Arteh
Appearance
Arteh, euskal mitologiako jainkoa Akitania erromatarraren garaian Pirineo aldean. Ez dira bere ezaugarriak ezagutzen.
Inskripzioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Amandus-en alaba Bonnexis-ek Artehe jainkoari eskainiriko aldarea, Saint-Pé-d'Ardet-en aurkitua, Garona Garaia.
"Artehe de[o], / Bonnexis, / Amandi f(ilia), / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito)".
Itzulpena: Artehe jainkoari, Bonnexis-ek, Amandus-en alabak, gogo onez bete zion bere botoa.
- Lexeia-k Artehe jainkoari botoz egindako harria, Saint-Pé d'Ardet-en aurkitua, Garona Garaia.
Lexeia, / Odanni f(ilia), / Artehe / v(otum) s(olvit) libens m(erito).
Itzulpena: Lexeia-k, Odannus-en alabak, Artehe jainkoari bere botoa entzunagatik eskerrak emateko.
Etimologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jose Migel Barandiaran zein Bernardo Estornes Lasa bat datoz Arthe Jainko hau arte (zuhaitza)arekin lotzerakoan. Arteh beraz dibinizatutako artea litzateke, Arixo dibinizatutako haritza den moduan.
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Jose Miguel de Barandiaran, obras completas. Egilea, Jose Miguel de Barandiaran. Argitaletxea, Editorial la gran enciclopedia vasca, Bilbao 1976.
- José Miguel Barandiarán, Dictionnaire Illustré de Mythologie Basque, traduit et annoté par Michel Duvert, Donostia, éditions Elkar, 1994. ISBN 2-913156-36-3
- Enciclopedia General Ilustrada del Pais Vasco, Historia General de Euskal Herria. Argitaletxea, Auñamendi, Zarautz 1978.
- Pequeño diccionario de mitologia vasca y pirenaica. Egilea Olivier de Marliave. Argitaletxea, Alejandria, Barcelona 1995.
- K. Larrañaga Elorza, Euskal Herria Antzinatean. Materiale eta Agiriak, UNED-Bergara, 1988, 316 or., 176 zkia.
- Julien Sacazeren lanak:
- Les Anciens dieux des Pyrénées, nomenclature et distribution géographique. Extrait de la Revue de Comminges (Saint-Gaudens), 28p., 1885.
- Inscriptions antiques des Pyrénées. Hitzaurrea M. Albert Lebèguek eginda. Tolosa, XII-576p. (Bibliothèque méridionale. 2e série,1892. ; 2). Berrargitalpena fakzimilean, Tolosa, ESPER, 1990.
- Inscriptions antiques du Couserans. Tolosa, 28p., 1892. Berrargitalpena fakzimilean, Nîmes, C. Lacour, 2001.