Wybrzeże – obszar na granicy lądu i zbiornika wodnego obejmujący część nadwodną i podwodną. Pas ten jest szerszy niż brzeg i strefa brzegowa, lecz jego zasięg nie jest precyzyjnie określony granicami. Zbiornik wodny i ląd wybrzeża są rozdzielone linią brzegową[1][2].

Wybrzeża wysokie
Wybrzeże niskie

Wybrzeże odznacza się wpływem rzeźbotwórczego oddziaływania mórz i oceanów (m.in. fal morskich, pływów, prądów przybrzeżnych).

Typologia

edytuj

Ze względu na to czy działalność ta jest niszcząca czy budująca, wyróżnia się wybrzeża niszczone, wybrzeża narastające oraz wybrzeża wyrównywane (tj. w niektórych miejscach niszczone, w niektórych narastające). Ze względu na jego układ w stosunku do głównych linii ukształtowania terenu lub budowy geologicznej, wyróżnia się wybrzeża podłużne i wybrzeża poprzeczne. Wyróżnia się także wybrzeża podwójne, czyli takie, którym towarzyszy dodatkowo lido lub mierzeja.

Zależnie od sposobu powstania wyróżnia się także wybrzeża:

Wybrzeża w Polsce

edytuj

W Polsce nad Morzem Bałtyckim od zachodu wybrzeże stanowią wyspy Uznam i Wolin (mezoregion Uznam i Wolin). Charakterystyczne wybrzeże posiadają Zalew Szczeciński, będący zatoką-laguną przybrzeżną Bałtyku, oraz łączące go z otwartym morzem cieśniny: Dziwna i Świna. Na wschód od Dziwny rozciąga się Wybrzeże Trzebiatowskie, a za nim Wybrzeże Słowińskie. Nad Zatoką Gdańską znajduje się Pobrzeże Kaszubskie, od którego odchodzi Mierzeja Helska. Przy południowej części zatoki ciągnie się Mierzeja Wiślana. Nad południowo-wschodnią częścią Zalewu Wiślanego leży Wybrzeże Staropruskie.

Wybrzeża na świecie

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wojciech Jaroszewski, Leszek Marks, Andrzej Radomski: Słownik geologii dynamicznej. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1985, s. 292. ISBN 83-220-0196-7.
  2. Włodzimierz Mizerski, Hubert Sylwestrzak: Słownik geologiczny. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2002, s. 230. ISBN 83-01-13781-9.
  3. Jaroszewski 1985, s. 292-294