Powiat zambrowski

Powiat zambrowski
	powiat
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
TERC	2014
Siedziba	Zambrów
Starosta	Edyta Marchelska-Groszfeld
Powierzchnia	733,11 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 43 505
• gęstość	59,3 os./km²
Urbanizacja	50,35%
Tablice rejestracyjne	BZA
	Adres urzędu:ul. Fabryczna 3; 18-300 Zambrów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin wiejskich	4
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Powiat zambrowski – powiat w Polsce (województwo podlaskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Zambrów.

Powiat graniczy z powiatem łomżyńskim, białostockim, wysokomazowieckim w województwie podlaskim i powiatem ostrowskim w województwie mazowieckim.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 43 505 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 43 390 osób^[3].

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

gmina miejska (miasto): Zambrów
gminy wiejskie: Kołaki Kościelne, Rutki, Szumowo, Zambrów

Historia

Powiat zambrowski istniał już w I połowie XV wieku.

W czasach powojennych został reaktywowany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie białostockim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat zambrowski złożyły się 1 miasto i 28 gromad, które wyłączono z powiatu łomżyńskiego^[4]:

miasto Zambrów
gromady Chlebiotki Nowe, Cibory Gołeckie, Długobórz II, Gniazdowo, Gosie Małe, Kalinówka-Basie, Kołaki Kościelne, Laskowiec Stary, Lubotyń Stary, Łady Polne, Pęchratka, Pniewo, Podbiele, Poryte-Jabłoń, Pruszki, Puchały, Rutki, Sędziwuje, Śliwowo-Łopienite, Srebrna, Szczodruchy, Szlasy-Lipno, Szumowo, Turobin Stary, Wiśniewo, Wygoda, Zambrzyce-Króle i Zawady

1 stycznia 1957 roku z powiatu zambrowskiego wyłączono gromady Gniazdowo, Lubotyń Stary i Podbiele i włączono je do powiatu ostrowskiego w województwie warszawskim, natomiast z powiatu ostrowskiego wyłączono gromady Paproć Duża, Przeździecko-Mroczki, Skarżyn Stary i Zaręby-Bolędy i włączono je w skład powiatu zambrowskiego^[5]. 1 stycznia 1958 roku do Zambrowa przyłączono wieś Nagórki z gromady Poryte-Jabłoń^[6].

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat zambrowski podzielono na 1 miasto i 6 gmin^[7]:

miasto Zambrów
gminy Gać^[8], Kołaki Kościelne, Rutki, Szumowo, Zambrów i Zawady

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu zambrowskiego zostało włączone do nowo powstałego województwa łomżyńskiego^[9].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie podlaskim powiat zambrowski o kształcie przybliżonym do granic z 1975 roku; jedynie gmina Zawady znalazła się w powiecie białostockim^[10]. Porównując obszar dzisiejszego powiatu zambrowskiego z obszarem z 1954 roku można zauważyć, że niektóre tereny znajdują się obecnie w powiecie ostrowskim w województwie mazowieckim (m.in. gmina Stary Lubotyń) oraz w powiatach łomżyńskim i białostockim.

Transport

Drogi krajowe i wojewódzkie

Drogi krajowe:

Drogi wojewódzkie:

droga wojewódzka nr 679

Obwodnice na terenie powiatu

Osobne artykuły: Obwodnica Zambrowa i Południowo-wschodnia obwodnica Zambrowa.

Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	Osób	%	Osób	%	Osób	%
Ogółem	44 990	100	22 708	50,47	22 282	49,53
Miasto	22 653	50,35	11 768	26,16	10 885	24,19
Wieś	22 337	49,65	10 940	24,32	11 397	25,33

Piramida wieku mieszkańców powiatu zambrowskiego w 2014 roku^[11].

Stopa bezrobocia

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 1 100 osób, a stopa bezrobocia 6,2%^[12].

Przypisy

↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 233.
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 29.
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 285.
↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
↑ 2 lipca 1976 roku gmina Gać została zniesiona a jej tereny włączone do gmin Łomża, Rutki i Zambrów – Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
↑ Powiat zambrowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .

[2] , Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .

[3] GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .

[4] Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 233.

[5] Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 29.

[6] Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 285.

[7] Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.

[8] 2 lipca 1976 roku gmina Gać została zniesiona a jej tereny włączone do gmin Łomża, Rutki i Zambrów – Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.

[9] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.

[10] Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.

[populacja2016-11] Powiat zambrowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[12] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).

[1]