Hirohito

cesarz Japonii

Hirohito (jap. 裕仁 Hirohito; ur. 29 kwietnia 1901 w Tokio, zm. 7 stycznia 1989 tamże) – 124. cesarz Japonii, panujący w latach 1926–1989. Zgodnie ze zwyczajem, cesarz Japonii po śmierci otrzymuje imię epoki, w czasie której panował. Z tego powodu obecnie nazywany jest cesarzem Shōwa (jap. 昭和天皇 Shōwa tennō).

Hirohito
裕仁
Imię japońskie
Kanji

裕仁

Transkrypcja Hepburna

Hirohito

Ilustracja
Cesarz Hirohito (1971)
ilustracja herbu
Faksymile
Cesarz Japonii
Okres

od 25 grudnia 1926
do 7 stycznia 1989

Poprzednik

Yoshihito

Następca

Akihito

Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1901
Tokio

Data i miejsce śmierci

7 stycznia 1989
Tokio

Ojciec

Yoshihito

Matka

Sadako Kujō

Odznaczenia
Order Chryzantemy (Japonia) Wielka Wstęga Kwiatów Paulowni Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Wielka Wstęga Orderu Świętego Skarbu (Japonia, 1888–2003) Order Złotej Kani I klasy (Japonia) Order Kultury (Japonia) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Order Złotego Runa (Hiszpania) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Orła Białego (1921–1990) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Order Rajamitrabhorn (Tajlandia) Order Podwiązki (Wielka Brytania) Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Królewskiego Wiktoriańskiego (GCVO) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem (1951-2001) Wielki Łańcuch Orderu Sikatuny (Filipiny)
Cesarz Hirohito w okresie II wojny światowej

Życiorys

edytuj

Hirohito został regentem w 1921, gdy jego ojciec, Yoshihito, wycofał się z życia publicznego z powodu choroby umysłowej. 25 grudnia 1926, po śmierci Yoshihito, został cesarzem. Jako nazwę okresu jego panowania przyjęto Shōwa (Oświecony Pokój). Był najdłużej panującym cesarzem w historii Japonii.

W początkowych latach rządów Hirohito w Japonii narastały tendencje militarystyczno-nacjonalistyczne, które doprowadziły do działań mających na celu podbój Azji. W 1940 Japonia zawarła pakt z III Rzeszą i Królestwem Włoch i zmilitaryzowała gospodarkę. Hirohito był temu przeciwny, ale realnie nie posiadał dostatecznej władzy, aby przeciwstawić się działaniom kolejnych rządów.

14 sierpnia 1945 zdecydował się na bezprecedensowy krok i nagrał skierowane do Japończyków orędzie radiowe, w którym poinformował o zakończeniu walk. Emisji orędzia próbował zapobiec major Kenji Hatanaka, który wraz z grupą spiskowców zdecydował się zająć pałac cesarski, jednak nie udało mu się odnaleźć płyty z nagraniem. 15 sierpnia o godz. 12:00 orędzie Cesarza Hirohito zostało wyemitowane i przeszło do historii jako Przesłanie diamentowego głosu[1].

Po kapitulacji Japonii zachował godność cesarza, utracił jednak przysługujący mu wcześniej status boski, a jego rola została ograniczona do reprezentacyjnej. Zmarł 7 stycznia 1989 w wieku 87 lat, po 62 latach i 13 dniach panowania.

Działalność naukowa

edytuj

Cesarz interesował się biologią morską, specjalizował się w badaniu meduz[2]. W Pałacu Cesarskim znajdowało się laboratorium, w którym pracował. Pod imieniem „Hirohito” opublikował wiele prac z badań nad gatunkami Hydrozoa[3]. Jego zainteresowania kontynuowali potomkowie. Jego syn i następca, Akihito, jest uznanym specjalistą w dziedzinie ryb babkowatych (Gobiidae)[4].

Odznaczenia

edytuj

Rodzina cesarska

edytuj
Cesarz Taishō
大正天皇
ur. 31 sierpnia 1879
zm. 25 grudnia 1926
Sadako Kujō
九条 節子
ur. 25 lipca 1884
zm. 17 maja 1951
Kuniyoshi Ō Kuni no Miya
久邇宮 邦彦王
ur. 23 czerwca 1873
zm. 16 VI 1929
Chikako Kuniyoshi Ōhi
邦彦王妃 俔子
ur. 19 października 1879
zm. 10 września 1956
         
     
  Hirohito
裕仁
ur. 29 kwietnia 1901
zm. 7 stycznia 1989
Joō Nagako
良子 女王
ur. 6 marca 1903
zm. 16 czerwca 2000
     
   
Michiko Shōda
正田 美智子
ur. 20 października 1934
Akihito
明仁
ur. 23 grudnia 1933
                   
                   
                     
Naruhito
 徳仁親王
 ur. 23 lutego 1960
Fumihito
 文仁親王
 ur. 11 września 1965
Sayako Kuroda
 黒田 清子
 ur. 18 kwietnia 1969

Przypisy

edytuj
  1. Bartosz T. Wieliński: Kapitulacja cesarza Hirohito. wyborcza.pl, 2015-08-17. [dostęp 2023-03-30].
  2. Tim Fernholz: Emperor Akihito of Japan is a published expert on tiny fish. qz.com, 2018-10-02. [dostęp 2022-10-13]. (ang.).
  3. Hydrozoa Taxon list. marinespecies.org. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
  4. Shahaf Peleg: The Emperor of Japan, Akihito, Is Still Publishing Scientific Papers in His 80s. openculture.com, 2018-10-05. [dostęp 2022-10-13]. (ang.).
  5. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 298.
  6. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana, Decorato di Gran Cordone. quirinale.it, 9 marca 1982. [dostęp 2011-03-25]. (wł.).

Bibliografia

edytuj