Iisalmi

Ĝemelurboj
	Luneburgo • Võru • Kirishsky District • Guldborgsund • Pécel • Nykøbing Falster • Nyköping • Notodden vd

Iisalmi
Blazono	Situo
	Iisalmi
urbeto • komunumo • urbo
Ĝemelurboj
	Luneburgo • Võru • Kirishsky District • Guldborgsund • Pécel • Nykøbing Falster • Nyköping • Notodden vd
	www.iisalmi.fi
Gubernio	Orienta Finnlando
Provinco	Norda Savonio
Fondita	1891
Areo	872,65 km²
Loĝantaro	20 618 (2023)
Finnlingvaj	99,3%
Svedlingvaj	0%
	v • d • r

Iisalmi (finne Iisalmi, svede Idensalmi, en Esperanto estas uzata ankaŭ la formo Idensalmo) estas urbo en la centro de Finnlando, en la centro de la provinco Norda Savonio. Ĝi estas grava fervojkruciĝo.

Fondita en 1891, laŭ la stato de 2023 en la komunumo vivis 20 618 loĝantoj sur areo de 762,99 kvadrataj kilometroj, el kiuj 109,27 km² estas akvo, kio rezultigas loĝdenson de 27 loĝantoj/km². En Iisalmi aperas gazeto Iisalmen Sanomat. La kampara komunumo de Iisalmi estis ligita al la urbo en la jaro 1970.

La urbo estas fama pro la Batalo de Virta Ponto (finne: Koljonvirran taistelu, svede: Slaget vid Virta bro), batalo inter svedaj kaj rusaj trupoj la 27an de oktobro 1808 ĉe Koljonvirta, norde de Idensalmi, ankaŭ konata kiel la batalo de Idensalmi.

Lingvoj

La finna, la sveda kaj la samea havas oficialan statuson en la lando. La ceteraj lingvoj estas konsiderataj fremdaj. Por lingvoj kun malpli ol 10 parolantoj, la cifero estas kaŝita de la la statistika oficejo de Finnlando pro konfidencaj kialoj.

Esperanto

La urbo gastigis la ĉiujaran SAT-kongreson en 1982. En 1975-78 en la Civitana Instituto gastis la redaktejoj de Literatura Foiro kaj Kontakto. La loka Esperanto-grupo okazigis plurajn landajn kaj semajnfinajn esperanto-aranĝojn^[1].

La loĝantaro laŭ denaska lingvo (gepatra lingvo) je la 31-an de decembro 2022.

Lingvoj	Parolantoj 2022-12-31
Lingvoj	Numero	Procento (%)
La tuta loĝantaro	20.801	100.0
Indiĝenaj lingvoj entute	20.075	96.5
finna	20.064	96.5
sveda	9	0.0
samea	2	0.0
Tuta fremda lingvo	726	3.5
rusa	232	1.1
araba	99	0.5
estona	59	0.3
ukraina	48	0.2
tajlanda	33	0.2
la persa	29	0.1
Tigrinjo	29	0.1
kurda	24	0.1
hispana	18	0.1
turka	18	0.1
la angla	15	0.1
albana	13	0.1
pola	13	0.1
germana	10	0.0
Lingvoj kun malpli ol 10 parolantoj	86	0.4

Alogaĵoj kaj vidindaĵoj

Muurinpohjalettu estas loka tradicia plado por kiu oni petis EU-nomprotekton
biermuzeo Olvi Oluthalli
du luterajn preĝejojn,
ortodoksa preĝejo de la profeto Sankta Elija (arkitekto Ilmari Ahonen 1957)
freskoj de Petros Sasaki,

La plej malgradan restoracio en la mondo: Ravintola Kuappi.
ekspozicio de modeloj de preĝejoj de Karelio
plurmedia panoramo "Koljonvirta 1808",
Iisalmi-kultura centro ofte ekspozicias belartojn kaj kolektojn de lokaj kolektantoj
muzeo kaj monumento pri la verkisto Juhani Aho
muzeo pri la loka historia,
naturmuzeo,
la plej malgranda restoracio en la mondo, nomata Ravintola Kuappi