Sociaaldemocraten (Slovenië)

politieke partij in Slovenië

De Sociaaldemocraten (Sloveens: Socialni demokrati), afgekort tot SD, is sinds 5 april 2005 de naam van een Sloveense politieke parlementaire partij. Voorheen heette zij Verenigde Lijst van Sociaaldemocraten (Sloveens: Združena lista socialnih demokratov) (ZLSD of ZL). Zij is sinds de eerste vrije verkiezingen in 1990 in het Sloveense parlement vertegenwoordigd. In het huidige parlement bezet de partij 7 zetels en maakt zij deel uit van de regering. De partijvoorzitter is sinds 2020 Tanja Fajon.

Logo

De SD is aangesloten bij de Partij van de Europese Sociaaldemocraten en de Socialistische Internationale. De SD heeft in de periode 2019-2024 twee afgevaardigden in het Europees Parlement.

Men dient de SD niet te verwarren met de Sociaaldemocratische Partij van Slovenië, die actief was van 1988–1993 en nu Sloveense Democratische Partij heet.

Geschiedenis

bewerken

De partij is opvolger van de Sloveense communistische partij. Vanaf 1986 maakte zij met Milan Kučan front tegen het streven naar centralisering in de Joegoslavische federatie. Met de legalisering van het meerpartijenstelsel in 1989 besloot de Bond van Communisten van Slovenië (Sloveens: Zveza komunistov Slovenije) zich te hernoemen in Bond van Communisten van Slovenië - Partij van Democratische Vernieuwing (Zveza komunistov Slovenije - Stranka demokratične prenove). Sinds de verkiezingen van 1990 noemde de partij zich alleen nog Partij van Democratische Vernieuwing en wijzigde dit weldra in Sociaaldemocratische Vernieuwing van Slovenië (Socialdemokratska prenova Slovenije).

In november 1992 ging de Partij van Democratische Vernieuwing een lijstverbinding aan met drie kleine partijen, onder de nieuwe naam Verenigde Lijst van Sociaaldemocraten (ZSLD):

  • DeSUS
  • Sociaaldemocratische Unie (Socialdemokratska Unija, SDU, opgericht 1990)
  • Arbeiderspartij van Slovenië (Delavska stranka Slovenije, DSS, opgericht 1991)

Na deze verkiezingen in 1992 besloot DeSUS een zelfstandige weg te gaan, terwijl de SDU, DSS en sociaaldemocraten op 29 mei 1993 opgingen in een nieuwe partij, die de naam van de lijstverbinding overnam (ZLSD). Op 5 april 2005 hernoemde de Verenigde Lijst van Sociaaldemocraten (ZSLD) zich in Sociaaldemocraten (SD).

De SD is vaak vertegenwoordigd in de Sloveense regering. Tussen 2008 en 2012 leverde de partij met Borut Pahor de premier. Pahor was vervolgens tussen 2012 en 2022 president. Eerder had SD-kopstuk Milan Kučan ook al het presidentschap bekleed (1991–2002).

Partijleiders

bewerken

Verkiezingsresultaten

bewerken

Parlementsverkiezingen

bewerken

De partij behaalde de volgende resultaten bij de Sloveense parlementsverkiezingen:

Verkiezingsjaar Lijsttrekker Aantal stemmen Percentage Aantal behaalde zetels Coalitie/Oppositie
1990 Ciril Ribičič 186.928 17,28% 14 / 80 Oppositie
1992 161.349 13,58% 14 / 90 Coalitie
1996 Janez Kocijančič 96.597 9,03% 9 / 90 Oppositie
2000 Borut Pahor 130.079 12,08% 11 / 90 Coalitie
2004 98.527 10,17% 10 / 90 Oppositie
2008 320.248 30,45% 29 / 90 Coalitie
2011 115.952 10,52% 10 / 90 Oppositie (2012–2013)
Coalitie (2013–2014)
2014 Dejan Židan 52.249 5,98% 6 / 90 Coalitie
2018 88.524 9,93% 10 / 90 Coalitie (2018–2020)
Oppositie (2020–2022)
2022 Tanja Fajon 79.709 6,69% 7 / 90 Coalitie

Presidentsverkiezingen

bewerken

De partij behaalde de volgende resultaten bij de Sloveense presidentsverkiezingen:

Verkiezingsjaar Kandidaat 1e ronde 2e ronde Resultaat
Stemmen % Stemmen %
1990 Milan Kučan 538.278 44,43% 657.196 58,59% Verkozen
1992 Milan Kučan [1] 795.012 63,93% Verkozen
1997 Milan Kučan [1] 578.925 55,54% Verkozen
2002 Lev Kreft 25.715 2,25% Verslagen
2007 Danilo Türk [1] 241.349 24,47% 677.333 68,03% Verkozen
2012 Borut Pahor 325.406 39,93% 474.309 67,44% Verkozen
2017 Borut Pahor [1] 355.117 47,21% 375.106 52,98% Verkozen
2022 Milan Brglez [2] 134.726 15,45% Verslagen

Europese parlementsverkiezingen

bewerken

De partij behaalde de volgende resultaten bij de Europese parlementsverkiezingen:

Verkiezingsjaar Aantal stemmen Percentage Aantal behaalde zetels
2004 61.672 14,2% 1 / 7
2009 85.407 18,4% 2 / 8
2014 32.484 8,1% 1 / 8
2019 89.936 18,7% 2 / 8