Enclave

territorium compleet omgeven door een ander territorium

Een enclave is een deel van een staat dat geheel wordt omsloten door grondgebied van een andere staat. Sommige enclaves zijn onafhankelijk (San Marino, Vaticaanstad en Lesotho) en andere behoren tot een andere staat en zijn daardoor tevens exclaves (Baarle-Hertog, Baarle-Nassau).

Gebied C is een enclave in gebied A. Het is tevens een exclave, omdat het tot gebied B behoort.
De Nederlandse en Belgische exclaves in Baarle-Nassau en Baarle-Hertog
De verspreide bezittingen van de Ernestijnen in Thüringen met 7 grotere territoria, 12 exclaves en 21 enclaves. Aan deze bestuurlijke toestand kwam in 1920 een einde

Gebieden die aan slechts één ander land grenzen, maar wel een uitgang naar zee hebben, zijn geen enclaves: zulke gebieden zijn bijvoorbeeld Gambia, Monaco, Brunei, Denemarken, Gibraltar, Portugal en Guantánamo Bay.

Lijst van enclaves (bestaand)

bewerken
(Deze lijst is niet compleet)

Afrika

Azië

Europa

Subnationale enclaves

bewerken

Lijst van enclaves (historisch)

bewerken

Deze lijst is niet compleet.

Tijdelijke enclaves

bewerken

De kamer in het Canadese ziekenhuis waar prinses Margriet op 19 januari 1943 werd geboren werd extraterritoriaal gebied verklaard (dus geen Canadees grondgebied) zodat zij de Nederlandse nationaliteit kon krijgen.

Tussen 1999 en 2002 was een deel van Kamp Zeist, bij Soesterberg, Schots grondgebied voor de huisvesting van een Schotse rechtbank en gevangenis voor de rechtszaak over de Lockerbie-aanslag. Hierdoor was Kamp Zeist voor het Verenigd Koninkrijk een tijdelijke exclave, als Schots grondgebied, en binnen Nederland was het een enclave.

Exclaves die in het dagelijks taalgebruik vaak enclaves worden genoemd

bewerken

N.B.: een plaats als Ceuta wordt vaak een Spaanse enclave genoemd omdat dit bijna volledig door het grondgebied van Marokko wordt omgeven, maar is dit strikt gezien niet vanwege de vrije toegang over zee.

Geloofsenclaves in Nederland en België

bewerken

In Nederland en België liggen enkele gebieden waar de inwoners een andere geloofsovertuiging hebben dan in de omliggende plaatsen. In Nederland komen zowel katholieke als protestantse enclaves voor, in België komt één protestantse enclave voor, namelijk de Geuzenhoek in Horebeke. In actuele context wordt soms van 'moslimenclave' gesproken voor migrantenwijken waar een groot deel afkomstig is uit moslimlanden.

Protestantse enclaves in katholiek gebied

bewerken

Noord-Brabant

bewerken

Oost-Vlaanderen (België)

bewerken

Katholieke enclaves in protestants gebied

bewerken

Drenthe

bewerken

Friesland

bewerken

Gelderland

bewerken

Groningen

bewerken

Noord-Holland

bewerken

Overijssel

bewerken

Utrecht

bewerken

Zeeland

bewerken

Zuid-Holland

bewerken

Zie ook

bewerken
bewerken
  • (en) Lijst met enclaves en exclaves