italiar mistiko pasiotarra (h. 1903).
- Martxoaren 15a – Reza Shah Pahlavi, Irango shah edo enperadorea (h. 1944).
- Martxoaren 16a – Clemens August Graf von Galen, alemaniar kardinala (h. 1946).
- Martxoaren 23a – Franz Schreker, austriar konpositorea (h. 1934).
Apirila
aldatu- Apirilaren 1a – Carl Sternheim, alemaniar idazlea (h. 1942).
- Apirilaren 2a – Edward Kasner, estatubatuar matematikaria, googol terminoaren dibulgatzailea (h. 1955).
- Apirilaren 11 – Leopoldo Eijo, galiziar apezpiku eta idazlea, Gasteizko apezpiku izandakoa (h. 1963).
- Apirilaren 15a – Robert Walser, alemanierazko suitzar idazlea (h. 1956).
- Apirilaren 16a – Carolina Beatriz Ângelo, portugaldar medikua eta feminista, Portugalen lehen emakume zirujaua (h. 1911).
- Apirilaren 20a – José Miaja, espainiar militarra (h. 1958).
- Apirilaren 24a – Fidel Dávila, espainiar militarra (h. 1962).
- Apirilaren 28a – Lionel Barrymore, estatubatuar antzerki, zinema eta irrati aktorea (h. 1954).
- Apirilaren 30a – Paul Hazard, frantziar letragizon, historialari eta saiakera idazlea (h. 1944).
- Apirilaren 30a – Juan José Maiztegi, bizkaitar apaiza (h. 1943).
Maiatza
aldatu- Maiatzaren 1a – Enrique de Francisco, Getafen jaiotako gipuzkoar politikari sozialista (h. 1957).
- Maiatzaren 10a – Gustav Stresemann, Alemaniako kantzilerra eta 1926ko Bakearen Nobel Saria (h. 1929).
- Maiatzaren 12a – Massimo Bontempelli, italiar idazlea (h. 1960).
- Maiatzaren 16a – Alberto Pelairea, nafar olerkari eta antzerkigilea (h. 1939).
- Maiatzaren 21a – Secundino Esnaola, gipuzkoar abesbatza zuzendaria eta musikagilea (h. 1929).
- Maiatzaren 24a – Lillian Gilbreth, estatubatuar ingeniari eta kudeaketa-aditua (h. 1972).
- Maiatzaren 30a – Raymond Smith Dugan, estatubatuar astronomoa (h. 1940).
- Maiatzaren 30a – Augustin Trébuchon, Lehen Mundu Gerran hil zen azken soldadu frantsesa (h. 1918).
Ekaina
aldatu- Ekainaren 1a – John Masefield, ingeles olerkari eta idazlea (h. 1967).
- Ekainaren 5a – Bonifazio Etxegarai, gipuzkoar idazle eta legegilea (h. 1956).
- Ekainaren 5a – Willy Koch, Donostian bizi izandako alemaniar argazkilaria, Koch argazkilari dinastiaren aitzindaria (h. 1950).
- Ekainaren 5a – Santiago Meabe, bizkaitar politikaria, ezker abertzalearen aitzindaria (h. 1961).
- Ekainaren 5a – Pancho Villa, Mexikoko Iraultzaren buruzagi garrantzitsuenetako bat (h. 1923).
- Ekainaren 9a – Luis Eleizalde, Eleizalde'tar Koldo, euskal herritar politikari, idazle eta pedagogoa (h. 1923).
- Ekainaren 12a – James Oliver Curwood, estatubatuar eleberrigile eta kazetaria (h. 1927).
- Ekainaren 12a – Isabel Oyarzábal, espainiar itzultzailea, kazetaria, idazlea, aktorea eta diplomatikoa (h. 1974).
- Ekainaren 19a – Adolphe Buhl, frantziar matematikari eta astronomoa (h. 1949).
- Ekainaren 19a – Edmond Jaloux, frantziar eleberrigile eta literatura-kritikaria (h. 1949).
- Ekainaren 24a – Miguel Otamendi, gipuzkoar ingeniaria (h. 1958).
- Ekainaren 26a – Paul Guillaume, frantziar psikologoa, gestalt psikologiaren ordezkari nagusietariko bat (h. 1962).
- Ekainaren 30a – Maurice Legendre, frantziar intelektual katoliko eta hispanista (h. 1955).
Uztaila
aldatu- Uztailaren 6a – Eino Leino, finlandiar poeta, eleberrigilea eta saiakera-idazlea (h. 1926).
- Uztailaren 11 – Hjørdis Grøntoft Raknerud, norvegiar arkitektoa, Eskandinaviako lehen emakume arkitektoetako bat (h. 1918).
- Uztailaren 22a – Lucien Febvre, frantziar historialaria (h. 1956).
Abuztua
aldatu- Abuztuaren 4a – Julio Artetxe, euskal herritar bankari eta politikari liberala (h. 1960).
- Abuztuaren 9a – Eileen Gray, irlandar arkitekto, artista eta altzari diseinatzailea, arkitektura modernoaren aitzindarietako bat (h. 1976).
- Abuztuaren 9a – Juan Maria Roman Dornaku, euskal idazle eta lexikologoa (h. 1959).
- Abuztuaren 10a – Alfred Döblin, alemaniar eleberrigilea (h. 1957).
- Abuztuaren 16a – Shigeho Tanaka, japoniar iktiologoa eta zoologia irakaslea (h. 1974).
- Abuztuaren 19a – Manuel Quezón, filipinetako burujabetasunaren aldeko mugimenduaren buruzagia (h. 1944).
- Abuztuaren 26a – Lina Stern, erruso-sobietar zientzialaria, Genevako Unibertsitatean irakasle titulua jaso zuen lehen emakumea (h. 1968).
- Abuztuaren 27a – Pyotr Nikolaievitx Wrangel, errusiar jenerala (h. 1928).
- Abuztuaren 28a – George Whipple, estatubatuar medikua, 1934ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1976).
- Abuztuaren 30a – Guerau de Liost, kataluniar politikari eta poeta (h. 1933).
Iraila
aldatu- Irailaren 2a – Gabriel Roby, lapurtar margolaria (h. 1917).
- Irailaren 8a – Kepa Enbeita, Urretxindorra, muxikar idazle eta bertsolaria (h. 1942).
- Irailaren 8a – Nestor Zubeldia, nafar apaiz, idazle eta pentsalaria (h. 1963).
- Irailaren 9a – María de Echarri, espainiar zutabegile eta propagandista katolikoa, politikaria eta feminista (h. 1955).
- Irailaren 13a – Maria Unzueta, gipuzkoar pilotaria, ezagutzen den lehenengo emakume puntista (h. 1948).
- Irailaren 20a – Upton Sinclair, estatubatuar idazle eta kazetaria (h. 1968).
- Irailaren 22a – Shigeru Yoshida, Japoniako Lehen Ministroa (h. 1967).
- Irailaren 24a – Charles Ferdinand Ramuz, frantsesezko poeta, eleberrigile eta saiakera-egile suitzarra (h. 1947).
- Irailaren 25a – Holger Thiele, daniar-estatubatuar astronomoa (h. 1946).
Urria
aldatu- Urriaren 9a – Maria Gabriela Bavarian, Dukesa Bavarian (h. 1912).
- Urriaren 11 – Nicole Girard-Mangin, Frantziako armadan Lehen Mundu Gerran aritu zen emakume mediku bakarra, tuberkulosian aditua (h. 1919).
- Urriaren 12a – Karl Buresch, Austriako kantzilerra (h. 1936).
- Urriaren 13a – Eduardo Gancedo, nafar elizgizona eta idazlea (h. 1950).
- Urriaren 13a – Stepan Xaumian, Georgian jaiotako armeniar boltxebikea (h. 1818).
- Urriaren 15a – Paul Reynaud, Frantziako Hirugarren Errepublikako lehen ministroa (h. 1966).
- Urriaren 16a – Franz Reichelt, frantziar-austriar jostuna (h. 1912).
- Urriaren 30a – Arthur Scherbius, alemaniar ingeniari elektrikoa, Enigma makinaren asmatzailea (h. 1929).
Azaroa
aldatu- Azaroaren 1a – Carlos Saavedra Lamas, argentinar politikari eta jurista, 1936ko Bakearen Nobel Saria (h. 1959).
- Azaroaren 4a – José Ángel Berraondo, gipuzkoar futbolari eta entrenatzailea (h. 1950).
- Azaroaren 5a – Mikhail Artsybaxev, ukrainar idazlea (h. 1927).
- Azaroaren 5a – Kuzma Petrov-Vodkin, errusiar margolari eta idazlea (h. 1939).
- Azaroaren 7a – Lise Meitner, austriar fisikaria, fisio nuklearraren aurkitzailea (h. 1968).
- Azaroaren 14a – Julie Manet, frantziar margolaria eta arte bildumagilea (h. 1966).
- Azaroaren 16a – Nikolai Avksentiev, errusiar eseristen buruetako bat (h. 1943).
- Azaroaren 18a – Hubert Loutsch, Luxenburgoko lehen ministroa (h. 1946).
- Azaroaren 21a – Ramon Intzagarai, Elurmendi, euskal idazlea (h. 1947).
- Azaroaren 24a – Paul J. Sachs, estatubatuar enpresaria eta museo zuzendaria (h. 1965).
- Azaroaren 25a – Georg Kaiser, alemaniar antzerkigilea (h. 1945).
- Azaroaren 27a – William Orpen, irlandar margolaria (h. 1931).
Abendua
aldatu- Abenduaren 2a – Javier Gortazar Manso de Belasko, bizkaitar politikari jeltzalea (h. 1977).
- Abenduaren 4a – Mikel Aleksandrovitx Romanov, Errusiako Duke Handia (h. 1918).
- Abenduaren 7a – Akiko Yosano, japoniar idazle, poeta, feminista pionero, bakezale eta aktibista (h. 1942).
- Abenduaren 10a – Chakravarti Rajagopalachari, azken Indiako gobernadore orokorra (h. 1972).
- Abenduaren 14a – José Franco y Ribate, Bilbon bizi izandako espainiar banda-zuzendaria eta musikagilea (h. 1951).
- Abenduaren 15a – Hans Carossa, alemaniar poeta eta eleberrigilea (h. 1956).
- Abenduaren 16a – Josep Clarà, kataluniar eskultorea (h. 1958).
- Abenduaren 18a – Josef Stalin, sobietar politikaria, SESBeko bigarren buruzagi gorena (h. 1953).
- Abenduaren 21a – Tomas Biurrun, nafar artikulugilea (h. 1941).
- Abenduaren 21a – Jan Łukasiewicz, poloniar logikaria (h. 1956).
- Abenduaren 25a – Louis Chevrolet, suitzar-estatubatuar lasterketako pilotua, “Chevrolet” automobil konpainiaren fundatzailea (h. 1941).
- Abenduaren 31 – Horacio Quiroga, uruguaiar idazlea (h. 1937).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
aldatu- Clement Andurain Maitie, Zibero, euskal idazlea (h. 1916).
- Luis Etxebarria, bizkaitar enpresaburu eta politikari monarkikoa (h. 1936).
- Luis Llaguno, bizkaitar politikaria (h. 1975).
- Manuel Guzmán García, gipuzkoar politikari errepublikanoa (h. 1936).
- Alice Manfield, australiar mendi-gidaria, naturalista, txaleten jabea, argazkilaria eta feminista (h. 1960).
- Josefina Blanco, espainiar aktorea (h. 1957).
- María Cambrils, valentziar idazle eta feminista (h. 1939).
Heriotzak
aldatuUrtarriletik ekainera
aldatu- Urtarrilaren 5a – Alfonso La Marmora, Italiako lehen ministroa (j. 1804).
- Urtarrilaren 8a – Charles Cousin-Montauban, Frantziako lehen ministroa (j. 1796).
- Urtarrilaren 8a – Nikolai Nekrasov, errusiar olerkaria eta kazetaria (j. 1821).
- Urtarrilaren 9a – Viktor Emanuel II.a Italiakoa, Sardiniako azken erregea eta Italiako lehenbizikoa (j. 1820).
- Urtarrilaren 17a – Mateo Moraza, arabar politikaria (j. 1817).
- Urtarrilaren 18a – Antoine César Becquerel, frantziar fisikaria (j. 1788).
- Urtarrilaren 19a – Henri Victor Regnault, frantziar kimikaria eta fisikaria (j. 1810).
- Urtarrilaren 24a – Pieter Bleeker, herbeheretar mediku eta zoologoa (j. 1819).
- Urtarrilaren 26a – Kirkpatrick Macmillan, eskoziar errementaria, orokorrean pedaldun bizikletaren asmatzailetzat hartua (j. 1812).
- Otsailaren 1a – George Cruikshank, britainiar karikaturagile eta liburu-ilustratzailea (j. 1792).
- Otsailaren 7a – Pio IX.a, Aita santua (j. 1792).
- Otsailaren 10a – Claude Bernard, frantziar fisiologoa (j. 1813).
- Otsailaren 19a – Charles-François Daubigny, frantziar margolari eta marrazkigilea (j. 1817).
- Otsailaren 26a – Angelo Secchi, italiar apaiz eta astronomoa (j. 1818).
- Martxoaren 8a – Frantzisko Karlos Austriakoa, austriar artxidukea (j. 1802).
- Martxoaren 20a – Julius Robert von Mayer, alemaniar fisikari eta medikua (j. 1814).
- Apirilaren 25a – Anna Sewell, ingeles eleberrigilea (j. 1820).
- Maiatzaren 4a – Julian Zulueta, arabar politikari, merkatari, esklabo-trafikatzaile eta indianoa (j. 1814).
- Maiatzaren 14a – José María Ybarra, Ybarrako kondea, bizkaitar enpresaburua (j. 1816).
- Maiatzaren 28a – John Russell (Russelleko I. kondea), Erresuma Batuko lehen ministroa (j. 1792).
- Ekainaren 12a – William Cullen Bryant, estatubatuar olerkari eta kazetaria (j. 1794).
- Ekainaren 12a – Jurgi V.a Hannoverkoa, azken Hannoverko erregea (j. 1819).
- Ekainaren 16a – Kikuchi Yōsai, japoniar margolaria (j. 1781).
- Ekainaren 26a – Maria de las Mercedes Orleanskoa, Espainiako erregina ezkontidea (j. 1860).
Uztailetik abendura
aldatu- Uztailaren 23a – Hilarion Eslaba, nafar musikagilea (j. 1807).
- Uztailaren 23a – Karl von Rokitansky, austriar sendagilea (j. 1803).
- Abuztuaren 22a – Maria Kristina Borboikoa, Espainiako erregina ezkontidea (j. 1806).
- Abuztuaren 26a – Maria Jesus Gurutzekoarena, karmeldar moja (j. 1846).
- Irailaren 8a – Jose Areso, nafar apaiza, misiolaria eta idazlea (j. 1797).
- Irailaren 27a – Paul Raymond, frantziar artxibozain eta historialaria (j. 1833).
- Urriaren 11 – Félix Dupanloup, frantziar prelatua (j. 1802).
- Urriaren 12a – Adelina Haitikoa, Haitiko enperatriz ezkontidea (j. 1820).
- Urriaren 20a – José Tomás Urmeneta, euskal jatorriko txiletar politikari eta industrialaria (j. 1808).
- Urriaren 30a – Ricardo Altzugarai, nafar politikari liberala.
- Azaroaren 1a – Valentín Berastegi, arabar militar eta politikaria (j. 1789).
- Azaroaren 16a – Đura Jakšić, Serbiar idazlea (j. 1832).
- Azaroaren 30a – Francisco Linares Alcántara, Venezuelako presidentea (j. 1825).
- Abenduaren 16a – Karl Gutzkow, alemaniar idazlea (j. 1811).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
aldatu- Patricio de la Escosura, espainiar politikaria eta idazlea (j. 1807).
Kanpo estekak
aldatu