MiG-31 (ros. МиГ-31, oznaczenie NATO „Foxhound”) – dwumiejscowy, naddźwiękowy ciężki myśliwiec przechwytujący konstrukcji radzieckiej.

MiG-31
Ilustracja
MiG-31 w locie (rok 2011)
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Producent

Zakłady Lotnicze Sokół

Konstruktor

MiG

Typ

ciężki myśliwiec przechwytujący

Konstrukcja

półskorupowa duraluminiowa z elementami z tytanu

Załoga

2 (pilot i operator systemów uzbrojenia)

Historia
Data oblotu

16 września 1975

Lata produkcji

1977-1994

Dane techniczne
Napęd

2 × Sołowiew D-30F6

Ciąg

93 kN (152 kN z dopalaniem)

Wymiary
Rozpiętość

13,46 m

Długość

20,62 m

Wysokość

6,15 m

Powierzchnia nośna

61,60 m²

Masa
Własna

21 850 kg

Startowa

46 200 kg

Osiągi
Prędkość maks.

2,83 Ma

Prędkość wznoszenia

208 m/s

Pułap

20 600 m

Zasięg

5000 km

Promień działania

720 km

Rozbieg

1200 m

Dobieg

800 m

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × wielolufowe działko GSz-6-23 z zapasem 260 sztuk amunicji
8 węzłów uzbrojenia: 6 dla pocisków rakietowych, a 2 dla podwieszanych zbiorników paliwa
Użytkownicy
 ZSRR/Rosja WWS,  Kazachstan
Rzuty
Rzuty samolotu

Według założeń miał być połączeniem Tu-128 i MiG-25. Pierwszy z nich wyróżniał się bardzo dużym zasięgiem jak na myśliwce tamtych lat (2565 km zasięgu praktycznego), a drugi prędkością (Mach 3). MiG-31 miał więc połączyć zalety obu tych samolotów. W biurze projektowym Mikojana i Guriewicza badano samolot pod względem walki z nowym bombowcem USAB-1B. Maszyna miała trafić do PWO (obrony powietrznej) Związku Radzieckiego. Myśliwiec był wyjątkowy, ponieważ pierwszy raz na świecie w samolocie produkowanym seryjnie zamontowano radar ze skanowaniem fazowym Zasłon, co oznacza, iż ten statek powietrzny ma możliwość zwalczania wielu celów powietrznych naraz. Umożliwia to zwalczanie pocisków samosterujących przenoszonych przez B-1B. Maksymalny zasięg radaru wynosi 320 km, wykrywa on jednocześnie wiele celów, z czego automatycznie śledzi 10. Jednocześnie może odpalić salwę 4 rakiet do 4 znacznie oddalonych od siebie manewrujących obiektów. Ówcześnie takie zadanie mógł wykonać tylko system z samolotu F-14 – AWG-9, z tym że cele musiały lecieć blisko siebie i nie wykonywać gwałtownych manewrów. Poza tym samolot posiada bogate wyposażenie awioniczne jak: wysuwany termonamiernik, systemy pozwalające operować nad terenami, na których nie znajdują się naziemne pomoce nawigacyjne: RSBN, RSDN (radiotechniczne systemy bliskiej i dalekiej nawigacji), system Tropik, wykorzystujący nawigację satelitarną, oraz wiele innych. Jednak najciekawszymi urządzeniami są systemy wymiany danych APD-518 i dekryptażu RK-RŁDN, które pozwalają niejawnie przekazywać informacje o celach innym samolotom oraz stanowiskom naziemnym. Umożliwia to grupie czterech MiG-31 patrolować pas o szerokości 800–900 km. Urządzenia te opracowano w początku lat 70. XX w. i stanowią ciekawostkę w porównaniu do np. amerykańskiego JTDS z lat 90. XX w. Wyjątkowość samolotu polega też na tym, że jako jeden z niewielu samolotów produkowanych seryjnie (poza MiG-25, SR-71, Eurofighter Typhoon, F-22 i Concorde) jest w stanie długotrwale utrzymywać prędkość naddźwiękową bez użycia dopalacza (właściwość supercruise).

Historia

edytuj

Prototyp Je-155MP został oblatany 16 września 1975 roku. Po serii próbnej zaczęto produkować główną wersję samolotu. Po zdradzie A. Tołkaczewa i przekazaniu danych systemów pokładowych samolotów myśliwskich funkcjonariuszom CIA, opracowano zmodyfikowaną wersję MiG-31B (starsze egzemplarze doprowadzono do tego standardu w zakładach remontowych, oznaczając je literami BS). Ocenia się[kto?], że możliwości bojowe po tej modyfikacji wzrosły co najmniej o 50%. Z powodu zmian organizacyjnych w lotnictwie Rosji w latach 90. XX w. opracowano wielozadaniową wersję oznaczoną jako MiG-31FE oraz zaoferowano ją na rynku międzynarodowym w wersji eksportowej. Została ona zmodernizowana do przenoszenia kierowanego i niekierowanego uzbrojenia powietrze-ziemia. Poza wymienionymi wersjami opracowano samolot do zwalczania satelitów ze specjalną rakietą oraz wersję M – z awangardowym radiolokatorem Zasłon-M o niezwykle dużych możliwościach. Pozostała ona tylko w prototypach. Obecnie MiG-31 jest podstawą obrony powietrznej w WWS Rosji (PWO wcielono do WWS Lotnictwa Frontowego). W 2005 roku rozpoczęto kompleksową modernizację samolotu, jednak prace są utajnione.

Do 2020 roku ponad 60 samolotów MiG-31 rosyjskich wojsk lotniczych ma zostać zmodernizowanych do wariantu MiG-31BM. W grudniu 2011 MO FR podpisało umowę z ОАО «ОАК» na modernizację tych statków powietrznych. Po realizacji zamówienia Rosja będzie posiadać 80 samolotów MiG-31BM. Rosja wykorzystuje operacyjnie ok. 150 MiG-31 (różne źródła podają liczby, różniące się o kilkadziesiąt egz.), a ok. 100 znajduje się w rezerwie[1]. Wojska lotnicze Kazachstanu posiadają 43 samoloty.

Modernizacja 10 samolotów została krytycznie oceniona – aby obniżyć koszty nie zmieniono pasywnej anteny radaru, a jedynie dokonano wymiany podzespołów radaru[2].

27 listopada 2014 r. MO FR podpisało drugi kontrakt z OAK na modernizację co najmniej 50 MiG-31BM. Samoloty mają zostać wyposażone w radiolokator Zasłon-M, o możliwości wykrycia celu typu myśliwiec z odległości do 320 km, a przechwytywanie takich obiektów na dystansie do 280 km[3].

W 2018 roku ujawniono wersję oznaczoną jako MiG-31K. Maszyna jest nosicielem kompleksu Ch-47M2 Kindżał[4].

Uzbrojenie

edytuj

Samolot może przenosić uzbrojenie o maksymalnej masie 9 ton, w skład którego wchodzą (dane dla wersji MiG-31BM):

Rakiety

edytuj

Galeria

edytuj
MiG-31
 
MiG-31 790 IAP Chotiłowo
 
MiG-31 790 IAP Chotiłowo
 
MiG-31BM

Przypisy

edytuj
  1. Modernizacja MiGów-31 - Altair Agencja Lotnicza. [dostęp 2012-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-13)].
  2. Модернизируемый МиГ-31 обвинили в близорукости | Статьи | Известия [online], izvestia.ru [dostęp 2017-11-25] (ros.).
  3. http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,2,8372,aktualnosci-z-europy,modernizacja-kolejnych-mysliwcow-mig-31bm
  4. Marek Furtak, MiG-31 z hiperdźwiękowym pociskiem Kindżał, "Nowa Technika Wojskowa", nr 2 (2019), s. 56-61, ISSN 1230-1655

Bibliografia

edytuj
  • Piotr Butowski: Lotnictwo wojskowe Rosji. Warszawa: Lampart, 1996, s. 48-62, seria: Ilustrowana encyklopedia techniki wojskowej. T. 1. ISBN 83-902554-5-6. OCLC 643130856.
  • Piotr Butowski: Samoloty MiG. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1987, s. 267-268, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 34. ISBN 83-206-0606-3. OCLC 69478252.

Linki zewnętrzne

edytuj