Edukira joan

Mairu (mitologia)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mairu (mitologia)
Euskal Herriko mitologia
Ezaugarriak
Domeinuaharrespila eta trikuharria
Egiar, mairubaratza
Egiar, mairubaratza

Mairuak (ekialdeko euskalkietan, mairiak; Bidasoa inguruan intxisuak), Euskal Herriko toki askotan dauden harrespilak eraiki omen zituzten euskal mitologiako erraldoiak dira. Horregatik eraikin horiei mairu-baratzak deritze. Mairu esaten zitzaien bataiatu gabeko antzinako gizonei, eta toponimo anitzetan aurkitzen da. Gipuzkoako, Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako kondairetan azaltzen dira mairuak: gizonak dira, eta laminak haien bikotekideak.

Cerquandek bildu kondaira batean, mairuak gizon eder, handi eta aberats batzuk dira, eta aste oroz laminekin biltzen ziren libertitzera Mendikolandara (Zuberoan, Mendi eta Mendikota herrien artean). Errolanek kanporatu zituen Mairuak inguru haietatik.

Mairi da mairu hitzak deklinabideko bokalaren aitzinean hartzen duen forma, ekialdeko euskalkietan, bukaera bera daukaten beste hitzek bezalaxe (esku/eskia; buru/buria; leku baten ederra/lekiaren ederra...).

Mairuen eraikinak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nafarroa Beherean, mairuek harritzar izugarriak eramaten zituzten Arradoi menditik, gazteluak, trikuharriak eta bestelako eraikinak altxatzen ziren lekuetara, herri esanek diotenez. Bai Marietxeren edo Gaxteeniako (Mendibe) trikuharria, bai Armiagaren (Behorlegi) harrizko estalki handiak mairu batek eraman omen zituen hara.

"Mairu" toponimian

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Asko dira "mairu" hitza erakusten duten lekuen izenek:

"Mairu" hiztegian

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]