Arundhati Roy (ur. 24 listopada 1961, Shillong) – indyjska pisarka znana z rytmicznej prozy i lirycznych opisów Kerali, autorka kilku zbiorów esejów politycznych, poruszających kwestie humanitarne. Laureatka Nagrody Bookera w 1997.

Arundhati Roy

Życiorys

edytuj

Córka chrześcijanki i pochodzącego z Bengalu wyznawcy hinduizmu. Dorastała w małej wiosce Aymanam w Kerali, gdzie toczy się też akcja jej pierwszej powieści Bóg rzeczy małych (1997). W wieku 16 lat przeprowadziła się do Delhi i zarabiała tam na życie sprzedażą butelek. W Delhi ukończyła architekturę, ale krótko pracowała w zawodzie. Pisała sztuki i scenariusze, pojawiała się na planie filmowym [1]. Obecnie mieszka w Delhi ze swoim drugim mężem, reżyserem Pradipem Krishmenem. Przed napisaniem powieści stworzyła dwa scenariusze do wyreżyserowanych przez niego filmów: In Which Annie Gives It Those Ones (1989) to film o studentach architektury, w którym zagrała sama Roy, oraz Electric Moon (1992). Zagrała także rolę w Massey Sahib (1985), za który Krishen otrzymał nagrodę. Krótko po zakończeniu pracy nad filmami zajęła się Bogiem rzeczy małych - pisała tę książkę w latach 19921996. Powieść porusza przede wszystkim problem dyskryminacji kobiet w Indiach. Są one na poziomie prawnym, społecznym, kulturowym i politycznym wciąż obywatelkami drugiej kategorii, podobnie jak przedstawiciele niższych kast. Dyskryminacja ze względu na płeć i pochodzenie jest przyczyną tragedii, które spotykają bohaterów i bohaterki powieści. Ta częściowo autobiograficzna opowieść ukazuje Indie widziane oczami bliźniąt Rahel i Esthappena. Powieść zyskała wielkie międzynarodowe uznanie, czyniąc z Roy pierwszą kobietę z Indii, która otrzymała prestiżową Nagrodę Bookera.

Od czasu wydania Boga rzeczy małych Roy, dzięki sławie i pieniądzom, miała wreszcie możliwość zaangażować się skutecznie w działalność obywatelską i stała się, podobnie jak jej matka Mary, aktywistką społeczną i feministyczną. Matka Roy walczyła przeciwko prawu rodzinnemu w Indiach i pragnęła, by kobiety dostały równe prawo dziedziczenia majątków ojców. Roy poświęca swoje książki i wystąpienia prawom kobiet, sprawiedliwości społecznej i ochronie środowiska. Protestuje też przeciw broni nuklearnej i projektowi zapory na Narmadzie[1]. W 2004 otrzymała nagrodę Sydney Peace Prize za walkę na rzecz pokoju i praw człowieka.

Zasiadała w jury konkursu głównego na 53. MFF w Cannes (2000).

Twórczość

edytuj

Powieści

edytuj

Literatura publicystyczna

edytuj
  • The Cost of Living (1999)
  • Algebra bezgranicznej sprawiedliwości (The Algebra of Infinite Justice, 2002), przeł. Justyna Grzegorczyk.
  • Power Politics (2002)
  • War Talks (2002)
  • An Ordinary Person's Guide to Empire (2004)
  • Public Power in the Age of Empire (2004)
  • The Checkbook and the Cruise Missile: Conversations with Arundhati Roy (2004)
  • Indie rozdarte (Broken Republic, 2012), przeł. Krzysztof Umiński i Marta Umińska.

Scenariusze

edytuj
  • In Which Annie Gaves It Those Ones (1989)
  • Electric Moon (1992)

Przypisy

edytuj
  1. a b Paweł Skawiński, Gdy nie nadejdzie jutro, Seria Lektury reportera, Słupsk: Dobra Literatura, 2011, ISBN 978-83-935437-1-7.

Bibliografia

edytuj
  • Laura Pearson, Arundhati Roy [w:] 501 wielkich pisarzy pod red. Juliana Patricka, wyd. MWK, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-61065-33-3, str. 628, tłum. Hanna Pawlikowska-Gannon, Julita Degórska, Małgorzata Koenig