Genua

włoskie miasto

Genua (wł. Genova, lig. Zena) – miasto w północno-zachodniej części Włoch nad Morzem Liguryjskim (Morze Śródziemne), u stóp Apeninu Liguryjskiego i Alp Liguryjskich. Stolica i główne miasto regionu administracyjno-historycznego Liguria. Obszar administracyjny ma powierzchnię 243 km² i liczbę ludności 595 025[1], będąc szóstym co do wielkości miastem Włoch.

Genua
Genova
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Włochy

Region

 Liguria

Burmistrz

Marco Bucci

Powierzchnia

243 km²

Wysokość

20 m n.p.m.

Populacja (05.2014)
• liczba ludności
• gęstość


595 025[1]
2571 os./km²

Nr kierunkowy

010

Kod pocztowy

16100

Tablice rejestracyjne

GE

Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Genua”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Genua”
Położenie na mapie Ligurii
Mapa konturowa Ligurii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Genua”
Ziemia44°25′N 8°56′E/44,416667 8,933333
Strona internetowa

Port Genua jest największym portem morskim we Włoszech i piętnastym w Europie pod względem ilości przeładunku w tonach i drugim portem we Włoszech po porcie w Gioia Tauro, a także szesnastym w Europie pod względem liczby kontenerów[2].

Nazwa miasta wiąże się z łac. genu „kolano” (i dalej stgr. γόνυ góny „kolano” czy niem. Knie „kolano; (także) zakręt, zakole, zakrzywienie”) i odnosi się do położenia Genui w najbardziej na północ wysuniętym punkcie wybrzeża Morza Liguryjskiego (czyli tam, gdzie linia brzegowa „zakręca”)[3].

Żadne źródła starożytne nie potwierdzają ortografii Janua (Ianua), która była popularna w średniowieczu, a miała na celu uzasadnić przekonanie, jakoby miasto zostało założone przez rzymskiego boga Janusa. Zapisy tego typu pojawiają się dopiero od X wieku i nie mają starszego rodowodu[4] (por. w utworze F. Petrarki Itinerarium breve de Ianua ad Ierusalem z 1358).

Inna legenda także odwołuje się do ortografii Ianua i wiąże nazwę Genui z Janusem, mówiąc, iż tak jak on miasto to ma dwa oblicza: jedno zwrócone ku morzu, drugie ku otaczającym je górom. Legenda powstała najwidoczniej na gruncie bliskich związków między obydwoma miastami już w starożytności (wojny punickie) oraz wierności tradycyjnie okazywanej przez mieszkańców Genui Rzymowi[5].

Historia

edytuj
Osobny artykuł: Republika Genui.
  • ośrodek Ligurów
  • w 220 roku p.n.e. zdobyte przez Rzymian
  • od 634 we władaniu Longobardów
  • w X wieku republika
  • w okresie XII-XIII wieku druga obok Wenecji handlowa potęga morska w basenie Morza Śródziemnego
  • od 1381 zależność od Wenecji i powolny schyłek
  • 1481 – założenie uniwersytetu w Genui
  • 1797 – Genua zdobyta przez Napoleona i przekształcona w zależną od Francji Republikę Liguryjską
  • w 1805 – przyłączona do Francji
  • 1815 – weszła do Królestwa Sardynii
  • w XIX wieku rozwój przemysłowy
  • w 2004 roku Genua była Europejską Stolicą Kultury
  • w 2006 roku część Genui została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO
  • 14 sierpnia 2018 doszło do katastrofy wiaduktu Morandi, który z przyczyn ulewy i złego stanu technicznego zawalił się.

Klimat

edytuj

Genua leży w strefie klimatu subtropikalnego[6][7], na pograniczu subtropikalnego–wilgotnego i śródziemnomorskiego[8], z łagodnymi zimami i ciepłymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi 20 °C w dzień i 13 °C w nocy.

Średnia temperatura najchłodniejszych miesięcy – grudnia, stycznia i lutego wynosi wokół 12 °C w dzień i 6 °C w nocy. Średnia temperatura sześciu miesięcy letnich, od maja do października wynosi 24 °C w dzień i 17 °C w nocy[9].

Średnia temperatura i opady dla Genui
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 11,8 12,7 14,9 17,8 21,8 25,1 27,5 27,8 25,1 21,1 16,6 13,3 19,9
Średnie dobowe temperatury [°C] 8,6 9,5 11,7 14,6 18,6 22,1 24,5 24,6 21,6 18,0 13,4 10,0 16,7
Średnie temperatury w nocy [°C] 5,7 6,5 8,6 11,6 15,7 19,3 21,5 21,5 18,4 15,2 10,7 7,1 13,8
Opady [mm] 76,8 55,7 81,1 81,0 52,2 29,1 21,5 41,0 66,6 111 129 116 961
Średnia liczba dni z opadami 7,6 6,1 7,6 8,6 7,1 5,1 3,2 5,4 5,9 8,3 10,8 8,3 84
Średnie usłonecznienie [h] 118 131 158 192 220 246 295 267 201 174 111 112 2223
Źródło: climatebase.ru[10] (od 2000), nasłonecznienie[11]
Średnia dobowa temperatura morza (°C)[12]
Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rok
13,6 13,1 13,6 15,1 18,7 22,8 24,1 24,3 23,0 20,2 17,9 15,3 18,5

Zabytki i turystyka

edytuj
 
Panorama miasta
 
Latarnia morska z herbem miasta

Podział administracyjny

edytuj

Od 2007 roku

Gmina Ludność (% całości) Dzielnice
Centro-Est 91,402 (15,0%) Pré, Molo, Maddalena, Oregina, Lagaccio, San Nicola, Castelletto, Manin, San Vincenzo, Carignano
Centro-Ovest 66,626 (10,9%) Sampierdarena, Campasso, San Teodoro, San Bartolomeo
Bassa Val Bisagno 78,791 (12,9%) San Fruttuoso, Marassi, Quezzi
Media Val Bisagno 58,742 (9,6%) Staglieno, Sant’Eusebio, San Gottardo, Molassana, Struppa
Valpolcevera 62,492 (10,3%) Borzoli, Fegino, Certosa, Rivarolo, Teglia, Begato, Bolzaneto, Morego, San Quirico, Pontedecimo
Medio Ponente 61,810 (10,1%) Sestri, Cornigliano, Campi
Ponente 63,027 (10,3%) Crevari, Voltri, Palmaro, Prà, Pegli, Multedo
Medio Levante 61,759 (10,1%) Foce, Brignole, Albaro, San Martino, San Giuliano, Lido, Puggia
Levante 66,155 (10,8%) Sturla, Quarto, Quinto, Nervi, Bavari, San Desiderio, Borgoratti

Gospodarka

edytuj
 
Widok na World Trade Center w Genui

Genua stanowi południowy róg trójkąta przemysłowego Mediolan-Turyn-Genua, jest jednym z głównych centrów gospodarczych kraju. Wytwarza PKB 15,08 miliarda €, co stanowi 1,3% PKB krajowego. W 2000 roku miasto znalazło się na 5. miejscu w rankingu najsilniejszych ekonomicznie miast we Włoszech. Bank św. Jerzego (Banco di San Giorgio), jeden z najstarszych banków na świecie, został założony w Genui w 1407 roku i przyczynił się do świetności gospodarczej miasta od połowy XV wieku. Obecnie wiele czołowych włoskich przedsiębiorstw ma siedzibę w Genui, w tym Ansaldo Energia, Ansaldo STS i Edoardo Raffinerie Garrone.

Transport

edytuj
 
Port w Genui

W mieście znajduje się 23 czynne stacje kolejowe:

Genua to miasto portowe – brama wyjazdowa dla krajów Afryki Północnej (Maroko, Tunezja) oraz do Hiszpanii, Korsyki, Sardynii, Sycylii i Malty. W porcie znajduje się kilka terminali w zależności od przewoźnika. Najwięcej połączeń oferuje Grandi Navi Veloci[13].

Miasto jest siedzibą klubów piłkarskich Genoa CFC oraz UC Sampdoria.

Znani Genueńczycy

edytuj
 
Katedra San Lorenzo
 
Panorama portu

Miasta partnerskie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Bilancio demografico Anno 2014 (dati provvisori). Comune: GenovaIstituto Nazionale di Statistica, 2014.
  2. World Port Rankings 2011.
  3. Dietmar Urmes: Handbuch der geographischen Namen. Wiesbaden: Marix Verlag, 2004, s. 97. ISBN 3-937715-70-3.
  4. Edward Herbert Bunbury: Genua. W: Dictionary of Greek and Roman geography, illustrated by numerous engravings on wood. London: Trustees of Tufts University, 1854, s. 988.
  5. Teofilo Ossian De Negri: Storia di Genova. Firenze: 2003, s. 13.
  6. Jahreszeitenklimate nach Troll und Paffen.
  7. Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.
  8. World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.
  9. Tabelle climatiche 1971-2000 della stazione meteorologica di Genova-Sestri Ponente dall’Atlante Climatico 1971-2000 – Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare.
  10. Genoa, Italy – climatebase.ru.
  11. Visualizzazione tabella CLINO della stazione Genova.
  12. Genoa average sea temperature – seatemperature.org.
  13. Promy z Genui. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-24)].

Linki zewnętrzne

edytuj