Tchórz zwyczajny

gatunek ssaka drapieżnego

Tchórz zwyczajny[3], tchórz pospolity, tchórz europejski (Mustela putorius) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych, protoplasta fretki domowej.

Tchórz zwyczajny
Mustela putorius[1]
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Rodzina

łasicowate

Podrodzina

łasice

Rodzaj

łasica

Gatunek

tchórz zwyczajny

Podgatunki
  • M. p. anglia (Pocock, 1936)
  • M. p. aureola (Barrett-Hamilton, 1904)
  • M. p. caledoniae (Tetley, 1939)
  • M. p. furo Linnaeus, 1758 – udomowiona forma tchórza
  • M. p. mosquensis Heptner, 1966
  • M. p. putorius Linnaeus, 1758
  • M. p. rothschildi Pocock, 1932
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Występowanie i biotop

edytuj

Występuje niemal w całej Europie aż po Ural, oprócz północnej części kontynentu i południa Półwyspu Bałkańskiego. Żyje w lasach, zagajnikach i zaroślach. Czasami zasiedla gospodarstwa wiejskie.

Charakterystyka

edytuj

Wygląd

edytuj

Długość ciała 30–46 cm, ogona 11–17 cm, masa ciała zróżnicowana; u samców 0,85–1,5 kg, u samic 0,6–0,8 kg. Wierzch ciała ma ubarwienie ciemnobrunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe, niemal czarne, wargi i końce uszu białe. U młodych ubarwienie ciała jest bardzo jasne, niemal białe.

Tryb życia

edytuj

Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na nieduże rozmiary ciała poluje głównie na drobne owady, jaszczurki, płazy, gryzonie, a także ryby. Jesienią żywi się dodatkowo owocami. Jest raczej cichym samotnikiem, prowadzącym skryty tryb życia. Dzień przesypia w wykrotach lub w norach opuszczonych przez inne zwierzęta.

Rozmnażanie

edytuj

Ciąża trwa 40 dni. Samica rodzi 1 miot, zwykle w miesiącach od marca do kwietnia. W miocie jest od 3 do 8 młodych. Rodzą się ślepe i białe po czym stopniowo stają się brązowe[4]. Oczy otwierają dopiero w 5 tygodniu życia. Usamodzielniają się po 2-3 miesiącach. Żyją do 5 lat w naturze, do 10 lat w niewoli.

Podgatunki

edytuj

Wyróżnia się siedem podgatunków tchórza zwyczajnego[5][3]:

  • M. putorius anglia
  • M. putorius aureola
  • M. putorius caledoniae
  • fretka domowa (M. putorius furo) – udomowiona forma tchórza
  • M. putorius mosquensis
  • M. putorius putorius
  • M. putorius rothschildi

Ochrona

edytuj

Od 1992 roku liczebność tchórza spadła i nie udaje się temu zapobiec.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Mustela putorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. D. Skumatov i inni, Mustela putorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-20] (ang.).
  3. a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 161. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. Helga Hofmann: SSAKI. Warszawa: Muza, 1998, s. 245, seria: Encyklopedia kieszonkowa.
  5. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela putorius. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 15 września 2009]

Bibliografia

edytuj
  • Włodzimierz Serafiński: Ssaki Polski. Atlas. Elżbieta Fido-Drużyńska (ilustracje). Warszawa: Wyd. Szkolne i Ped., 1995. ISBN 83-02-04976-X.