Perth, Škotska

Perth (škotsko-gelski: Peairt) je grad u Škotskoj od 51,856 stanovnika[1], on je i administrativni centar područnog savjeta Perth and Kinross.

Perth
Peairt
Panorama grada na rijeci Tay
Panorama grada na rijeci Tay
Panorama grada na rijeci Tay
Grb Pertha
Grb
Koordinate: 56°23′N 3°26′W / 56.383°N 3.433°W / 56.383; -3.433
Država  Ujedinjeno Kraljevstvo
Sastavna država Škotska
Područni savjet Perth and Kinross
Površina
 - Ukupna 19.18 km²[1]
Stanovništvo (2014.)
 - Urbano područje 51,856[1]
 - Urbana gustoća 2,704.3 stan./km²[1]
Vremenska zona UTC+0 (UTC)
Poštanski broj PH1-PH3; PH14
Pozivni broj 01738
Službene stranice
www.perthcity
Karta
Perth na mapi Ujedinjenog Kraljevstva
Perth
Perth

Geografske karakteristike

uredi

Perth leži u centru Škotske duž desne obale rijeke Tay[2] udaljen oko 37 km zapadno od Dundeea na Sjevernom moru.

Historija

uredi

Perth je osnovan u 12. vijeku kao utvrda, status grada dobio je 1106. a status kraljevskog grada 1210. sve do 1452 bio je glavni grad Škotske, pa je u njemu često stolovao kralj i njegov savjet.[2] Tokom škotskih ratova za nezavisnost, grad je zauzeo engleski kralj Edward I, koji mu je i ojačao bedeme 1298. Oslobodio ga je Robert Bruce (Robert I) - 1313 za četvrte od ukupno sedam opsada koje je doživio. Englezi su ga ponovno zauzeli i vladali njime od 1335 do 1339.[2]

Perth je bio jakobitski grad za vrijeme ustanaka 1715. i 1745., pa je upravo u njemu proglašen kraljem James Edward, Stari pretendent na engleski tron.[2]

Znamenitosti

uredi
 
Centar grada

Svega je nekoliko objekata ostalo od slavne prošlosti grada, od njih je najznačajnija crkva sv. Ivana Krstitelja, sagrađena oko 1440. na mjestu starije crkve. U njoj je 1559. propovijedao prezbiterijanstvo John Knox, osuđujući idolopoklonstvo, zbog tog je razjarena masa njegovih sljedbenika porušila četiri samostana.

Za Hotel Salutation podignut - 1699. se drži da je najstarija škotska hotelska građevina.[2]

Od građevina iz novijeg doba ističu se Episkopalna katedrala sv. Ninijan (1850. -1890.) i zgrada zatvora iz 1812. u kojem su se držali francuski zarobljenici u doba napoleonskih ratova.[2]

Privreda i obrazovanje

uredi

Tokom srednjeg vijeka Perth je bio značajna riječna luka na početku estuarija rijeke Tay, ali je vremenom to prestao biti. Danas je to manja luka za uvoz gnojiva i izvoz sjemenskog krumpira.[2]

Perth je dugo bio centar proizvodnje whiskya, hrane i stakla. Iako još uvijek i danas ima još dosta industrijskih pogona, sve više se profilira kao trgovački centar svog poljoprivrednog zaleđa. Njegov stočni sajam poznat je u cijeloj Velikoj Britaniji. Od kraja 20. vijeka brojne korporacije otvorile su svoje područne urede u Perthu, pa on sve više postaje financijsko-poslovni centar.[2]

U gradu djeluje Perth College, koji je dio Univerziteta Highlands and Islands.[2]

Izvori

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 „United Kingdom: Agglomerations” (engleski). City population. Pristupljeno 24. 11. 2014. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Perth (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 24. 11. 2014. 

Vanjske veze

uredi