Komelinowce, trzykrotkowce (Commelinales Dumort.) – rząd roślin zielnych należący do jednoliściennych. Wyróżnia się w jego obrębie 5 rodzin, 68 rodzajów i 812 gatunków. Występują głównie w międzyzwrotnikowej[2]. Zaliczane tu rośliny wyodrębniły się ok. 110 milionów lat temu[3][2]. Rośliny tu zaliczane mają kwiaty zebrane w kwiatostan typu wiecha lub wierzchotka. Kwiaty są zwykle grzbieciste, o jednej lub kilku osiach symetrii. Część pręcików wykształcona jako płonne prątniczki[4]. Nie tworzą mykoryzy[2].

Komelinowce
Ilustracja
Commelina erecta
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

komelinowce

Nazwa systematyczna
Commelinales Mirb. ex Bercht. & J. Presl
Přir. Rostlin: 267. Jan-Apr 1820

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna rzędu w kladogramie jednoliściennych według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]

tatarakowce Acorales




żabieńcowce Alismatales




Petrosaviales





pochrzynowce Dioscoreales



pandanowce Pandanales





liliowce Liliales




szparagowce Asparagales




arekowce Arecales




wiechlinowce Poales




komelinowce Commelinales



imbirowce Zingiberales











Podział na rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
komelinowce


Commelinaceaekomelinowate



Hanguanaceae





Philydraceae




Haemodoraceaehemodorowate



Pontederiaceaerozpławowate





Pozycja systematyczna i podział w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Commelinanae Takht., rząd komelinowce (Commelinales Dumort.). Rząd jest taksonem monotypowym – w podrzędzie Commelinaceae R. Br. wyróżniona została tylko jedna rodzina – komelinowate Commelinaceae R. Br.[5]

Pozycja systematyczna i podział według systemu Reveala (2007)

W nowszej wersji systemu Reveal wyróżnił w rzędzie komelinowców takie same rodziny jak APW. Poza tym zmienił w nowym systemie klasyfikację wyższych jednostek systematycznych. Rząd znalazł się w nadrzędzie Commelinanae Takht., podklasie Commelinidae Takht. i klasie okrytonasiennych (Magnoliopsida Brongn.)[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  2. a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  3. Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 179. ISBN 978-1-84246-634-6.
  4. Cole T.CH. i inni, Filogeneza roślin okrytozalążkowych – Systematyka Roślin Kwiatowych, Polskie tłumaczenie/Polish version of (2018) Angiosperm Phylogeny Poster – Flowering Plant Systematics [online], 2018.
  5. Crescent Bloom: Commelinales. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-22]. (ang.).
  6. James L. Reveal: Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme. Department of Plant Biology, Cornell University. [dostęp 2009-01-22]. (ang.).