Fuar Şehirleri Kupası

Futbol turnuvası

Fuar Şehirleri Kupası, 8 Nisan 1955'te kurulan; 1958'e kadar ticari fuarları olan Barselona, Londra, İzmir gibi şehirlerin takımlarına açık bir futbol kupasıdır.

Fuar Şehirleri Kupası
İlk sezon1955
Son sezon1971
BölgeAvrupa ülkeleri
Takım sayısı12 (Birinci Tur)
64 (Hepsi)
Son şampiyonBarcelona
En başarılı takımİspanya Barcelona
(3 şampiyonluk, 1 ikincilik)
Resmî siteTarihçe

1960'ların ortasına kadar Londra gibi birden fazla kulübü olan takımlar karma kadrolar gönderip şehrin adını taşıyan takımlarla katıldılar. (London XI) 1958'de bu kural kalkmasına rağmen 1971'e kadar bu isimle anıldı ve 1971 yılında UEFA Kupası adını aldı.

Tarihçe

değiştir

İspanyol dönemi

değiştir

İlk turnuvanın kulüp takımları fikstürleriyle çakışmaması için iki sezon boyunca düzenlenmesi düşünülmüştü ancak kupanın fuar dönemlerine de denk gelmesi için üçüncü bir yıla uzatıldı. Böylece ilk turnuva 1955'te başladı ve 1958'de bitti. İlk turnuvada BaselBirminghamKopenhagFrankfurtViyanaKölnLozanLeipzigLondraMilano ve Zagreb takımları yer aldı. Başlangıcında grup aşaması ile başlayan turnuvada bazı şehirleri kulüp takımları değil, karma takımlar temsil etti. Finalistler Barselona ve Londra'yı temsil eden iki takım oldu. Barselona'yı temsil eden takım, Espanyol'da oynayan bir futbolcu dışında tamamen Barcelona'dan oluşuyordu. Stamford Bridge'de 2-2 biten maçtan sonra, rövanş maçını Barselona 6-0 kazandı. İkinci turnuva 1958 ve 1960 yılları arasında düzenlendi. Grup aşaması yerine kupa formatı kullanıldı. FC Barcelona kupayı Birmingham City'yi 4-1'i yenerek bir kez daha kazandı.

1960-61 sezonunda üçüncü kez düzenlenen turnuva, bundan sonra her zaman sezon içinde düzenlendi. Bu sezon FC Barcelona, hem Fuar Şehirleri Kupası'nda hem de Şampiyon Kulüpler Kupası'nda mücadele etti. Avrupa turnuvalarının ilk yıllarında, bu turnuvalar birbirlerine rakip olarak görülüyordu ve aralarında çok az iletişim vardı. Şampiyon Kulüper Kupası, lig şampiyonlarını çağırdığı için kısa sürede Avrupa'nın en büyük turnuvası haline geldi. Barcelona'nın iki turnuvada mücadele etmesi ikisinde de başarısız olmasına neden oldu. Fuar Şehirleri Kupası'nda çeyrek finalde toplamda 7-6 yenilerek Hibernian'a elendi, Şampiyon Kulüpler Kupası'ndai ise Benfica'ya mağlup oldu. Roma üç maç süren bir süreç sonunda Hibernian'ı eledi. Birmingham City ikinci kez finale yükseldi ancak yine başarılı olamadı. Evinde 2-2 berabere kaldıktan sonra, Roma'ya 2-0 mağlup oldu.

1961-62 sezonunda her ülkeden üç takımın katılabilmesinin izni verildi. Edinburgh, Milan ve Barselona (sırasıyla Hibernian ve HeartsInternazionale ve Milan ve FC Barcelona ve RCD Espanyol) şehirlerini ikişer takım temsil etti. Bu kural değişikliği ile kupayı İspanya takımları domine etmeye başladı. FC Barcelona'nın başarısına Valencia ve Real Zaragoza da ortak oldu. Bu üç takım, 1958 - 1966 arasında turnuvayı altı kez kazandı. 1962, 1964 ve 1966 yıllarında finalin iki ismi de İspanya'dandı. 1962'de Valencia CF, FC Barcelona'yı toplamda 7-3 yenerek kupayı aldı. 1963'te Dinamo Zagreb'i toplamda 4-1 yenerek kupayı korudu. 1964'te üçüncü kez finale çıkan Valencia CF, Real Zaragoza'ya Camp Nou'da oynanan tek maçlık finalde 2-1 yenilerek kupayı bu sefer kazanamadı.

1965'te turnuvaya 48 takım katıldı ve böylece bir rekor kırıldı. O sene ikinci kez İspanya takımı içermeyen bir final oldu. Macar ekibi FerencvárosiJuventus'u tek maçlık finalde yenerek kupayı kazandı. 1966 turnuvası sportmenlik dışı olaylarla dikkat çekti. Chelsea takımına Roma'da taraftarlardan yabancı madde yağdı. Leeds United ve Valencia arasındaki maçta üç kişi oyundan atıldı. Yarı finalde Real Zaragoza'yla oynayan Leeds'te Johnny Giles de kırmızı gördü. Finalde FC Barcelona, Real Zaragoza'yı toplamda 4-3 yenerek kupayı kazandı.

İngiliz dönemi

değiştir

1967 turnuvasında İngiliz ekiplerinin yükselişi dikkat çekti ve Leeds United finale çıktı. Finalde Dinamo Zagreb'e yenilse de bir sonraki sene Ferencvárosi TC'yi yenerek turnuvayı kazanan ilk İngiliz takımı oldu. Daha sonra sırasıyla Newcastle United ve Arsenal ve Leeds United'ın ikinci galibiyeti ile İngiliz takımları son dört turnuvayı kazanmış oldu. Son turnuvada Leeds United, toplamda 3-3 biten maçların sonunda deplasman golüyle Juventus'u finalde geçmiş oldu.

Finaller

değiştir
Sezon Ev sahibi Skor Konuk takım Stadyum
1955-58
ayrıntılar
  London XI
(İNG)
2 - 2   Barcelona
(İSP)
Stamford Bridge, Londra
  Barcelona
(İSP)
6 - 0   London XI
(İNG)
Camp Nou, Barselona
Barcelona toplamda 8-2 kazandı
1958-60
ayrıntılar
  Birmingham City
(İNG)
0 - 0   Barcelona
(İSP)
St Andrew's, Birmingham
  Barcelona
(İSP)
4 - 1   Birmingham City
(İNG)
Camp Nou, Barselona
Barcelona toplamda 4-1 kazandı
1960-61
ayrıntılar
  Birmingham City
(İNG)
2 - 2   AS Roma
(İTA)
St Andrew's, Birmingham
  AS Roma
(İTA)
2 - 0   Birmingham City
(İNG)
Olimpiyat Stadyumu, Roma
AS Roma toplamda 4-2 kazandı
1961-62
ayrıntılar
  Valencia
(İSP)
6 - 2   Barcelona
(İSP)
Luís Casanova Stadyumu, Valensiya
  Barcelona
(İSP)
1 - 1   Valencia
(İSP)
Camp Nou, Barselona
Valencia toplamda 7-3 kazandı
1962-63
ayrıntılar
  Dinamo Zagreb
(YUG)
1 - 2   Valencia
(İSP)
Maksimir Stadyumu, Zagreb
  Valencia
(İSP)
2 - 0   Dinamo Zagreb
(YUG)
Luís Casanova Stadyumu, Valensiya
Valencia toplamda 4-1 kazandı
1963-64
ayrıntılar
  Real Zaragoza
(İSP)
2 - 1   Valencia
(İSP)
Camp Nou, Barselona
Tek maç oynandı
1964-65
ayrıntılar
  Juventus
(İTA)
0 - 1
  Ferencvaros
(MAC)
Torino Olimpiyat Stadyumu, Torino
Tek maç oynandı
1965-66
ayrıntılar
  Barcelona
(İSP)
0 - 1   Real Zaragoza
(İSP)
Camp Nou, Barselona
  Real Zaragoza
(İSP)
2 - 4
uz
  Barcelona
(İSP)
La Romareda, Zaragoza
Barcelona toplamda 4-3 kazandı
1966-67
ayrıntılar
  Dinamo Zagreb
(YUG)
2 - 0   Leeds United
(İNG)
Maksimir Stadyumu, Zagreb
  Leeds United
(İNG)
0 - 0   Dinamo Zagreb
(YUG)
Elland Road, Leeds
Dinamo Zagreb toplamda 2-0 kazandı
1967-68
ayrıntılar
  Leeds United
(İNG)
1 - 0   Ferencvaros
(MAC)
Elland Road, Leeds
  Ferencvaros
(MAC)
0 - 0   Leeds United
(İNG)
Halk Stadyumu, Budapeşte
Leeds United toplamda 1-0 kazandı
1968-69
ayrıntılar
  Newcastle United
(İNG)
3 - 0   Újpest
(MAC)
St James' Park, Newcastle
  Újpest
(MAC)
2 - 3   Newcastle United
(İNG)
Ferenc Szusza Stadyumu, Budapeşte
Newcastle United toplamda 6-2 kazandı
1969-70
ayrıntılar
  Anderlecht
(BEL)
3 - 1   Arsenal
(İNG)
Parc du Meir, Brüksel
  Arsenal
(İNG)
3 - 0   Anderlecht
(BEL)
Arsenal Stadyumu, Londra
Arsenal toplamda 4-3 kazandı
1970-71
ayrıntılar
  Juventus
(İTA)
2 - 2   Leeds United
(İNG)
Torino Olimpiyat Stadyumu, Torino
  Leeds United
(İNG)
1 - 1   Juventus
(İTA)
Elland Road, Leeds
Toplam: 3-3
Leeds United deplasman golleriyle kazandı

uz - uzatmalar sonunda

Kulüplere göre sonuçlar

değiştir
Kulüp Şampiyonluk İkincilik Kazandığı yıllar İkinci olduğu yıllar
Barcelona 3 1 1958, 1960, 1966 1962
Valencia 2 1 1962, 1963 1964
Leeds United 2 1 1968, 1971 1967
Real Zaragoza 1 1 1964 1966
Ferencváros 1 1 1965 1968
Dinamo Zagreb 1 1 1967 1963
Roma 1 0 1961 -
Newcastle United 1 0 1969 -
Arsenal 1 0 1970 -
Birmingham City 0 2 - 1960, 1961
Juventus 0 2 - 1965, 1971
London XI 0 1 - 1958
Újpest 0 1 - 1969
Anderlecht 0 1 - 1970

Ülkelere göre sonuçlar

değiştir
Ülke Şampiyonluk İkincilik
  İspanya 6 3
  İngiltere 4 4
  Macaristan 1 2
  İtalya 1 2
  Yugoslavya 1 1
  Belçika 0 1