ابراهیم یزدی: تفاوت میان نسخه‌ها

برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. لطفاً با توجه به شیوهٔ ویکی‌پدیا برای ارجاع به منابع، با ارائهٔ منابع معتبر به بهبود این مقاله کمک کنید. مطالب بی‌منبع را می‌توان به چالش کشید و حذف کرد. یافتن منابع: "ابراهیم یزدی" – اخبار · روزنامه‌ها · کتاب‌ها · آکادمیک · جی‌استور (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید)

ابراهیم یزدی
دکتر ابراهیم یزدی
وزیر اسبق امور خارجه
اطلاعات شخصی
زاده	ابراهیم یزدی ۱۳۱۰ قزوین، ایران
یزدی
حزب سیاسی	نهضت آزادی ایران
فرزندان	۴ دختر و ۲ پسر
پیشه	فعال سیاسی

ابراهیم یزدی (زاده مهر ماه ۱۳۱۰ در قزوین) دبیرکل نهضت آزادی ایران از سال ۱۳۷۳ تا ۲۹ اسفند ۱۳۸۹ بود. او عضو شورای انقلاب، وزیر امور خارجهٔ ایران در دولت موقت مهدی بازرگان، بازپرس دادگاه انقلاب^[۱] در طول محاکمه ژنرال‌های ارتش شاهنشاهی ایران^[۲] و اولین سرپرست مؤسسه کیهان پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بود.

زندگی

ابراهیم یزدی در مهر ماه سال ۱۳۱۰ در یک خانواده مذهبی متوسط در قزوین به دنیا آمد؛ در سال ۱۳۱۶ همراه خانواده به تهران مهاجرت کرد و در خیابان ری پرورش یافت. «دکتر یزدی متأهل و صاحب دو پسر و چهار دختر است. همسر وی آذربایجانی‌تبار و فرزند مرحوم میرزاباقر طلیعه‌است که از آزادیخواهان برجسته صدر مشروطیت و از قضات خوشنام دادگستری بود.»

تحصیلات

تحصیلات ابتدایی را در دبستان‌های مولوی (بازارچه مُعیّر) و ادب (پشت مسجد سپهسالار)، تحصیلات متوسطه را در دبیرستان دارالفنون و تحصیلات عالیه را در دانشکده داروسازی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲ به اتمام رسانید.

وی مدتی محقق علمی دانشکده پزشکی بیلور در تگزاس بود.^[۳]

او مدتی طولانی در شهر هوستون ایالت تگزاس زندگی می‌کرد. و در هنگام تحصیل در رشته داروسازی با بخش آسیب‌شناسی و فارماکولوژی دانشگاه بیلور همکاری می‌کرد. در این مدت او تحقیقاتی در مورد سرطان کرد و مقالات پژوهشی مهمی در این زمینه در نشریات تخصصی پزشکی به چاپ رساند.

فعالیت مذهبی

ابراهیم یزدی در خلال زندگی در آمریکا، در حالی که در دانشگاه «بیلور» درس می‌خواند به تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا، انجمن اسلامی پزشکان آمریکا و کانادا پرداخت.او موسس اولین مسجد شهر هوستون بود و همچنین از موسسان «جامعه مسلمانان هوستون» به شمار می‌آید. او متناوبا کلاسهای قرآن هفتگی در منزل خود برگزار می‌کند و جزوات و کتابهای اسلامی زیادی منتشر کرده‌است.

فعالیت سیاسی

قبل از انقلاب

ابراهیم یزدی فعالیت سیاسی خود را با عضویت در نهضت خداپرستان سوسیالیست شروع کرد.با شروع نخست وزیری دکتر محمد مصدق او به سلک طرفداران رهبر نهضت ملی شدن صنعت نفت درآمد و با وقوع کودتای ۲۸ مرداد و شروع به کار نهضت مقاومت ملی به رهبری آیت‌الله زنجانی، عضو این نهضت شد. او در کمیته‌های دانشگاه، شهرستانها، انتشارات، سیاسی و اجرایی فعال بوده‌است و همچنین عضو هیأت تحریریه و ناشر روزنامه «راه مصدق» بوده‌است.^[۴]

در سال ۱۳۳۹ و با فعال شدن دوباره جبهه ملی(دوم) به عضویت کمیته انتخابات این جبهه درآمد. او در این سال به آمریکا مهاجرت می‌کند و از سال ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۴۴ به عنوان دبیر شورای مرکزی جبهه ملی ایران، شاخه آمریکا و عضو هیأت اجرایی و مسئول تشکیلات جبهه، عضو هیأت تحریریه مجله «اندیشه جبهه» ارگان جبهه ملی فعالیت می‌کند.در زندگی نامهٔ منتشره از سوی کمیته انتخابات نهضت آزادی آمده‌است در این مسئولیتها دکتر چمران، دکتر شایگان، دکتر نخشب با او همکاری می‌کرده‌اند.^[۴]

با تاسیس نهضت آزادی ایران در سال ۱۳۴۰ او به همراه مصطفی چمران، علی شریعتی و صادق قطب‌زاده به تاسیس شاخه‌های اروپا و آمریکا ی این نهضت مبادرت می‌ورزد و به عنوان رییس شورای مرکزی نهضت آزادی ایران در خارج از کشور انتخاب می‌شود. او همچنین مسئولیت انتشار ماهنامه پیام مجاهد ارگان نهضت آزادی ایران خارج از کشور را هم بر عهده داشته‌است.^[۴]

او در سال ۱۳۴۴ مسئولیت رهبری رهبری سازمان مخصوص اتحاد و عمل (سماع) را بر عهده داشته‌است و با همکاری دکتر مصطفی چمران و مهندس محمد توسلی به تاسیس اولین پایگاه آموزش جنگ‌های مسلحانه ابتدائاً در مصر و سپس در جنوب لبنان مبادرزت می‌ورزد.^[۴]

او در هنگام اخراج آیت‌الله خمینی از عراق و امتناع دولت کویت از پذیرش آیت‌الله خمینی و هیات همراه به او پیشنهاد مهاجرت به فرانسه را می‌دهد و با همکاری صادق قطب زاده خانه‌ای در نوفل لوشاتو به این منظور تهیه می‌شود. او در این مدت از مشاورین ارشد آیت‌الله خمینی بوده‌است.^[۴]

بعد از انقلاب

ابراهیم یزدی همراه با آیت الله خمینی از فرانسه به ایران آمد. با تشکیل شورای انقلاب، او به عضویت این شورا برگزیده می‌شود و با شروع دولت موقت مهندس بازرگان، او نخست به عنوان معاون نخست وزیر در امور انقلاب و سپس پس از استعفای دکتر کریم سنجابی از پست وزارت امور خارجه به عنوان وزیر خارجه دولت انتخاب می‌شود. او در سالهای ۵۸ و ۵۹ سرپرستی موسسه کیهان را بر عهده داشت.^[۴]

او همراه با استعفای مهندس بازرگان از دولت کناره گیری کرد. با برگزاری انتخابات مجلس شورای ملی در این انتخابات از تهران کاندیدا شد و در دور اول انتخابات به وکالت مجلس انتخاب شد. در مجلس اول شورای ملی (اسلامی) عضو کمیسیون‌های تحقیق، امور خارجه، بهداشت و درمان و بازرگانی خارجی بوده‌است.^[۴]

پس از این صلاحیت او برای کاندیداتوری در تمامی انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورا توسط شورای نگهبان رد شده‌است.

او در سالهای بعد از انقلاب در ایران زندگی کرده‌است و ریاست کمیتهٔ اجرایی، دفتر سیاسی متناوبا بر عهده داشته‌است و از اعضای شورای مرکزی نهضت آزادی به صورت متمادی بوده‌است. پس از فوت مهندس مهدی بازرگان که دبیر کلی نهضت آزادی را مادام الحیات بر عهده داشت، به این منصب برگزیده شد.^[۴]

حوادث پس از انتخابات ۱۳۸۸

نهضت آزادی در جریان حوادث پس از انتخابات ۱۳۸۸ از معترضان به نتایج انتحابات بود و ابراهیم یزدی نیز چندین بار دستگیر شد.

در تاریخ ۷ دی ۱۳۸۸ و در پی حوادث عاشورای ۱۳۸۸، ماموران امنیتی ساعت ۳ بامداد با مراجعه به منزل ابراهیم یزدی، او را بازداشت و به زندان اوین منتقل کردند.^[۵][۶] وی که از کهولت سن و سرطان پروستات رنج می‌برد و تحت درمان بود، نیاز به مراقبت مستمر پزشکی و درمانی داشت. در پی این اقدام جامعه اسلامی هوستون که شامل سیصد هزار نفر از مسلمانان است، در نامه‌ای به سید علی خامنه‌ای، محمود احمدی‌نژاد، علی لاریجانی و محمود خزائی (نمایندهُ ایران در سازمان ملل متحد)، خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط ابراهیم یزدی و دیگر مخالفان مسلمان شد.^[۷] همچنین فعالان ملی-مذهبی مانند ابوالفضل بازرگان، محمد بسته‌نگار، حبیب‌الله پیمان، غلامعباس توسلی، رضا رئیس‌طوسی، عزت‌الله سحابی، هاشم صباغیان، احمد صدر حاج سید جوادی، اعظم طالقانی، نظام‌الدین قهاری و علی‌اکبر معین‌فر با ابراز نگرانی از اوضاع جسمی ابراهیم یزدی، طی نامه‌ای نوشتند «به عنوان یک امر اخلاقی و صرفا از جهت رعایت حقوق انسانی، امکان آزادی ابراهیم یزدی را با هدف ادامه درمان او فراهم کنند.»^[۸] در پی صدور اجازهٔ مرخصی، وی از زندان اوین به بیمارستان برای انجام عمل قلب باز منتقل گردید.^[۶]

وی مجددا در روز جمعه ۹ مهر ۱۳۸۹ به اتهام شرکت در نماز جمعه غیر قانونی بازداشت شد. ایرنا گزارش کرد که او در حین برپایی یک نماز جمعه ویژه اعضای حزب نهضت آزادی در اصفهان، به همراه هاشم صباغیان و سید علی اصغر غروی دستگیر شده است. به گفته مقامات انتظامی این نماز جمعه به اقدام فعالان فرقه وهابیت برپا شده بود.^[۹] به گزارش بی‌بی‌سی به نقل از شاهدان عینی، یزدی و صباغیان در آن روز برای شرکت در مراسم ختم یکی از اعضای نهضت آزادی به شهر اصفهان سفر کرده بودند و هنگامی که برای استراحت به منزل یکی از دوستان خود رفته بودند، بازداشت شدند.^[۱۰] رسیدگی به پرونده نمازجمعه غیرقانونی به قاضی صلواتی سپرده شده است و او از پذیرش وکیل ابراهیم یزدی خودداری کرده است. او در حال حاضر سالمندترین زندانی سیاسی ایران است.^[۱۱]

در ۲۹ اسفند ۱۳۸۹ او از زندان آزاد شد و دقايقی بعد از آزادی با انتشار بيانيه ای در سايت رسمی خودش از سمت دبيركلی نهضت آزادی استعفا داد.

کتاب‌ها

• آخرین تلاش‌ها در آخرین روزها (گزارش تحلیلی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷)
• مبانی ژنتیک ملکولی (انتشارات اطلاعات)
• تغییرات جهشی در مواد ژنریک (۱۳۶۵)
• سه جمهوری، انتشارات جامعه ایرانیان، ۱۳۷۸
• خطی در دریا (۱۳۷۹)
• خاک‌های رسی و پیدایش حیات (۱۳۸۰)
• کالبدشکافی توطئه: بررسی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ (۱۳۸۱)
• دکترین امنیت ملی (۱۳۸۲)
• جنبش دانشجویی ایران، از ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۰ (۱۳۸۳)
• یادنامه دکتر چمران
• جهان شگفت انگیز مغز
• روشنفکری دینی و چالشهای جدید
• دانستنی هاییدرباره سرطان پروستات
• خدا در ناخوداگاه
• بیماری‌های قلب آدمی

الگو:کابینه مهدی بازرگان

منابع

پیوند به بیرون

• روزانلاین نوشته

ویدیوهای سخنرانی

• مصاحبه دربارهٔ چگونگی اعدام هویدا
• مصاحبه با یزدی دربارهٔ اعدام رحیمی
• بازگو کردن گفتگو با امام‌خمینی دربارهٔ جنگ ایران-عراق
• سخنرانی دربارهٔ شورای نگهبان
• جدال دکتر یزدی و تیمسار رحیمی

این یک مقالهٔ خرد افراد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.