Venustiano Carranza

polityk, prezydent Meksyku

Venustiano Carranza Garza (ur. 29 grudnia 1859, zm. 21 maja 1920) – meksykański polityk, jeden z głównych przywódców rewolucji meksykańskiej, prezydent Meksyku w latach 1917–1920 (w okresie 1914–1917 tymczasowy prezydent kraju). W czasie jego rządów w 1917 r. powstała nowa konstytucja kraju.

Venustiano Carranza
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1859
Cuatro Ciénegas, Coahuila

Data i miejsce śmierci

21 maja 1920
Tlaxcalantongo, Puebla

Prezydent Meksyku
Okres

od 11 marca 1917
do 21 maja 1920

Poprzednik

Francisco Lagos Cházaro

Następca

Adolfo de la Huerta

Życiorys

edytuj

Carranza urodził się w Cuatro Ciénegas (stan Coahuila) w średniozamożnej rodzinie hodowców bydła. Jego ojciec Jesús Carranza był pułkownikiem w armii Benito Juáreza i zagorzałym zwolennikiem liberałów.

Carranza studiował w Ateneo Fuente (miasto Saltillo). Następnie od 1874 r. kształcił się w Escuela Nacional Preparatoria w mieście Meksyk.

Na początku swojej działalności politycznej Carranza był zwolennikiem Francisca I. Madery, którego popierał w walce przeciwko dyktatorowi Porfiriowi Díazowi. Kiedy Madero został prezydentem kraju mianował Carranzę sekretarzem wojny i marynarki. Po zamachu stanu Victoriana Huerty, w wyniku którego władzy został pozbawiony Madero, Carranza został jednym z przywódców opozycji wobec jego rządów. Oddziały Carranzy, które walczyły z Huertą, były znane pod nazwą „Armii Konstytucyjnej”, a to ze względu na popieranie przywrócenia liberalnej konstytucji z 1857 r.

Carranza przejął władzę nad krajem 1 maja 1915 r. Dzięki niemu wprowadzono niezawisłe sądownictwo, zdecentralizowano władzę, przeprowadzono częściowo reformę ziemską opartą na tzw. systemie ejido.

We wrześniu 1916 r. Carranza zaczął nalegać na opracowanie nowej konstytucji i w tym celu zwołał specjalny Konwent Konstytucyjny. 1 marca 1917 r. został wybrany jako pierwszy prezydent w oparciu o postanowienia nowej ustawy zasadniczej.

W kraju jednak panowało ciągłe zamieszanie i chaos. Istniały liczne frakcje opozycyjne wobec rządów Carranzy, w ich skład wchodzili zarówno reakcyjni i konserwatywni bogaci posiadacze ziemscy jak i chłopskie siły Emiliano Zapaty i Francisco Villi. Dla tych pierwszych reformy były zbyt radykalne, a dla ostatnich zbyt umiarkowane. Carranza wyznaczył nagrodę za głowę Zapaty, który został w końcu zamordowany.

Wraz ze zbliżającym się końcem kadencji zaczął popierać na swojego następcę Ignacio Bonillasa, co spotkało się z niezadowoleniem jego głównych współpracowników: Álvara Obregóna, Plutarca Elíasa Callesa i Adolfa de la Huerty. We trójkę zorganizowali oni pucz wojskowy. W końcu zmusili oni prezydenta do opuszczenia stolicy, a następnie zastawili na niego pułapkę na drodze do Veracruz, gdzie został zamordowany przez Rodolfo Herrerę 21 maja 1920 r.

Upamiętnienie

edytuj

Jego wizerunek znajdował się na meksykańskiej monecie obiegowej o nominale 100 peso bitej w latach 1984-1992[1]. Został także przedstawiony na następujących okolicznościowych monetach tego państwa:

  • srebrnej monecie o nominale 5 peso wyemitowanej w 1959 roku w celu upamiętnienia setnej rocznicy jego urodzin[2];
  • bimetalicznej monecie o nominale 5 peso wyemitowanej w 2010 roku z okazji setnej rocznicy rewolucji meksykańskiej[3];
  • bimetalicznej monecie o nominale 20 peso wyemitowanej w 2017 roku z okazji z okazji setnej rocznicy powstania konstytucji Meksyku[4].

Przypisy

edytuj
  1. Meksyk 100 peso, 1984-1992. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  2. Meksyk 5 peso, 1959 – 100 rocznica urodzin – Venustiano Carranza. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  3. Meksyk 5 peso, 2010 – Venustiano Carranza. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].
  4. Meksyk 20 peso, 2017 – 100-lecie Konstytucji Meksyku. ucoin.net. [dostęp 2024-06-07].

Linki zewnętrzne

edytuj