Gedecentraliseerde treindienst

Een gedecentraliseerde treindienst is een treindienst die op een bepaald moment overging van een landelijke overheid als opdrachtgever naar een regionale overheid. In Nederland en meer nog in Frankrijk is een groot aantal regionale lijnen gedecentraliseerd,[1] in België worden alle spoorlijnen nog geëxploiteerd in opdracht van de federale overheid (door de NMBS).

Nederland

bewerken

Artikel 20 van de Wet personenvervoer 2000 bepaalt dat het Rijk concessies voor het openbaar vervoer per trein verleent, behalve voor bij algemene maatregel van bestuur of ministerieel besluit aangewezen vervoersdiensten die de daarbij aangegeven stations verbinden; hiervoor worden concessies verleend door de betreffende OV-autoriteit (provinciale of regionale overheid). Voor al het openbaar vervoer per trein buiten het hoofdrailnet zijn inmiddels OV-autoriteiten aangewezen.

Deze spoorwegen zijn regionaal openbaar vervoer. Deze treindiensten worden openbaar aanbesteed. Op de gedecentraliseerde spoorlijnen rijden vaak andere vervoerders die naast het spoorvervoer ook het busvervoer in de regio verzorgen.

Zo is er bijvoorbeeld het Besluit aanwijzing vervoersdienst provincie Zuid-Holland regionaal openbaar vervoer per trein, dat de provincie Zuid-Holland concessieverlener maakt voor de lijnen Gouda - Alphen aan den Rijn - Leiden en Dordrecht - Geldermalsen, onverlet latend de rechten van NS om het traject Alphen aan den Rijn - Leiden (dat onderdeel is van het hoofdrailnet) ook te bedienen.

Gedecentraliseerd personenvervoer per spoor

bewerken
Traject Vervoerder Opdrachtgever
Groningen - Nieuweschans - Leer (D) Arriva Groningen
Groningen - Delfzijl Arriva Groningen
Groningen - Roodeschool Arriva Groningen
Leeuwarden - Groningen Arriva Groningen/Friesland
Leeuwarden - Harlingen (Haven) Arriva Friesland
Leeuwarden - Stavoren Arriva Friesland
Zwolle - Kampen Keolis Overijssel
Zwolle - Emmen Arriva Drenthe en Overijssel
Zwolle - Enschede Keolis Overijssel
Almelo - Mariënberg Arriva Overijssel
Enschede - Gronau (D) - Münster (D) DB Regio NRW Enschede / Overijssel / Nahverkehr Westfalen-Lippe
Enschede - Gronau (D) - Dortmund (D) DB Regio NRW Enschede / Overijssel / Nahverkehr Westfalen-Lippe
Heerlen - Herzogenrath - Aachen (D) Arriva Limburg / Zweckverband Nahverkehr Rheinland
Zutphen - Hengelo - Oldenzaal Arriva Gelderland / Overijssel
Hengelo - Oldenzaal - Bad Bentheim - Osnabrück - Bielefeld Keolis Deutschland (Eurobahn) Overijssel / Nahverkehr Westfalen-Lippe / Landesnahverkehrsgesellschaft Niedersachsen
Zutphen - Apeldoorn Arriva Gelderland
Zutphen - Winterswijk Arriva Gelderland
Arnhem - Winterswijk Arriva Gelderland
Arnhem - Doetinchem Breng Gelderland
Arnhem - Zevenaar - Emmerich - Wesel - Duisburg Hbf - Düsseldorf Hbf VIAS GmbH Verkehrsverbund Rhein-Ruhr/Gelderland
Arnhem - Tiel Arriva Gelderland
Amersfoort Centraal - Ede-Wageningen (Valleilijn) Connexxion Gelderland
Gouda - Alphen aan den Rijn NS Reizigers Zuid-Holland
Dordrecht - Geldermalsen (MerwedeLingelijn) Qbuzz Zuid-Holland
Nijmegen - Roermond (Maaslijn) Arriva Limburg
Sittard - Kerkrade Centrum Arriva Limburg
Maastricht Randwyck - Heerlen (Heuvellandlijn) Arriva Limburg
Maastricht Randwyck - Roermond Arriva Limburg

Syntus heeft van Gelderland een onderhandse gunning gekregen. De andere lijnen zijn openbaar aanbesteed.

De lijn Gouda - Alphen aan den Rijn zou deel gaan uitmaken van de RijnGouwelijn, waardoor ze net als de lijnen van RandstadRail een lokaalspoorweg zou worden en niet langer onder de Spoorwegwet zou vallen. Dit project is niet doorgegaan.

Mogelijk zal in de toekomst de railinfrastructuur die alleen voor gedecentraliseerd treinvervoer wordt gebruikt, ook gedecentraliseerd worden. Daarmee zal het monopolie van ProRail als landelijke railinfrabeheerder doorbroken worden.

Zie ook

bewerken