Ziemia Grahama

region Antarktydy

Ziemia Grahama (ang. Graham Land, hiszp. Tierra de Graham, Tierra de San Martín)[1] – północna część Półwyspu Antarktycznego, położona na północ od linii łączącej przylądki Cape Jeremy i Cape Agassiz.

Ziemia Grahama
Graham Land
Tierra de Graham
Tierra de San Martín
{{{alt grafiki}}}
Krabojad foczy na górze lodowej w Rajskiej Zatoce na Ziemi Grahama
Terytorium

 Antarktyka

Wydarzenia historyczne

Odkrycia i badania Antarktyki

Rodzaj obiektu

północna część Półwyspu Antarktycznego

Położenie na mapie Antarktyki
Mapa konturowa Antarktyki, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ziemia Grahama”
Ziemia66°00′S 63°30′W/-66,000000 -63,500000
Mapa Półwyspu Antarktycznego – Ziemia Grahama w północnej części

Wcześniej nazwy „Ziemia Grahama” używali Brytyjczycy wobec całego Półwyspu Antarktycznego, podczas gdy Amerykanie używali nazwy „Półwysep Palmera”[2]. Zgodnie z porozumieniem amerykańskiej i brytyjskiej komisji ds. nazw geograficznych Antarktyki z 1964 roku nazwie Ziemia Grahama nadano obecne znaczenie[3]. Nazwa ta została nadana na cześć Jamesa Grahama, który pełnił funkcję Pierwszego Lorda Admiralicji w 1832 roku, kiedy wyprawa Johna Biscoe (1794–1843) badała zachodnie wybrzeża dzisiejszej Ziemi Grahama[3].

Geografia

edytuj

Ziemia Grahama rozciąga się na północ od linii łączącej przylądki Cape Jeremy (69°24'S 68°51'W[4]) – na styku Fallières Coast i Rymill Coast[5] i Cape Agassiz (68°29'S 62°56'W[4]) – na styku Wybrzeża Bowmana i Wybrzeża Wilkinsa[5][6][a].

Najbardziej na północ wysunięta część Ziemi Grahama składa się z licznych wysp, są to m.in.: Wyspa Jamesa Rossa, Joinville Island, D’Urville Island, Dundee Island, Bransfield Island, Snow Hill Island, Vega Island, Seymour Island, Rosamel Island, Paulet Island, Lockyer Island, Eagle Island, Jonassen Island, Astrolabe Island i Tower Island[4]. Do Ziemi Grahama zaliczane są również Szetlandy Południowe obejmujące 11 większych wysp i wiele wysepek, z których większość pokrywa wieczny lód[4].

Na Ziemi Grahama, w zachodniej części półwyspu, na wybrzeżu Morza Bellingshausena, leżą: Davis Coast, Wybrzeże Danco, Graham Coast, Loubet Coast i Fallières Coast[4]. W części wschodniej, na wybrzeżu Morza Weddella, znajdują się: Nordenskjöld Coast, Oscar II Coast, Foyn Coast i Wybrzeże Bowmana[4]. Do wybrzeży Oscar II Coast, Foyn Coast i Wybrzeże Bowmana przylega Lodowiec Szelfowy Larsena (który ciągnie się do Wybrzeża Wilkinsa na Ziemi Palmera)[7]. Północną część półwyspu zajmuje Trinity Peninsula[4].

Historia

edytuj

Ziemia Grahama została odkryta przez brytyjskiego oficera Royal Navy Edwarda Bransfielda (1785–1852) w styczniu 1820 roku[5]. Później w tym samym roku amerykański poławiacz fok Nathaniel Palmer (1799–1877) odkrył północne wybrzeże Trinity Peninsula, który nazwano Palmer Land[5]. W 1832 roku zachodnie wybrzeże Trinity Peninsula nazwano Graham’s Land na cześć brytyjskiego polityka Jamesa Grahama (1792–1861)[5]. Nazwa ta była następnie stosowana przez Brytyjczyków wobec całego Półwyspu Antarktycznego, a od 1964 roku wobec jego części północnej[5].

W latach 1934–1937 australijski polarnik John Rymill (1905–1968) poprowadził do Ziemi Grahama brytyjską wyprawę naukowo-badawczą, która odkryła Cieśninę Jerzego VI i potwierdziła, że Półwysep Antarktyczny jest półwyspem, a nie archipelagiem[8].

Zobacz też

edytuj
  1. Mills (2003) podaje, że linia ta przebiega wzdłuż 69°15'S, zob. Mills 2003 ↓, s. 27.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj