Inge I Garbaty, norw. Inge I (Haraldsson) Krokrygg (ur. 1135, zm. 1161) – król Norwegii 11361161, z dynastii Yngling.

Inge I Garbaty
ilustracja
król Norwegii (do 1157 razem z braćmi, do 1161 z Haakonem II Barczystym
Okres

od 1136
do 1161

Poprzednik

Harald IV Gille

Następca

Haakon II Barczysty

Dane biograficzne
Dynastia

Ynglingowie

Data urodzenia

1135

Data śmierci

1161

Ojciec

Harald IV Gille

Matka

Ingrid

Rodzeństwo

Sigurd II Gęba Eystein II

Żona

brak

Dzieci

brak

Urodzony w 1135 roku, syn króla Norwegii Haralda IV Gille (zm. 1136) i Ingrid ks. szwedzkiej (zm. po 1161), córki Rangvalda, syna króla Szwecji Inge I Starszego z rodu Stenkila (zmarł po 1112). Imię otrzymał po dziadku swej matki. Był jedynym prawowitym synem króla Norwegii Haralda IV, a przyrodnim bratem Sigurda II Gęby i Eysteina II. W 1136 r. został władcą krainy Viken (południowo-wschodnia część kraju wokół Oslofjord), a po śmierci swego ojca, zamordowanego przez uzurpatora Sigurda III Złego Diakona, został obwołany królem Norwegii. Faktyczną władzę podczas małoletniości króla sprawował regent Ogmund Dreng, który walczył z pretendentami do korony: Sigurdem III i jego sojusznikiem Magnusem IV Ślepym. Po trwających trzy lata walkach Sigurd III i Magnus IV zostali pokonani w bitwie pod Holmengra (1139), gdzie Magnus IV zginął, a Sigurd III został wzięty do niewoli i wkrótce zamordowany.

Po kilku latach spokoju w królestwie rozpoczęły się walki między królem Inge a jego przyrodnimi braćmi, którzy formalnie również nosili tytuły królewskie. Bratobójcze walki doprowadziły do podziału kraju między braci (Sigurd II w płd. części kraju, Eystein II w krainie Trondelag), jednak król Inge I zachował władzę zwierzchnią. Za czasów króla w 1152 roku wcześniejsze biskupstwo w Nidaros (dzisiejsze Trondheim), stolicy państwa do 1217, zostało podniesione do rangi arcybiskupstwa, co oznaczało uniezależnienie się Kościoła norweskiego od duńskiej archidiecezji z siedzibą w Lund. W następnych latach Inge I, dążąc do zdobycia pełnej władzy w kraju, zabił obu swych przyrodnich braci (Sigurda II w 1155, Eysteina II w 1157), potem jednak musiał walczyć ze swymi bratankami: Haakonem II Barczystym i Sigurdem Markusfostre, którzy pokonali króla w bitwie pod Oslo 4 lutego 1161, podczas której Inge poległ. Po śmierci Inge I królem Norwegii został Haakon II Barczysty.

Inge I nie był żonaty, nie miał też potomstwa. W rok po śmierci króla Magnusa V, panującego w latach 11611184, niejaki Jon Kuvlung, wcześniej będący klerykiem, został przywódcą buntu przeciwko możnym, następnie obwołał się synem Inge I i zajął krainę Viken, a także udało mu się zdobyć stołeczne Nidaros. Zginął on w bitwie w 1188 r. Okres panowania króla Inge I, jak również jego poprzedników i następców, był okresem wieloletniej wojny domowej (lata 11301240) pomiędzy władcami norweskimi, okres ten w historii Norwegii znany jest pod nazwą 'borgerkrigstid'.

Bibliografia

edytuj
  • Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, s. 293, ISBN 83-7435-077-6.
  • Genealogia (ang.)