Nebraska

30 maja 1854 r. na mocy Ustawy o Kansas i Nebrasce powstało Terytorium Kansas i Terytorium Nebraski ze stolicą w Omaha.

Zaraz po wojnie secesyjnej, w 1867 r. Nebraska została uznana za 37. stan. W tym samym czasie stolica została przeniesiona z Omahy do miasta Lancaster, które zmieniło nazwę na Lincoln (na cześć prezydenta Abrahama Lincolna).

W 2004 r. produkt stanowy brutto wyniósł 68 miliardów dolarów, a miesięczny dochód brutto na osobę fizyczną 3 339 USD. W styczniu 2010 poziom bezrobocia w Nebrasce wynosił 4,6%.

Nebraska posiada bardzo dobrze rozwinięty sektor rolniczy i jest krajowym liderem w produkcji wołowiny, wieprzowiny, kukurydzy i soi.

Ważnymi sektorami gospodarki są również transport towarowy (kolejowy i drogowy), przemysł, telekomunikacja, informatyka i ubezpieczenia.

Nebraska graniczy ze stanem Dakota Południowa na pó��nocy, ze stanem Iowa na wschodzie, ze stanem Missouri na południowym wschodzie (granicą jest rzeka Missouri), ze stanem Kansas na południu, ze stanem Kolorado na południowym zachodzie i ze stanem Wyoming na zachodzie. Składa się z 93 hrabstw. Nebraska leży w dwóch strefach czasowych: większość hrabstw w UTC-6:00, a w Panhandle (zachodnia część stanu) UTC-7:00.

Stan Nebraska przecinają 3 rzeki z zachodu na wschód. Platte, powstająca z połączenia Platte Północnej i Platte Południowej, płynie przez centralną część stanu, Niobrara płynie przez północną część stanu, a Republican płynie przez południową część stanu. Nebraska składa się z dwóch głównych form powierzchni: Wielkie Równiny i Równiny Centralne.

Na terenie stanu Nebraska znajduje się 626 miast (city) i wsi (village), w tym 2 o liczbie ludności przekraczającej 100 000, 16 powyżej 10 000 mieszkańców, a 109 powyżej 1000 mieszkańców (2021 r.)^[5].

Lista miast zamieszkanych przez 2000 lub więcej osób (2021 r.)^[5]:

Spis ludności z roku 2020 stwierdza, że stan Nebraska liczy 1 961 504 mieszkańców, co oznacza wzrost o 135 163 (7,4%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010^[6]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,4% populacji, 24,6% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16,4% to osoby mające 65 i więcej lat. 49,7% ludności stanu stanowią kobiety^[7].

Według danych z 2021 roku, 78,5% mieszkańców stanowiła ludność biała (76,4%, nie licząc Latynosów), 8,7% miało rasę mieszaną, 4,7% to czarnoskórzy Amerykanie lub Afroamerykanie, 2,3% to Azjaci, 1,2% to rdzenna ludność Ameryki i 0,03% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 11,9% ludności stanu^[8].

Do największych grup należą osoby pochodzenia niemieckiego (31,7%), irlandzkiego (11,4%), angielskiego (9,4%), meksykańskiego (8,2%) „amerykańskiego” (3,7%), czeskiego (3,5%) i szwedzkiego (3,4%)^[8]. Nebraska ma zdecydowanie największy odsetek czeskich Amerykanów ze wszystkich stanów USA^[9]. Ponadto w stanie mieszka ponad 50 tys. Polaków (2,6%)^[8].

Podobnie jak w zdecydowanej większości amerykańskich stanów, populacja Nebraski staje się coraz bardziej miejska. Wskaźnik urbanizacji wzrósł z 61,5% w 1970 roku, do 73,1% w 2010 roku^[10].

Dane z 2014 r.^[11]:

• protestanci – 51%:
  • ewangelikalni – 25%,
  • głównego nurtu – 24%,
  • tradycji afroamerykańskiej – 2%,
• katolicy – 23%,
• brak religii – 20% (w tym: 4% agnostycy i 1% ateiści),
• mormoni – 1%,
• pozostałe religie – 5% (w tym: świadkowie Jehowy, muzułmanie, żydzi, buddyści, prawosławni, unitarianie uniwersaliści, hinduiści i bahaiści^[12]).

Chociaż około połowy populacji wyznaje protestantyzm, istnieje szereg wyznań i denominacji reprezentowanych w stanie, zarówno nurtu ewangelikalnego, jak i głównego nurtu. Największą grupą wyznaniową są luteranie (ok. 15% populacji) w zależności od denominacji reprezentowani w obu nurtach^[11]. Według danych The ARDA w 2010 roku do największych związków wyznaniowych pod względem członkostwa w stanie należały: Kościół katolicki (372,8 tys.), Kościół Luterański Synodu Missouri (112,6 tys.), Kościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce (110,1 tys.) i Zjednoczony Kościół Metodystyczny (109,3 tys.). Inne większe grupy obejmowały baptystów, różne kościoły kalwińskie, campbellitów, zielonoświątkowców, uświęceniowców, czy też pietystów^[12].

• University of Nebraska (Lincoln, Omaha, Kearney)
• University of Nebraska - Medical Center
• Creighton University
• Nebraska College of Technical Agriculture
• Chadron State College
• Peru State College
• Wayne State College
• Central Community College
• Little Priest Tribal College
• Metropolitan Community College
• Mid-Plains Community College
• Nebraska Indian Community College
• Northeast Community College
• Southeast Community College
• Western Nebraska Community College
• Bellevue University
• Clarkson College
• College of Saint Mary
• Concordia University
• Creighton University
• Doane University
• Grace University
• Hastings College
• Midland University
• Nebraska Christian College
• Nebraska Methodist College
• Nebraska Wesleyan University
• Summit Christian College
• Union College
• York College

Jest jedynym stanem, gdzie legislatura stanowa jest jednoizbowa (stanowy Senat został zlikwidowany w 1934 r.). Do maja 2009 roku był jedynym z 38 stanów, gdzie karę śmierci wykonywano nie poprzez śmiertelny zastrzyk, a krzesło elektryczne.

Władzę ustawodawczą sprawuje Legislatura Nebraski, licząca 49 członków wybieranych na cztery lata, przy czym co dwa lata odnawiana jest połowa składu. Na czele władzy wykonawczej stoi gubernator, pochodzący z przeprowadzanych co cztery lata wyborów bezpośrednich.

Nebraska ma bogatą historię kolejnictwa. Union Pacific Railroad, z siedzibą w Omaha, została zarejestrowana 1 lipca 1862 roku, przy uchwalaniu Pacific Railway Act.

Linie kolejowe w Nebrasce:

Linie towarowe:

• Brandon Railroad (BRAN)
• BNSF Railway (BNSF)
• Canadian National Railway (CN) through subsidiary Chicago Central and Pacific Railroad (CC)
• Canadian Pacific Railway (CP) through subsidiary Dakota, Minnesota and Eastern Railroad (DME)
• Fremont Northwestern Railroad (FNW)
• Iowa Interstate Railroad (IAIS)
• Kansas City Southern Railway (KCS)
• Nebkota Railway (NRI)
• Nebraska Central Railroad (NCRC)
• Nebraska Kansas Colorado Railway (NKCR)
• Nebraska Northeastern Railway (NENE)
• Nebraska Northwestern Railroad (NNW)
• Omaha, Lincoln and Beatrice Railway (OLB)
• Sidney and Lowe Railroad (SLGG)
• Union Pacific Railroad (UP)

Linie pasażerskie:

• Amtrak (AMTK)
• Fremont and Elkhorn Valley Railroad
• Omaha Zoo Railroad

Autostrady międzystanowe w Nebrasce: 76, 80, 129, 180, 480 i 680.