Voor het begrip zesdaagse in de motorsport, zie International Six Days Enduro

Een zesdaagse is een wielerwedstrijd die over zes dagen wordt verreden tussen teams bestaande uit twee man. Op een overdekte wielerbaan komen teams van twee man tegen elkaar uit. Het team dat aan het einde de meeste ronden heeft gereden en/of de meeste punten heeft verzameld is de winnaar. In de loop van de dagen worden er verschillende deelwedstrijden ingelast, waarmee extra punten en premiegeld te verdienen is.

Sfeerbeeld in de zesdaagse van Dortmund 2007
Verslag van de Zesdaagse van Amsterdam in 1969 door het Polygoon-journaal

Historiek

bewerken

Het is niet precies bekend wanneer de eerste zesdaagse heeft plaatsgevonden. In 1875 vond in Birmingham een test voor vélocipèdes plaats, die als wedstrijd werd verreden. Over het algemeen wordt aangenomen dat de eerste individuele zesdaagse plaatsvond op 25 februari 1878 in Londen. In 1879 werd het idee overgebracht naar de Verenigde Staten. Het evenement werd pas populair toen in 1891 de eerste zesdaagse werd gehouden in Madison Square Garden in New York.

In 1893 werd voor het eerst toegestaan om op andere fietsen te rijden. Omdat dit veel sneller bleek te gaan werden vanaf dat moment enkel nog gewone fietsen gebruikt. In 1898 werd het 24 uur fietsen als een te zware belasting gezien en stelden de staten New York en Illinois een maximum van 12 uur in. Promotors zagen dit als kans en voerden teams van twee rijders in. De eerste wedstrijd voor koppels vond plaats in Madison Square Garden in New York.

Het succes van de zesdaagsen in de Verenigde Staten leidde tot een introductie in Europa. De eerste vond plaats in 1906 in Toulouse. Dit werd geen succes. De zesdaagse van Berlijn, in 1909 in de Berliner Zoo, was wel succesvol. Al snel volgden andere Duitse steden, Brussel in 1912 en Parijs in 1913.

In Nederland vond de eerste zesdaagse plaats in Amsterdam. Deze eerste editie werd verreden van 18 tot en met 24 november 1932 in het gebouw van de Oude RAI aan de Ferdinand Bolstraat. Deze wedstrijd werd gewonnen door het befaamde Nederlandse koppel Jan Pijnenburg - Piet van Kempen.

In Nederland werd de organisatie min of meer overgenomen van de Duitse zesdaagsen, omdat deze in nazi-Duitsland werden verboden als verderfelijk amusement. Na de Tweede Wereldoorlog kwam Duitsland echter weer volop in beeld als zesdaagseland.

De steden waar in de loop van deze periode meer dan 40 zesdaagsen werden gereden zijn: Berlijn, New York, Dortmund, Gent, Antwerpen, Brussel, Kopenhagen, Keulen, Chicago, Zürich, Parijs en Bremen.

Vaak werd het einde van deze traditie voorspeld en in de jaren tachtig van de twintigste eeuw leek dat ook bewaarheid te worden. Rond de eeuwwisseling is er echter een kleine revival ingezet; bijvoorbeeld, 16 jaar na de vorige editie werd de zesdaagse van Rotterdam vanaf 6 januari 2005 weer verreden in Ahoy.

Lijst van zesdaagsen

bewerken

Huidige zesdaagsen

bewerken
Zesdaagse
Winnaars
Fiorenzuola Londen Gent Rotterdam Bremen Berlijn Kopenhagen
Periode Juni/juli Oktober November December/eind januari Midden januari Eind januari/begin februari Eind januari/begin februari
2023/2024 Driedaagse Niet georganiseerd (failliet)   Lindsay De Vylder
  Robbe Ghys
Vierdaagse Driedaagse Driedaagse
2022/2023   Lindsay De Vylder
  Robbe Ghys
  Yoeri Havik
  Niki Terpstra
Vierdaagse niet georganiseerd
2021/2022   Kenny De Ketele
  Robbe Ghys
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
2020/2021   Stefano Moro
  Davide Plebani
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
Driedaagse
niet georganiseerd
2019/2020   Davide Plebani
  Michele Scartezzini
  Simone Consonni
  Elia Viviani
  Kenny De Ketele
  Robbe Ghys
  Yoeri Havik
  Wim Stroetinga
  Kenny De Ketele
  Nils Politt
  Wim Stroetinga
  Moreno De Pauw
Driedaagse
2018/2019   Liam Bertazzo
  Francesco Lamon
  Yoeri Havik
  Wim Stroetinga
  Iljo Keisse
  Elia Viviani
  Niki Terpstra
  Thomas Boudat
  Jasper De Buyst
  Iljo Keisse
  Roger Kluge
  Theo Reinhardt
  Kenny De Ketele
  Moreno De Pauw
2017/2018   Morgan Kneisky
  Benjamin Thomas
  Cameron Meyer
  Callum Scotson
  Kenny De Ketele
  Moreno De Pauw
  Kenny De Ketele
  Moreno De Pauw
  Kenny De Ketele
  Theo Reinhardt
  Yoeri Havik
  Wim Stroetinga
  Michael Mørkøv
  Kenny De Ketele
2016/2017   Michele Scartezzini
  Elia Viviani
  Kenny De Ketele
  Moreno De Pauw
  Mark Cavendish
  Bradley Wiggins
  Christian Grasmann
  Roger Kluge
  Marcel Kalz
  Iljo Keisse
  Yoeri Havik
  Wim Stroetinga
  Michael Mørkøv
  Lasse Norman Hansen
2015/2016   Alex Buttazzoni
  Elia Viviani
  Kenny De Ketele
  Moreno De Pauw
  Iljo Keisse
  Michael Mørkøv
  Sebastián Mora
  Albert Torres
  Kenny De Ketele
  Christian Grasmann
  Kenny De Ketele
  Moreno De Pauw
  Jesper Mørkøv
  Alex Rasmussen
2014/2015   Alex Buttazzoni
  Marco Coledan
Niet georganiseerd   Jasper De Buyst
  Kenny De Ketele
  Iljo Keisse
  Niki Terpstra
  Alex Rasmussen
  Marcel Kalz
  Leif Lampater
  Marcel Kalz
  Michael Mørkøv
  Alex Rasmussen

Huidige overige meerdaagses

bewerken

Er worden ook verschillende wedstrijden gehouden met dezelfde opzet als een zesdaagse, echter duren deze wedstrijden slechts drie of vier dagen.

Meerdaagse
Winnaars
Fiorenzuola
(3-daagse)
Alkmaar
(3-daagse)
Aigle
(3-daagse)
Kopenhagen
(3-daagse)
Genève
(4-daagse)
Berlijn
(3-daagse)
Periode Juni/juli Oktober Oktober November November Eind januari/begin februari
2023/2024 Niet georganiseerd   Michael Morkov
  Niklas Larsen
2022/2023   Filippo Ganna
  Michele Scartezzini
  Benjamin Thomas
  Donavan Grondin
  Fabio Van Den Bossche
  Lindsay De Vylder
  Simon Vitzthum
  Lukas Rüegg
  Roger Kluge
  Theo Reinhardt
2021/2022   Donavan Grondin
  Benjamin Thomas
  Kenny De Ketele
  Fabio Van Den Bossche
  Michael Morkov
  Lasse Norman Hansen
  Yoeri Havik
  Tristan Marguet
Zesdaagse niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
2020/2021 Zesdaagse   Robin Froidevaux
  Théry Schir
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
Niet georganiseerd
vanwege de coronapandemie
2019/2020   Moreno De Pauw
  Niki Terpstra
  Donavan Grondin
  Benjamin Thomas
  Yoeri Havik
  Jan-Willem van Schip
  Morgan Kneisky
  Kévin Vauquelin
Zesdaagse
2018/2019   Cees Bol
  Yoeri Havik
  Julius Johansen
  Lasse Norman Hansen
Zesdaagse   Tristan Marguet
  Loïc Perizzolo
2017/2018   Yoeri Havik
  Wim Stroetinga
Niet georganiseerd   Tristan Marguet
  Loïc Perizzolo
2016/2017 Niet georganiseerd   Mark Stewart
  Oliver Wood
Niet georganiseerd
2015/2016   Julio Amores
  Sebastián Mora
2014/2015   Tristan Marguet
  Théry Schir

Algemeen overzicht

bewerken

Dikgedrukt zijn de zesdaagsen die nog steeds worden gehouden.

Zesdaagse van Aantal edities Eerste editie Laatste editie Record winnaar(s) (aantal overwinningen)
  Aarhus 9 1954 1961 Nielsen (4)
  Adelaide 6 1960 1967 Patterson en Solari (2)
  Aguascalientes 4 2001 2007 Arriagada, Caberera, Gilmore, Lombardi, Macías, Marvulli, McGrory en Rosa (1)
  Algiers 1 1953 1953 Poblet en Terruzzi (1)
  Amsterdam 23 1932 2016 Stam (4)
  Antwerpen 52 1934 1994 Post (11)
  Apeldoorn 1 2009 2009 Bartko, Ligthart en van Bon (1)
  Atalanta 1 1909 1909 Fogler en Root (1)
  Atlantic City 2 1909 1932 Giorgetti, Hehir, Peden en Root (1)
  Barcelona 2 1952 1953 Bakker, Lakeman, Poblet en Terruzzi (1)
  Bassano del Grappa 10 1986 2013 Clark (4)
  Bendigo 1 1960 1960 Browne en Lawrie (1)
  Berlijn 109 1909 2020 Bugdahl (9)
  Bologna 1 1994 1994 Baffi en Bincoletto (1)
  Bordeaux 7 1989 1997 Biondi en Villa (2)
  Boston 16 1879 1933 Goullet, Hill en Hill (2)
  Brisbane 2 1932 2019 Lamb en Standen (1)
  Bremen 57 1910 2020 Pijnen (7)
  Brussel 46 1912 1971 Van Steenbergen (8)
  Buenos Aires 27 1936 2000 Bátiz (5)
  Buffalo 16 1910 1948 Kilian (4)
  Burnaby 3 2006 2008 Bell en Tuft (2)
  Castelgomberto 1 1974 1974 Basso en Kemper (1)
  Charleroi 3 1967 1969 Sercu (2)
  Chicago 50 1915 1957 Kilian (6)
  Cleveland 16 1933 1958 Kilian en Vopel (4)
  Columbus 1 1940 1940 Kilian en O'Brien (1)
  Cremona 1 2009 2009 Donadio en Pérez (1)
  Delhi 1 1974 1974 Morbiato en Torre (1)
  Des Moines 3 1913 1936 Mitten (2)
  Detroit 8 1927 1973 Debaets en Peden (2)
  Dortmund 67 1926 2008 Patrick Sercu, Aldag (8)
  Dresden 3 1911 1912 Lorenz en Saldow (3)
  Essen 8 1960 1967 Pfenninger en Post (3)
  Fiorenzuola 22 1998 2019 Marvulli (4)
  Frankfurt 37 1911 1983 Thurau en Sercu (5)
  Gent 81 1922 2022 Sercu (11)
  Grenoble 44 1971 2014 Marvulli (6)
  Groningen 4 1970 1979 Bugdahl en Kemper (2)
  Hamburg 1 1911 1911 Suter en Suter (1)
  Hannover 10 1913 1981 Carrara (2)
  Hasselt 4 2006 2009 Risi (3)
  Herning 14 1974 1998 Frank (5)
  Indianapolis 3 1913 1938 Drobach, Hehir, Kilian, Lepage, Vopel en Wambst (1)
  Kansas City 4 1908 1937 Lawson, Maden, McNamara, Moran, Ottevaire, Peden, van Kempen en Winter (1)
  Keulen 46 1928 1998 Fritz (6)
  Kiel 3 1910 1952 Arend, Buren, Passenheim, Roth, Schallwig, Stabe, (1)
  Kopenhagen 57 1933 2019 Clark en Morkov (8)
  Launceston 21 1961 1987 Oliver (6)
  Leipzig 4 1929 1998 Betschart, de Wilde, Gobel, Girardengo, Kappes, Negrini, Risi (1)
  Lille 1 1960 1960 Tressider en Murray (1)
  Londen 26 1923 2019 Sercu (8)
  Los Angeles 7 1932 1973 Berti, Bollaert, Bollaert, Bugdahl, Crossley, Juner, Gilmore, Lafenetre, May, O'Brein, Rush, Testa, Walthour, Walthour (1)
  Louisville 4 1935 1957 Audy, Gabell, Nauwens, Peden, Sheehan, Strom, Tressider, Yates (1)
  Maastricht 13 1976 2006 Pijnen (6)
  Madrid 14 1960 1984 Van Steenbergen (3)
  Manchester 1 2019 2019 Havik ,Stroetinga (1)
  Mar del Plata 1 1995 1995 Curuchet en Curuchet (1)
  Marseille 4 1928 1932 Billiet, Blanchonnet, Buysse, Dayen, Faudet, Marcillac, van Kempen (1)
  Maryborough 3 1961 1967 Clarke, Luttrell, Murray, Patterson, Ryan, Waddell (1)
  Mainz 1 1911 1911 Ludwig en Rosellen (1)
  Medellín 1 1995 1995 Martinello en Villa (1)
  Melbourne 18 1912 2019 Faggin en Patterson (3)
  Milaan 29 1927 2008 Moser (6)
  Milwaukee 9 1932 1942 Kilian, Peden en Vopel (3)
  Minneapolis 7 1931 1936 Peden (3)
  Montréal 37 1929 1980 Peden (7)
  Moskou 3 1991 2003 Aeschbach, Ganeiev, Khrabvzov, Marvulli, Nothstein, Oelkers
  München 46 1933 2009 Risi (9)
  Münster 34 1950 1988 Roth (5)
  Newark 4 1910 1915 Drobach, Fenn, Goulet, Hehir, Hill, Kramer, Reginald McNamara, Robert Spears (1)
  Newcastle 3 1961 1976 Tressider en Patterson (2)
  Nice 1 1928 1928 Wambst en Lacquehay (1)
  Nouméa 20 1977 2010 Sasson en Tessier (4)
  New York 70 1899 1961 Goullet en Giorgetti (8)
  Oakland 3 1935 1937 Dempsey (2)
  Ottawa 1 1936 1936 Heaton, McDonald, Walthour (1)
  Palma de Mallorca 2 2017 2018 De Ketele, De Pauw, Mora, Torres
  Parijs 42 1913 1989 Aerts, Billiet, Bruneel, Schulte, Seres, van Kempen (3)
  Perth 5 1961 1989 Campbell, Eriksen, Marcussen, Murray, Panton, Patterson, Sacchi, Stiefler, Waddell, Young (1)
  Pittsburgh 8 1908 1940 Walthour (4)
  Philadelphia 5 1902 1937 Letourneur (2)
  Portland 1 1931 1931 DeFilippo en Peden (1)
  Québec 3 1964 1966 Severeyns (2)
  Rio de Janeiro 1 1956 1956 Rigoni en Sivilotti (1)
  Rotterdam 38 1936 2022 Pijnen (11)
  Saint-Étienne 12 1928 1953 Carrara, van Buggenhout, van Kempen (2)
  Saint-Louis 4 1913 1937 Carpus, Coburn, Kilian, Krebs, Lepage, Peden, Vopel (1)
  San Francisco 10 1917 1939 Yates en O'Brien (2)
  São Paulo 2 1957 1959 Alba, Rosa, Rigoni en Sivilotti (1)
  Stuttgart 31 1928 2008 Kappes (6)
  Sydney 19 1911 1974 Ross (3)
  Tilburg 2 2009 2011 Havik, Marguet, Marvulli, Stopler (1)
  Toulouse 1 1906 1906 Georget en Georget (1)
  Turijn 9 2001 2018 Villa (4)
  Toronto 13 1912 1965 Peden (4)
  Townsville 1 1962 1962 Lowe en Patterson (1)
  Vancouver 3 1931 1934 Elder, Elliot, Testa, van Slembroeck, Yates, Zach (1)
  Washington 2 1940 1948 Bruneau, Moretti, Pedersen, Peden (1)
  Whyalla 3 1966 1968 Ciavola, Oliver, Patterson, Ryan, Waddell, Walsh (1)
  Winnipeg 1 1948 1948 Bergna en Yates (1)
  Wrocław 8 1921 1931 Rieger en van Kempen (3)
  Würzburg 1 1911 1911 Hohe en Wilde (1)
  Zuidlaren 2 2007 2008 Marvulli, Risi, Stam, Slippens (1)
  Zürich 58 1954 2014 Risi (11)

Records

bewerken

Individueel

bewerken

Dik gedrukt zijn renners die nog actief zijn.

No. Renner(s) Aantal overwinningen
1   Patrick Sercu 88
2   Danny Clark 74
3   René Pijnen 72
4   Peter Post 65
5   Bruno Risi 61
6   Rik Van Steenbergen 40
7   William Peden
  Etienne De Wilde
38
9   Kurt Betschart
  Klaus Bugdahl
37
11   Albert Fritz
  Gustav Kilian
34
13   Fritz Pfenninger 33
14   Piet van Kempen
  Franco Marvulli
  Heinz Vopel
32
17   Dietrich Thurau 29
18   Silvio Martinello 28
19   Dieter Kemper 26
20   Emile Severeyns 25
21   Andreas Kappes
  Iljo Keisse
  Marco Villa
24
24   Rudi Altig
  Tony Doyle
  Sigi Renz
  Ferdinando Terruzzi
23
28   Robert Bartko
  Urs Freuler
  Alfred Letourneur
  Palle Lykke
21
32   Gert Frank 20
33   Reginald McNamara
  Gerrit Schulte
19
35   Kenny De Ketele 18
36   Donald Allan
  Gerard Debaets
  Matthew Gilmore
  Eddy Merckx
  Jan Pijnenburg
17
41   Reginald Arnold
  Leo Duyndam
  Sid Patterson
  Wilfried Peffgen
  Jean Roth
  Danny Stam
  Cecil Yates
16
48   Adriano Baffi
  Alfred Goullet
  Roman Hermann
  Francesco Moser
15
52   Jules Audy
  Franco Giorgetti
  Scott McGrory
  Michael Mørkøv
  Kay Werner Nielsen
  Jimmy Walthour jr
14
58   Jens Veggerby
  Armin von Büren
  Erik Zabel
13
61   Albert Billiet
  Achiel Bruneel
  Graeme Gilmore
  Rik Van Looy
12
65   Gregor Braun
  Walter Bucher
  Marcel Guimbretière
  Günter Haritz
  Alex Rasmussen
  Robert Slippens
11
71   Rolf Aldag
  Paul Broccardo
  Émile Carrara
  Albert Crossley
  Joe Fogler
  Lucien Gillen
  Henri Lepage
  Willy Lorenz
  Horst Oldenburg
  Wolfgang Schulze
10

Per koppel

bewerken
No. Koppel(s) Aantal overwinningen
1   Kurt Betschart &   Bruno Risi 37
2   Gustav Kilian &   Heinz Vopel 29
3   Emile Severeyns &   Rik Van Steenbergen
  Fritz Pfenninger &   Peter Post
  Danny Clark &   Tony Doyle
  Franco Marvulli &   Bruno Risi
19
7   Silvio Martinello &   Marco Villa 16
8   Eddy Merckx &   Patrick Sercu
  Don Allan &   Danny Clark
15
10   Peter Post &   Patrick Sercu 14
11   Etienne De Wilde &   Andreas Kappes
  Albert Fritz &   Wilfried Peffgen
13
13   Robert Slippens &   Danny Stam 11
14   Peter Post &   Rik Van Looy
  Matthew Gilmore &   Scott McGrory
10