Перайсці да зместу

Алелі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі

Але́лі (ад грэч. ἀλλήλων адзін аднаго, узаемна), алеламорфы — розныя формы (станы) аднаго і таго ж гена. Размешчаны ў аднолькавых участках (локусах) гамалагічных (парных) храмасом і кантралююць кірункі развіцця адной і той жа прыкметы (напрыклад, белы ці чырвоны колер кветкі).

Алелі ўзнікаюць пры любой змене структуры гена ў выніку мутацый або ўнутрыгенных рэкамбінацый (магчымая колькасць алеляў кожнага гена практычна незлічоная). Кожны ген можа знаходзіцца не менш як у двух алельных станах, адзін з якіх звычайна забяспечвае максімальнае развіццё прыкметы — дамінантная алель, другі прыводзіць да частковай або поўнай страты або змены прыкметы — рэцэсіўная алель.

Ген, які мае некалькі розных станаў, утварае серыю множных алеляў. Наяўнасцю алельных генаў абумоўлены фенатыпічныя адрозненні сярод арганізмаў. Частоты асобных алеляў у генафондзе даюць магчымасць вылічаць генетычныя змены ў пэўнай папуляцыі і вызначаць частату генатыпаў, што выкарыстоўваюць у селекцыі для прадказання магчымых вынікаў скрыжаванняў.