Alicia Keys

Alicia Augello Cook urodziła się w Nowym Jorku w dzielnicy Hell’s Kitchen^[2][3] jako jedyne dziecko Teresy Augello, imigrantki pochodzenia irlandzko-włoskiego oraz Craiga Cooka, jamajskiego stewarda^[4][5]. W jednym z wywiadów wyznała, iż jest dumna ze swojej wielorasowości „ze względu na różnorodność kulturową jaka jest obecna w jej życiu”^[2][6]. Kiedy miała dwa lata, jej rodzice się rozstali, w kolejnych latach dorastała u boku matki bez obecności ojca^[7].

W 1985 wystąpiła w programie The Cosby Show jako członkini grupy taneczno-wokalnej^[8]. W dzieciństwie uczęszczała do kilku klas muzycznych i tanecznych^[9]. W wieku siedmiu lat rozpoczęła naukę gry na pianinie^[4], pięć lat później zapisała się do Professional Performing Arts School w Nowym Jorku, a kiedy miała 15 lat, dołączyła do chóru tejże szkoły, gdzie rozpoczęła także tworzenie tekstów muzycznych^[5]. Ukończyła Professional Performing Arts School, zdobywając świadectwo z najwyższą oceną^[10]. Przyjęta została na Columbia University w tym samym czasie, kiedy podpisała swój kontrakt z wytwórnią Columbia Records, jednak cztery tygodnie później opuściła uniwersytet, by skupić się na karierze muzycznej^[10][11].

Przez krótki okres związana była kontraktem z wytwórnią So So Def Recordings, dla której nagrała własną interpretację utworu „The Little Drummer Boy”, który znalazł się na świątecznej składance wydanej przez So So Def Recordings. Stworzyła i nagrała także piosenkę „Dah Dee Dah (Sexy Thing)”, która pojawiła się na ścieżce dźwiękowej do filmu Faceci w czerni (1997)^[11]. Utwór ten stał się pierwszym profesjonalnym nagraniem Keys, ale nie został wydany jako singiel, m.in. ze względu na zerwanie kontraktu wokalistki z Columbia Records. W kolejnym roku Keys dołączyła do wytwórni Arista Records, jednak rok później po namowach Clive’a Davisa zaczęła działać dla J Records^[2], wtedy też przybrała pseudonim Alicia Keys^[12]. Nagrane wówczas piosenki „Rock wit U” i „Rear View Mirror” zostały umieszczone na ścieżkach dźwiękowych do filmów, kolejno: Shaft (2000) i Dr Dolittle 2 (2001)^[13][14].

W czerwcu 2001 wydała swój debiutancki album studyjny pt. Songs in A Minor, z którym zadebiutowała na amerykańskiej liście sprzedaży Billboard 200 po sprzedaniu 236 tys. egzemplarzy^[15]. W roku premiery album został sprzedany w liczbie ponad 6 mln egzemplarzy^[16] i uzyskał certyfikat sześciokrotnie platynowej płyty od Recording Industry Association of America^[17]. Płyta sprzedała się w sumie w liczbie przekraczającej 12 mln kopii, stabilizując pozycję Keys na światowych rynkach muzycznych^[18][19]. Główny singiel promujący wydawnictwo, utwór „Fallin'”, utrzymywał się na pierwszym miejscu listy Billboard Hot 100 przez sześć tygodni^[20]. Drugi singiel z Songs in A Minor, „A Woman’s Worth”, dotarł do trzeciego miejsca na Hot 100^[21]. W 2002 Keys wydała reedycję płyty, Remixed & Unplugged in A Minor, zawierającą osiem remiksów i siedem akustycznych wersji utworów z Songs in A Minor.

W 2002 otrzymała pięć nagród Grammy: dla najlepszego debiutanta, za piosenkę roku i najlepszą piosenkę R&B (obie za „Fallin'”), najlepszy album R&B (Songs in A Minor) i najlepszy występ wokalny artystki R&B, tym samym została drugą w historii piosenkarką, która jednego wieczora odebrała pięć nagród Grammy^[22]. W tym samym roku podjęła współpracę z Christiną Aguilerą nad jej albumem Stripped, na który stworzyła, wyprodukowała i gościnnie zaśpiewała w piosence „Impossible”^[23]. Wystąpiła także jako gość specjalny w dwóch serialach telewizyjnych: Czarodziejki i American Dreams^[4].

W grudniu 2003 wydała album studyjny pt. The Diary of Alicia Keys, z którym zadebiutowała na pierwszym miejscu listy Billboard 200, sprzedając go w 618 tys. egzemplarzy, co uczyniło ją artystką, która w przeciągu tygodnia od daty wydania wydawnictwa sprzedała najwięcej płyt^[24]. Album sprzedał się w Stanach Zjednoczonych w liczbie ponad 4,4 mln kopii i uzyskał certyfikat czterokrotnie platynowej płyty od RIAA^[17][25]. Na całym świecie The Diary of Alicia Keys został zakupiony przez ponad 8 mln odbiorców^[26], stając się szóstym pod względem wielkości sprzedaży albumem z gatunku R&B nagranym przez kobietę^[27]. Single promujące album, „You Don’t Know My Name” i „If I Ain’t Got You”, trafiły do pierwszej piątki na liście notowania Billboard Hot 100, ale już ostatni singiel, „Karma”, dotarł do zaledwie 20. miejsca tego notowania^[28][29][30].

W 2004 wydała powieść Tears for Water: Songbook of Poems and Lyrics zawierającą wiersze z jej pamiętnika i teksty piosenek. Tytuł książki zaczerpnęła ze swojego poematu Love and Chains^[31]. W jednym z wywiadów przyznała, że nazwa książki jest „fundamentem wszystkiego co napisała, zaś to opiera się na łzach szczęścia, bólu, smutku i depresji”^[32]. Powieść stała się bestsellerem książkowym listy The New York Times^[33].

W 2005 otrzymała cztery nagrody Grammy: za najlepszy występ wokalny artystki R&B (za „If I Ain’t Got You”), najlepszą piosenkę R&B („You Don’t Know My Name”), najlepszy album R&B (The Diary of Alicia Keys) i najlepszy występ R&B w duecie bądź grupie (za „My Boo” z udziałem Ushera)^[34]. Również w 2005 zarejestrowała akustyczny koncert w Brooklyn Academy of Music z serii MTV Unplugged^[35], a podczas występu zaprezentowała nowe aranżacje swoich utworów i kilka własnych interpretacji znanych piosenek^[36]. Dwupłytowe wydawnictwo ukazało się w październiku 2005 pt. Unplugged i zadebiutowało na szczycie zestawienia Billboard 200, sprzedając się w liczbie 196 tys. egzemplarzy^[37]. Za sprzedaż albumu w milionowym nakładzie otrzymała certyfikat platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych^[17][38]. Unplugged na świecie rozszedł się w ponad 2 mln kopii^[4]. Pierwszy singiel promujący album, „Unbreakable”, dotarł do 34. miejsca na liście Billboard Hot 100^[39].

W 2006 została uhonorowana nagrodą NAACP Image Awards dla najlepszej wokalistki i za najlepszą piosenkę^[40]. Otrzymała także nagrodę od organizacji Songwriters Hall of Fame wyróżniającej wybitnych autorów tekstów piosenek^[41]. Pod koniec 2006 użyczyła głosu jednej z postaci w serialu animowanym Przyjaciele z podwórka, w którym zaśpiewała także piosenkę „Almost Everything Is Boinga Here”^[42].

Jako aktorka zadebiutowała w 2007 rolą morderczyni, Georgii Sykes, w komedii kryminalnej As w rękawie z Benem Affleckiem i Andym Garcíą^[43]. W tym samym roku pojawiła się również w komedii romantycznej Niania w Nowym Jorku (2007) z Scarlett Johansson oraz Chrisem Evansem^[44]. Wystąpiła także jako gość w jednym z odcinkó w serialu Rodzina Duque^[45]. W listopadzie 2007 wydała album studyjny pt. As I Am, z którym zadebiutowała na szczycie zestawienia Billboard 200 po sprzedaży na poziomie 742 tys. egzemplarzy^[46][47]. Za sprzedaż albumu w 4 mln egzemplarzy w USA uzyskała certyfikat potrójnie platynowej płyty^[17][48]. Album promowała singlem „No One”, z którym trafiła na pierwsze miejsce list Billboard Hot 100 i Hot R&B/Hip-Hop Songs^[49]. Z drugim singlem, „Like You'll Never See Me Again”, dotarła już tylko do 12. miejsca na liście Hot 100^[50]. Pozostałe dwa single, „Teenage Love Affair” i „Superwoman”, nie osiągnęły sukcesu komercyjnego w USA^[50][51].

W 2008 otrzymała nagrodę Grammy dla najlepszej wokalistki R&B oraz za najlepszą piosenkę R&B i najlepszy występ wokalny artystki R&B (obie za „No One”)^[52][53]. Wystąpiła również na uroczystej gali rozdania nagród, śpiewając cover utworu Franka Sinatry „Learnin’ the Blues” oraz singiel „No One” w duecie z Johnem Mayerem^[54]. W tym samym roku wzięła udział w kampanii promocyjnej firmy Dove i wystąpiła w kilku odcinkach serialu stworzonego w celach promocyjnych^[55]. Również w 2008 wydała utwór „Another Way to Die”, który nagrała z Jackiem White’em na potrzeby promocji filmu 007 Quantum of Solace^[56]. Piosenkę umieściła na reedycji albumu As I Am – As I Am: The Super Edition. Wystąpiła także w jednej z głównych ról w filmie Sekretne życie pszczół (2008) z Queen Latifah i Jennifer Hudson^[57]. Za występ w tym filmie była nominowana do nagrody NAACP Image Awards dla najlepszej aktorki drugoplanowej^[58]. Na początku 2009 otrzymała nagrodę Grammy zanajlepszy występ wokalny artystki R&B (za „Superwoman”)^[59].

W połowie 2009 podjęła współpracę z innymi artystami z branży muzycznej. Wraz z producentem Swizz Beatzem stworzyła i wyprodukowała utwór „Million Dollar Bill” dla Whitney Houston^[60]. Nagrała też utwór „Empire State of Mind” z Jayem-Z na jego album pt. The Blueprint 3, z piosenką dotarli do pierwszego miejsca na liście Billboard Hot 100^[61].

W grudniu 2009 wydała album studyjny pt. The Element of Freedom, który promowała singlem „Doesn’t Mean Anything”^[62] notowanym na 60. miejscu na liście Billboard Hot 100 i na 14. miejscu na liście Hot R&B/Hip-Hop Songs^[63].

Pod koniec listopada 2012 wydała album pt. Girl on Fire, z którym dotarła do pierwszego miejsca na amerykańskiej liście sprzedaży^[64]. Płytę promowała tytułowym singlem i „Brand New Me”, wcześniej wydała też dwie piosenki: „New Day” i „Not Even the King”, które napisała z Emeli Sandé. We wrześniu 2012 zaprojektowała własny mode butów sneakers w ramach współpracy z marką sportową Reebok.

W 2014 nagrała z Kendrickiem Lamarem utwór „It’s on Again”, który znalazł się na ścieżce dźwiękowej filmu Spider-Man 2. W lipcu ogłosiła zmianę menedżera z Willa Botwina z Red Light Management na Rona Laffitte’a i Guya Oseary’ego z Maverick. We wrześniu 2014 opublikowała teledysk do piosenki „We Are Here”, który napisała w trakcie drugiej ciąży z myślą o swoim dziecku i o „świecie, na który chcę wprowadzić moje potomstwo”^[65]. W ramach promocji zarówno samego singla, jak i społecznego przekazu, zorganizowała akcję #WeAreHere, w ramach której nakłaniała fanów do publikowania w mediach społecznościowych postów z uwzględnieniem powodów, dla których „są tu i teraz” (nawiązanie do tytułu piosenki). W akcji wzięło udział kilku międzynarodowych artystów, m.in. Pharrell Williams i Jennifer Lopez^[66].

W listopadzie 2014 zapowiedziała wydanie serii książek dla dzieci. Pierwszy tom nosił tytuł Blue Moon: From the Journals of MaMa Mae and LeeLee^[67].

W maju 2016 wydała singiel „In Common”, którym zapowiedziała swój szósty album^[68]. Płytę pt. Here wydała 4 listopada 2016.

31 lipca 2010 poślubiła Swizza Beatza, z którym ma dwóch synów: Egypta (ur. 14 października 2010) i Genesisa (ur. 27 grudnia 2014)^[69].

Osobny artykuł: Dyskografia Alicii Keys.

• Songs in A Minor (2001)
• The Diary of Alicia Keys (2003)
• As I Am (2007)
• The Element of Freedom (2009)
• Girl on Fire (2012)
• Here (2016)
• Alicia (2020)
• KEYS (2021)

• Unplugged (2005)

• Oficjalna strona internetowa artystki