Fenitrotioi

konposatu kimiko

Fenitrotioia konposatu organikoa da organofosfatoen familiakoa C9H19NO2PS formulako duena. Intsektizida eta akarizida gisa baliatzen da nekazaritzan zein plagen kontrolean. Likido marroixka oliotsua da[1].

Fenitrotioi
Formula kimikoaC9H12NO5PS
SMILES kanonikoa[N+(=O)[O-]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua]
MolView[N+(=O)[O-] 3D eredua]
Motakonposatu kimiko
Masa molekularra277,017 Da
Erabilera
Rolaacetylcholinesterase inhibitor (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyZNOLGFHPUIJIMJ-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia122-14-5
ChemSpider28941
PubChem31200
Reaxys1887367
Gmelin34757
ChEMBLCHEMBL347698
ZVG11300
EC zenbakia204-524-2
ECHA100.004.114
MeSHD005278
Human Metabolome DatabaseHMDB0041893
UNIIW8M4X3Y7ZY
KEGGC14442

Erabilera

aldatu

Esan bezala fenitrotioia intsektizida eta akarizida gisa baliatzen da. Larruazalean zehar xurgatuz, edo irentsita egiten du lan. Arroz- eta zekale-soroetan, baratzean, kotoi-sailetan eta basoan usatzen da intsektu eta akaro kaltegarriak kontrolatzeko. Halaber, eltxoak, euliak eta labezomorroak kontrolatzeko ere baliatzen da[2].

Toxikotasuna

aldatu

Nerbio-sistemaren transmisio-sistemari eragiten dio azetilkolinesterasa entzima inhibituz. Horrek azetilkolina neurotransmisorearen degradazioa eragozten du eta azetilkolinaren gehiegizko kontzentrazioa gertatzen da, horren errezeptoreak gainkitzikatzen direlarik.

Fenitrotioia metabolizatzean fenitroxoi bihurtzen da, are toxikoagoa dena, sufre-atomoa oxigeno-atomo batez ordezkatu delako.

Gizakiongan pozoitze-sintomak hauek dira: ondoeza, botagura, zefalea, izerditzea eta begi-niniak uzkurtzea izaten da. Pozoitze akutuek konbultsioak, konortea galtzea eta, kasu batzuetan, heriotza ekar dezakete[3].

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) PubChem. «Fenitrothion» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2023-05-15).
  2. Ugaki, M.; Shono T & Fukami, J-I. (1985). Metabolism of fenitrothion by organophosphorus resistant and susceptible house flies, musca domestica L.. Pesticide biochemistry and physiology. 23., 33-40. or..
  3. Badii, Mohammad H. & Varela, S.. (2008). Insecticidas Organofosforados: efectos sobre la Salud y el Ambiente. CULCyT: Cultura Científica y Tecnológica 28, 5-17 or..

Kanpo estekak

aldatu