Tekst üüb Öömrang


Miat
Norm SI-ianhaid
Nööm Dai
Tiaken  [1]
Füsikaalisk grate Tidj
Dimenjuun
Dimenjuunsümbool
Uun SI-Ianhaiden
Luke uk diar: Juar, Muun, Stünj, Minüüt

En dai as en miat för't tidj an hää flook bedüüdangen.

Füsiik

Bewerke

Ään dai (d) hää 24 stünj, 1.440 minüüten of 86.400 sekunden.

Astronomii

Bewerke

En dai as det tidj, huar a eerd ham iansis am ham salew dreit. Di "san-dai" düüret 24 stünj, man uun disalew tidj dreit a eerd ham uk en letj stak widjer am a san. Sodenang as di "stäär-dai" en betj kurter, det san sowat 23 stünj, 56 minüüten an 4 sekunden.

At lengde faan en dai üüb dön öler planeeten faan't sansüsteem kön linger of kurter üüs üüb a eerd wees:

  • en dai üüb Merkurius wooret amanbi 59 daar üüb a eerd;
  • en dai üüb Weenus wooret amanbi 118 daar;
  • en dai üüb Mars wooret amanbi 37 minüüten linger üüs üüb a eerd;
  • en dai üüb Juupiter wooret bluat 10 stünj;
  • en dai üüb Saturnus wooret 10 stünj an 42 minüüten;
  • en dai üüb Uranus wooret 17 stünj an 14 minüüten; an
  • en dai üüb Neptunus wooret 16 stünj an 6 minüüten.

Siafaard

Bewerke

En dai begant, wan a san apgongt an häält ap, wan a san onergongt. Do komt a naacht. Sodenang as't üüb a nuurdelk eerdheleft uun a somer linger dai üs uun a wonter. De lingst dai as bi't Somersankiar an de kurtst bi't Wontersankiar.

Kalender

Bewerke

Diar san sööwen wegdaar:

# Öömrang Fering Sölring Wiidinghiirder Mooring Hoorninger Hoolmer Haliifreesk Halunder Seeltersk Waastfresk Ufkemst
1 Mundai Mundai Mondai Mundäi Moundi Moundi Moondi Mööndii Mundai Moundai Moandei a dai faan a muun
2 Teisdai Teisdai Tiisdai Teedäi Täisdi Täisdi Teesdi Taisdii Taisdai Täisdai Tiisdei faan de ualgermaans god Tyr
3 Wäärnsdai Weedensdai Winjsdai Wjinsdäi Weensdi Winsdi Weensdi Maaderwich Meddeweeken of Merreweeken Middewíek Woansdei faan de ualgermaans god Odin (ualingels: Woden)
4 Süürsdai Tüürsdai Türsdai Türdäi Törsdi Tünersdi Tünersdi Tonersdii Tünnersdai Tuunsdai Tongersdei faan de ualgermaans god Thor (toner)
5 Freidai Freidai Friidai Fraidäi Fraidi Fraidi Fraidi Fraidii Fraidai Fräindai Freed faan de ualgermaans gödin Frigg
6 Saninj Saninj Seninj Sänjin Saneene Saneene Saneene Soneene Senin Snäivende of Sneeuwende Sneon a inj föör a dai faan a san
7 Söndai Söndai Sendai Sändäi Sandi Sandi Saandi Sondii Sendai Sundai Snein a dai faan a san

En kalender-muun hää tesken 28 an 31 daar.

Spreegwurden

Bewerke
  • Uun det spreegwurd Piadersdai - naachtert bi dai as tuiarst di kalenderdai mend, an leeder at dailaacht.
  • Maaren komt uk en dai[1]
  • A prääster pretjet man iansis üüb a dai[1]

Luke uk diar

Bewerke
  Commonskategorii: Dai – Saamlang faan bilen of filmer

Futnuuten

Bewerke
  1. 1,0 1,1 Volkert Faltings an Reinhard Jannen: Fering-Öömrang Spreegwurdleksikon, Hüsem 2012