Księżyc planetoidy
Księżyce planetoid lub moonletki (ang. moonlets) – naturalne satelity planetoid. Są to mniejsze planetoidy, obiegające wraz z większym ciałem wspólny środek masy. O tym, czy dane ciało może uchodzić za „księżyc” jakiejś planetoidy, decyduje stosunek rozmiarów obydwu składników układu. Jeśli ciała są zbliżone rozmiarami, uważa się taki układ za planetoidę podwójną.
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/243_ida.jpg/220px-243_ida.jpg)
We wrześniu 2022 znanych było 470 planetoid i obiektów transneptunowych z księżycami (w tym też podwójnych planetoid). Są wśród nich ciała z różnych grup – planetoidy bliskie Ziemi, obiekty głównego pasa planetoid, trojańczycy i obiekty z pasa Kuipera[1]. Ciała te mają rozmiary do kilkunastu czy kilkudziesięciu kilometrów, w przypadku planetoid z pasa głównego, do nawet kilkuset kilometrów w przypadku obiektów transneptunowych[1].
Pierwszym bezpośrednio zaobserwowanym naturalnym satelitą planetoidy był Daktyl – księżyc planetoidy Idy, odkryty na zdjęciach sondy Galileo w 1993[2]. Wiele księżyców planetoid zostało odkrytych metodą pośrednią, w wyniku analizy krzywych zmian jasności tych ciał niebieskich. Niektóre planetoidy mają więcej niż jeden księżyc, rekordzistką jest (130) Elektra, którą okrążają trzy znane księżyce[3]. Niektóre obiekty mają też pierścienie, pierwszy taki system odkryto wokół (10199) Chariklo[4].
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Didymos-Dimorphos_0401929889_03770_crop.png/220px-Didymos-Dimorphos_0401929889_03770_crop.png)
Dimorphos, księżyc planetoidy (65803) Didymos, był przedmiotem pierwszego testu obrony planetarnej. We wrześniu 2022 roku amerykańska sonda DART zderzyła się z tym księżycem, zmieniając jego orbitę wokół głównego składnika[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Wm. Robert Johnston: Asteroids with Satellites. Johnston’s Archive, 2022-09-10. [dostęp 2022-09-28]. (ang.).
- ↑ Ida and Dactyl [online], NASA [dostęp 2022-09-28] (ang.).
- ↑ Marcin Powęska: Pierwsza taka detekcja w historii. Odkryto układ poczwórny planetoid. GeekWeek INTERIA, 2022-02-19. [dostęp 2022-02-19].
- ↑ F. Braga-Ribas et al.. A ring system detected around the Centaur (10199) Chariklo. „Nature”, 2014-03-26. DOI: 10.1038/nature13155. (ang.).
- ↑ Josh Handal, Justyna Surowiec, Michael Buckley: NASA’s DART Mission Hits Asteroid in First-Ever Planetary Defense Test. NASA, 2022-09-27. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).