1834
rok kalendarzowy w XIX wieku, zwykły (nieprzestępny)
 |
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Rządzący państwami w 1834
Wydarzenia w Polsce
edytuj- 13 lutego – Adam Mickiewicz ukończył pisanie obszernego utworu pt. Pan Tadeusz, o czym następnego dnia doniósł Odyńcowi słowami: „Więc skończyłem wczora właśnie. Pieśni ogromnych dwanaście!”
- 17 lutego – we Lwowie miała miejsce prapremiera Zemsty Aleksandra Fredry z udziałem Jana Nepomucena Nowakowskiego (w roli Cześnika) oraz Witalisa Smochowskiego (jako Rejent).
- 4 maja – oficjalne otwarcie Cytadeli Warszawskiej.
- 15 maja – rozwiązał się Komitet Narodowy Polski i Ziem Zabranych.
- 17 czerwca – w Paryżu ukazał się pierwodruk Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.
- 7 lipca – pożar w Pile strawił około 200 domów i ratusz wraz z archiwum miejskim.
- 22 lipca – Adam Mickiewicz ożenił się z Celiną Szymanowską.
- 1 sierpnia – senat Wolnego Miasta Krakowa zabronił wypasu bydła na Plantach.
Wydarzenia na świecie
edytuj- 1 stycznia – utworzono Niemiecki Związek Celny.
- 4 marca – we Włoszech zostało założone zgromadzenie zakonne Adoratorek Krwi Chrystusa.
- 6 marca – Toronto otrzymało prawa miejskie.
- 12 kwietnia – w Bernie została założona międzynarodowa organizacja rewolucyjna Młoda Europa.
- 14 kwietnia – powstanie w Paryżu: wojsko dokonało masakry kilkudziesięciu mieszkańców kamienicy przy ulicy Transnonain niebiorących udziału w zamieszkach.
- 15 kwietnia – wojsko brutalnie stłumiło II powstanie tkaczy w Lyonie.
- 9 maja – przyjęto herb Kolumbii.
- 12 maja – w Bernie powstała tajna organizacja republikańsko-demokratyczna „Młoda Polska”, jej założycielem był Joachim Lelewel.
- 26 maja – samozwańczy król Portugalii Michał I został zmuszony do abdykacji, a na tron powróciła Maria II.
- 21 czerwca – Amerykanin Cyrus Hall McCormick opatentował żniwiarkę.
- 26 lipca – otwarto most Louis Philippe w Paryżu.
- 1 sierpnia – na terenie całego imperium brytyjskiego zniesiono niewolnictwo.
- 14 października – opatentowanie maszyny do siania kukurydzy.
- 16 października – spłonął Pałac Westminsterski, siedziba brytyjskiego parlamentu.
- 10 grudnia – w Wielkiej Brytanii powstał pierwszy rząd Roberta Peela.
- 18 grudnia – premier Robert Peel opublikował Manifest z Tamworth na postulatach którego opiera się program brytyjskiej Partii Konserwatywnej.
- 21 grudnia – w praskim Teatrze Stanowym odbyła się premiera śpiewogry Fidlovačka, gdzie po raz pierwszy wykonano pieśń Kde domov můj?, dzisiejszy hymn Czech.
- W USA powstała Partia Wigów.
- Johann Still z kilkoma towarzyszami zdobył Gerlach (2655 m n.p.m.).
Urodzili się
edytuj- 30 stycznia – Wołodymyr Antonowycz, ukraiński historyk, archeolog, etnograf, działacz społeczny pochodzenia polskiego (zm. 1908)
- 8 lutego – Dmitrij Mendelejew, rosyjski chemik, twórca układu okresowego pierwiastków (zm. 1907)
- 26 lutego - Aleksander Zarzycki, polski pianista, kompozytor, dyrygent (zm. 1895)
- 14 marca – Theodor Sixt, niemiecki przedsiębiorca, działacz społeczny i filantrop (zm. 1897)
- 15 marca:
- Jakub Cusmano, włoski zakonnik, błogosławiony katolicki (zm. 1888)
- Arthur O’Leary, irlandzki kompozytor, pianista i pedagog (zm. 1919)
- 17 marca – Gottlieb Daimler, niemiecki konstruktor (zm. 1900)
- 19 marca – Józef Hauke-Bosak, polski hrabia, generał broni, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1871)
- 24 marca – William Morris, angielski malarz, rysownik, architekt, projektant, pisarz i poeta (zm. 1896)
- 4 kwietnia - Helena Karolina Wittelsbach, księżna Thurn und Taxis (zm. 1890)
- 5 kwietnia – Prentice Mulford, amerykański pisarz, humanista (zm. 1891)
- 9 kwietnia – Edmond Nicolas Laguerre, matematyk francuski (zm. 1886)
- 16 kwietnia - Włodzimierz Czacki, polski kardynał (zm. 1888)
- 2 maja – Wilhelm Mauser, niemiecki, konstruktor broni palnej (zm. 1882)
- 16 maja – Maria Teresa de Soubiran, francuska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Maryi Wspomożycielki, błogosławiona katolicka (zm. 1889)
- 30 czerwca – María del Carmen od Dzieciątka Jezus, hiszpańska zakonnica, załóożycielka Franciszkanek Najświętszego Serca, błogosławiona katolicka (zm. 1899)
- 13 lipca – Józef Grekowicz, polski pułkownik, dowódca w powstaniu styczniowym, naczelnik sił zbrojnych województwa krakowskiego (zm. 1912)
- 14 lipca – Theodor Haase, pastor ewangelicki, wydawca prasy, austriacki polityk (zm. 1909)
- 19 lipca – Edgar Degas, francuski malarz, grafik i rzeźbiarz (zm. 1917)
- 9 września – Mieczysław Gwalbert Pawlikowski, pisarz, dziennikarz, działacz polityczny, taternik (zm. 1903)
- 10 października – Aleksis Kivi, fiński pisarz (zm. 1872)
- 12 października - Amalia del Pilar Burbon, infantka hiszpańska (zm. 1905)
- 19 października – Ferdynand Radziwiłł, książę, polski polityk (zm. 1926)
- 21 listopada – Hetty Green, amerykańska milionerka, powszechnie uznawana za symbol skąpstwa (zm. 1916)
- 15 grudnia – Charles Augustus Young, amerykański astrofizyk (zm. 1908)
- data dzienna nieznana:
- Marek Ji Tianxiang, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
Zmarli
edytuj- 13 maja – Andrzej Hubert Fournet, francuski ksiądz, święty katolicki (ur. 1752)
- 17 maja – Piotr Liu Wenyuan, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1760)
- 20 maja – Marie Joseph de La Fayette, francuski wojskowy i polityk, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych (ur. 1757)
- 25 lipca – Samuel Taylor Coleridge, angielski poeta (ur. 1772)
- 17 sierpnia – Leopoldyna Naudet, założycielka Sióstr od Świętej Rodziny, błogosławiona katolicka (ur. 1773)
- 31 sierpnia – Karl Ludwig Harding, niemiecki astronom (ur. 1765)
- 24 września – Piotr I, cesarz Brazylii i król Portugalii (Piotr IV) (ur. 1798)
- 20 grudnia – Maurycy Mochnacki, polski działacz i publicysta polityczny, uczestnik powstania listopadowego (ur. 1803)
- 23 grudnia – Thomas Malthus, angielski ekonomista, duchowny anglikański (ur. 1766)
Święta ruchome
edytuj- Tłusty czwartek: 6 lutego
- Ostatki: 11 lutego
- Popielec: 12 lutego
- Niedziela Palmowa: 23 marca
- Wielki Czwartek: 27 marca
- Wielki Piątek: 28 marca
- Wielka Sobota: 29 marca
- Wielkanoc: 30 marca
- Poniedziałek Wielkanocny: 31 marca
- Wniebowstąpienie Pańskie: 8 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 18 maja
- Boże Ciało: 29 maja
