فرح پهلوی
![]() | در بیطرفی این مقاله اختلافنظر وجود دارد. |
فرح پهلوی | |
---|---|
![]() نگاره رسمی از فرح پهلوی | |
شهبانوی ایران - ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۷ | |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۲۲ مهر ۱۳۱۸ خورشیدی/ ۱۴ اکتبر ۱۹۳۸![]() |
همسر(ان) | محمدرضا پهلوی |
فرزندان | رضا پهلوی، فرحناز، علیرضا، لیلا |
امضا | [[پرونده:![]() |
وبگاه |
فرح پهلوی با نام اصلی فرح دیبا (زادهٔ ۲۲ مهر ۱۳۱۸ در تهران) شهبانوی ایران از ۲۹ آذر ۱۳۳۸ پس از ازدواج با محمدرضا پهلوی تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ پس از سرنگونی نظام شاهنشاهی در ایران بود.[۲] [۳]
در چهارچوب مسؤولیتهای وی بهعنوان شهبانوی ایران، دفتر مخصوص وی دارای چهار بخش آموزش و پرورش، بخش بهداشت و درمان، بخش رفاه اجتماعی و بخش فرهنگ و هنر بود. دفتر فرح پهلوی در زمینهٔ آموزش و بهداشت کودکان بی سرپرست و کودکان ایران فعال بود. بنیان جمعیت کمک به جذامیان و بهکده راجی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، موزه فرش ایران و موزه هنرهای معاصر توسط این دفتر صورت گرفت. فرح پهلوی سعی داشت با سفرهای مکرر به شهرهای مختلف ایران نزدیکی بیشتری با عموم مردم داشته باشد. پس از تاجگذاری فرح پهلوی نایبالسلطنه شد.[۴]
نوجوانی و تحصیلات
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Fpboyscout.jpg/220px-Fpboyscout.jpg)
فرح دیبا تنها فرزند فریده قطبی و سهراب دیبا بود. فریده قطبی مادر فرح دیبا اهل لاهیجان در گیلان بود و از تبار صوفی و دانشمند علوم دینی، قطبالدین شریف لاهیجی بود. پدربزرگ پدری وی سفیر ایران در روسیه و هلند بود.
پدر فرح دیبا سهراب دیبا اهل تبریز و از محله ششگلان آن شهر بود. وی در دانشکده افسری سن پترزبورگ به تحصیل پرداخت. پس از انقلاب اکتبر به فرانسه رفت و در آنجا دیپلم متوسطه خود را گرفت و تحصیلات عالیه خود را در رشته حقوق آغاز کرد. سپس به مدرسه نظامی سنسیر [۵] رفت و پس از به پایان رساندن تحصیلاتش به ایران بازگشت و در ارتش نوین رضا شاه استخدام شد. پدر فرح دیبا در سال ۱۳۲۶ به سبب بیماری چنگال درگذشت.[نیازمند منبع]
پدر فرح نخست او را هنگامی که شش سال داشت در مدرسه ایتالیایی نامنویسی کرد. فرح دیبا در ده سالگی به مدرسه ژاندارک تهران رفت و به عنوان کاپیتان تیم بسکتبال برگزیده شد و سه بار تیم بسکتبال ژاندارک به کاپیتانی فرح دیبا قهرمان تهران شد. در سال ۱۳۳۳ فرح دیبا قهرمان پرش ارتفاع و پرش طول و دو و میدانی تهران شد. وی در مدرسه ژاندارک به گروه پیشاهنگان پیوست و پس از چندی سرپرست گروه پیشاهنگی شد و در سال ۱۳۳۵/۱۹۵۶ م نخستین سفر خارج از کشور خود را با دیگر پیشاهنگان به کشور فرانسه کرد.
فرح دیبا سه سال آخر دبیرستان را در دبیرستان فرانسوی رازی گذراند و دیپلم خود را در سال ۱۳۳۶ از این دبیرستان گرفت.[۶]
فرح دیبا در امتحانات دیپلم دبیرستان شاگرد اول شد و از مدرسه اختصاصی معماری [۷] پاریس پذیرش گرفت. فرح دیبا کوشش کرد که از بورس تحصیلی استفاده کند ولی موفق به گرفتن آن نشد.[۸]
ازدواج و خانواده
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/FPMHPmariage.jpg/220px-FPMHPmariage.jpg)
فرح دیبا در سال ۱۳۳۸ برای نخستین بار با پادشاه وقت ایران، محمدرضا پهلوی که برای دیدار رسمی و گفتگو با ژنرال دوگل به کشور فرانسه رفته بود در سفارت ایران در پاریس آشنا شد. سفیر ایران در فرانسه فرح دیبا و دیگر دانشجویانی که در پاریس درس میخواندند را به سفارت دعوت کرده بود و محمدرضا پهلوی، دانشجویان را به حضور میپذیرد و در آن روز فرح دیبا را میبیند.
فرح دیبا که برای گذراندن تعطیلات تابستانی به تهران بازگشته بود، در منزل شهناز پهلوی در حصارک با محمدرضا پهلوی دیدارنمود که نهایتاً به ازدواج وی منتهی شد.
نامزدی محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی در ۳۰ آبان ۱۳۳۸ بود. امام جمعهٔ تهران، سید حسن امامی، خطبهٔ عقد آنها را خواند.[۹]
ده ماه پس از ازدواج فرح پهلوی ولیعهد وقت ایران با نام «رضا» به دنیا آمد. ثمره این ازدواج سه فرزند دیگر بودند؛ فرحناز در ۲۲ اسفند ۱۳۴۲ در کاخ سعدآباد، علیرضا در ۸ اردیبهشت ۱۳۴۵ و لیلا ۷ فروردین ۱۳۴۹ زاده شدند.
سازمانهای زیر ریاست فرح پهلوی و مسئولیتهای رسمی
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Empress_Farah_Office.jpg/220px-Empress_Farah_Office.jpg)
فرح پهلوی ریاست شماری از سازمانهای پزشکی، فرهنگی، ورزشی، آموزشی و رفاه اجتماعی را بر عهده گرفت. دفتر مخصوص فرح پهلوی تا سال ۱۳۵۷ دارای چهل کارمند و چهار بخش بود که عبارت بودند از: بخش آموزش و پرورش، بخش بهداشت و درمان، بخش رفاه اجتماعی و بخش فرهنگ و هنر.[۱۰]
وی همچنین در برنامهریزی جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران شرکت داشت. در چهارچوب برنامه ریزی این جشنها ۳۵۰۰ دبستان در سرتاسر کشور با اعانههای شخصی ساخته شد و برج آزادی در تهران بر پا شد. در مرحلههای آغازین پروژه جشنهای شاهنشاهی در ساختار بنیادی کشور سرمایهگزاری گستردهای انجام گرفت که میتوان ساختن راهها، شبکههای ارتباطی از راه دور، فرودگاهها، پخش سراسری برنامههای تلویزیونی، هتلها و جهانگردی و گردشگری را نام برد.
بهداشت و درمان
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/FarahPahlaviBehkadehRaji.jpg/220px-FarahPahlaviBehkadehRaji.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Fpnurses.jpg/220px-Fpnurses.jpg)
جمعیت خیریه فرح پهلوی: جمعیت خیریه فرح پهلوی سازمان غیر انتفاعی است که در سال ۱۳۳۲ بنیاد شد.
بنگاه حمایت مادران و نوزادان: بنگاه از سال ۱۳۳۸ به گسترش فعالیتهای خود به سبب نیازهای روز افزون خانوادههای کم درآمد میکوشید.
انجمن ملی حمایت کودکان:انجمن در سال ۱۳۳۱ در ایران بنیان نهاده شد. هدف این انجمن آموزش کادر فنی مورد نیاز سازمانهای بهداشتی و تربیت افراد دانش آموخته و کار آزموده برای خدمت در سازمانهای ویژه آموزش کودکان است.
کنگره پزشکی ایران: کنگره زیر نظر بنیاد پهلوی در سال ۱۳۳۱ بنیان نهاده شد تا درباره امراض و بیماریهای بومی کشور به پژوهش و مشاوره علمی به پردازد و راه حلهایی برای مبارزه اساسی و عملی با این بیماریها پیدا کند.
جمعیت کمک به جذامیان: ریاست عالیه جمعیت کمک به جذامیان را فرح پهلوی، در چهار چوب مسئولیتهای وی به عنوان شهبانوی ایران پذیرفت.
بنیاد ایرانی بهداشت جهانی: بنیاد بهداشت جهانی در سال ۱۳۴۸ بنیان گذارده شد. هدفهای این بنیاد کمک به سازمانهای بهداشتی و تحقیقاتی موجود است.
جمعیت حمایت آسیبدیدگان از سوختگی: جمعیت حمایت آسیب دیدگان از سوختگی در سال ۱۳۴۴ برای حمایت و تامین نیازمندیهای بهداشتی و درمانی کسانی که بر اثر سوانح سوختگی آسیب میبینند بنیان شد.
جمعیت ملی مبارزه با سرطان: جمعیت ملی مبارزه با سرطان در فروردین سال ۱۳۴۶ بنیان شد. جمعیت ملی مبارزه با سرطان برای ایجاد و گسترش مرکزهای تشخیص، درمان و شیمی درمانی کسانی که به بیماری چنگال دچار شدهاند فعالیت میکند.
جمعیت طرفداران مرکز طبی کودکان: به ریاست فرح پهلوی در سال ۱۳۴۰ بنیان شد.
شورای عالی بهداشت:به ریاست فرح پهلوی در آذر ماه ۱۳۲۹ از تصویب مجلسین گذشت. این شورا مطالعه و اظهار نظر در کلیه امور مهم مربوط به بهداشت عمومی مانند قوانین و آییننامههای مربوط به: مبارزه با بیماریهای واگیر، بهداشت کودکان، کارخانجات و کارگران و زندان و غیره. دیگر سازمانهای زیر ریاست فرح پهلوی در بهداشت و درمان از این قرار بودند:
سازمان ملی انتقال خون ایران،
جمعیت بهزیستی ایران (اکنون سازمان بهزیستی)
فرهنگ و هنر
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Roudaki_Hall_opening%2C_Shah_and_R.E._Warren.jpg/150px-Roudaki_Hall_opening%2C_Shah_and_R.E._Warren.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Cagecunninghamdiba-300x233.jpg/150px-Cagecunninghamdiba-300x233.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/9/98/Bejartfarahshiraz.jpg/150px-Bejartfarahshiraz.jpg)
سازمان ملی فولکلور ایران: سازمان فولکلور ملی ایران در خرداد ماه ۱۳۴۶ برای گردهم آوری، گسترش، پراکندن و پخش ترانهها، لباسها، سازهای موسیقی محلی، و ضبط و یادداشت آهنگهای بومی و رقصهای محلی ایران در تهران گشایش یافت.
تالار رودکی: ۳ آبان ۱۳۴۶ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی تالار رودکی را گشودند. این تالار برای اجرای کنسرتهای موسیقی ایرانی و اروپایی به ابتکار فرح پهلوی بنا شد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان: در دی ماه سال ۱۳۴۴ بنیان شد. ایجاد کانون در راستای فراگیر کردن کتابخوانی بین کودکان و نوجوانان و به دنبال چاره اندیشی برای پرکردن هنگام فراغت گروه نوجوانان ایران و فراهم آوردن آموزش و سرگرمی برای آنها بود.
انجمن ملی روابط فرهنگی :انجمن روابط فرهنگی در سال ۱۳۴۵ بنیان شد. هدف این انجمن ایجاد پیوند فرهنگی و هنری در میان ملتها و نیز شناساندن فرهنگ و هنر جهانی است.
بنیاد فرهنگ ایران: بنیاد فرهنگ ایران در مهر ماه ۱۳۴۳ برای پاس، گسترش، و پیشبرد زبان فارسی این میراث گرانبهای فرهنگ ایران بنیان شد.
سازمان جشن هنر شیراز: برای سازمان دادن به جشن هنر شیراز در سال ۱۳۴۶ با ۳۳ نفر عضوهیات امنا و ۵ عضوهیات مدیره و کمیتههای تاتر، موسیقی، سینما و نمایشگاهها و دفاتر پروژههای فنی، مالی، و پذیرایی و روابط عمومی آغاز به کار کرد.
تئاتر شهر: تهران بزرگترین مجموعه نمایش تاتر ایران است.
موسسه آسیایی دانشگاه پهلوی: در سال ۱۹۲۹ در نیویورک بنیان شد. این موسسه در سال ۱۳۴۵ به شیراز منتقل شد و در جای موزه شهرام به کار ادامه داد.
انجمن فیلارمونیک تهران: در سال ۱۳۴۲ بنیان شد.
بنگاه ترجمه و نشر کتاب: در سال ۱۳۳۳ به فرمان محمدرضا پهلوی بنیان شد. هدف از بنیان بنگاه این است که از راه برگردان و چاپ کتابهای مهم جهان به زبان فارسی مردم کشور را از بهترین کارهایی که با انگیزه واندیشه بشری در دوران گوناگون آفریده و برروی کاغذ آمده برخوردار سازند تا این سبب نیرو مند کردن فکر و برانگیختن خوانندگان گردد.
سازمان گفتگوی فرهنگها: در سال ۱۳۵۵ بنیان شد. هدف این سازمان ایجاد پیوند میان فرهنگها در سطح جهانی بود.
جشنواره توس: ۲۳ تیر ۱۳۵۴ خورشیدی در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد نخستین جشنواره توس گشوده شد. برگزاری جشنواره توس برای بزرگداشت استاد ابوالقاسم فردوسی توسی و شاهنامه میباشد.
انجمن شاهنشاهی فلسفه : در سال ۱۳۵۲ بنیان شد و مدیریت آن به حسین نصر داده شد. اعضای دیگر انجمن احسان براقی، عبدالحسین زرین کوب، محسن فروغی، نادر نادرپور و سید جلال آشتیانی بودند. [۱۱]
جشن هنرهای مردمی اصفهان: در سال ۱۳۵۶ هفته جشن هنرهای مردمی اصفهان برای نخستین بار با حضور فرح پهلوی برگزار شد.
آموزش و پرورش
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/FpGiroft.jpg/220px-FpGiroft.jpg)
دانشگاه فرح پهلوی (نام فعلی دانشگاه الزهرا): در ۳۰ فروردین ۱۳۵۴ گشایش بافت.
کانون کارآموزی کشور: در سال ۱۳۳۷ به ریاست عالیه فرح پهلوی گشایش یافت. کانون کار آموزی کشور برای نگهداری و آموزش و پرورش شهروندان مستنمند کشور و در راه پیکار با بیکاری و ولگردی و گدایی و آماده ساختن آنها برای آغاز به پیشهای که در کانون آموختهاند بنیاد شد.
سازمان ملی پیش آهنگی - پیش آهنگی دختران: زیر نظر سازمان ملی پیش آهنگی ایران با سرپرستی شورای عالی پیش آهنگی ایران و هیات مدیره اداره میشود. پیش آهنگی دختران در سال ۱۳۳۶ بنیان شد و آغاز به کار کرد.
آموزشگاه نابینایان رضا پهلوی: در سال ۱۳۴۳ گشاده شد. کلاسهای این آموزشگاه برای جوانان نابینای علاقمند به موازات سایر واحدهای وزارت آموزش و پرورش که هدف آن گسترش آموزش بین جوانان و اجرای برنامههایی در جهت پرورش شخصیت آنهاست.
دانشگاه فارابی: در سال ۱۳۵۶ در سپاهان گشوده شد. هدف از ایجاد دانشگاه فارابی، نگهداری و گسترش فرهنگ ایرانی و آشنایی ایرانیان با دیگر فرهنگهای گیتی بود.
شورای عالی آموزش و پرورش: شهریور ماه ۱۳۴۵ کمیسیون آموزش و پرورش مجلس شورای ملی و مجلس سنا این شورا را تصویب کرد.
فرهنگستان علوم ایران - یکی از فرهنگستانهای ایران بود این فرهنگستان در زیر چتر بنياد شاهنشاهی فرهنگستانهای ايران که تیر ماه ۱۳۵۳ به تصویب مجلس شورای ملی و خرداد ۱۳۵۳ به تصویب مجلس سنا رسید.
شورای عالی پژوهشهای علمی
رفاه اجتماعی
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Fporphans.jpg/220px-Fporphans.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Fpgharaveh.jpg/220px-Fpgharaveh.jpg)
جمعیت حمایت کودکان بی سرپرست: در سال ۱۳۴۵ به ریاست فرح پهلوی بنیان شد
فدراسیون ورزشی کر و لالها: در سال ۱۳۳۴ در تهران بنیان شد.
شورای عالی شهرسازی: شورای عالی شهرسازی سازمانی است که در وزارت آبادانی و مسکن تشکیل شد و از سال ۱۳۴۴ آغاز به کار نمود.
شورای عالی رفاه اجتماعی: شورای عالی رفاه اجتماعی یکی از شوراهای عالی زیر ریاست فرح پهلوی بود. این شورا ایجاد صندوقهای جداگانه و یا متمرکز برای حمایت از کارمندان در برابر پیری و از کارافتادگی و یا در صورت مرگ با توجه به نوع کار موسسات و مشخصات اجتماعی کارمندان را بر عهده داشت.
شورای عالی اطلاعات و جهانگردی: این شورای در تیر ۱۳۵۴ به تصویب کمیسیونهای پارلمانی مجلس شورای ملی و سنا رسید.
سازمان ناشنوایان ایران
سازمان نابینایان ایران
تاجگذاری
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Pahlavi_Coronation.png/150px-Pahlavi_Coronation.png)
محمدرضا پهلوی خواستار تغییر در قانون اساسی مشروطه شد؛ به این شکل که شاه حق تعیین نایبالسلطنه را داشته باشد و سن قانونی به سلطنت رسیدن ولیعهد بیست سالگی تعیین شود و تا هنگامی که ولیعهد به بیست سالگی نرسیدهاست، نایبالسلطنه در راس کشور قرار داشته باشد. در تاریخ ۱ شهریور ۱۳۴۰ تغییرات نامبرده در قانون اساسی تصویب شد.
محمدرضا پهلوی معتقد بود این تغییرات در قانون اساسی، راه کشور را به سوی تمدن بزرگ هموار میسازد.[۱۲]
در تاریخ ۴ آبان ۱۳۴۶، چهل و هشتمین سال زادروز محمدرضا پهلوی در کاخ گلستان مراسم تاجگذاری محمدرضا شاه و شهبانو فرح و ولیعهد رضا پهلوی برگزار شد.[۱۳] در همین سال اصل ۳۸ قانون اساسی به این صورت تغییر کرد که در صورت انتقال سلطنت به ولیعهدی که به سن قانونی نرسیده، مادر ولیعهد به طور خودکار و بدون نیاز به تأیید شخص یا مرجع دیگری نایبالسلطنه میشد.[۱۴]
سفرهای رسمی
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Fpdegaulle.jpg/150px-Fpdegaulle.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Pahlavi_meets_Brezhnev_in_1970.jpg/150px-Pahlavi_meets_Brezhnev_in_1970.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Fpchina1972.jpg/150px-Fpchina1972.jpg)
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Hua_Guofeng_with_Shah_Mohammad_Reza_Pahlavi_during_a_state_visit_in_Iran.jpg/150px-Hua_Guofeng_with_Shah_Mohammad_Reza_Pahlavi_during_a_state_visit_in_Iran.jpg)
فرح پهلوی همسر خود محمدرضا پهلوی را در دیدارهای رسمی به خارج از کشور همراهی میکرد و هم چنین در استقبال شاهان و رییس جمهورهای دیگر کشورها که برای دیدار رسمی به ایران میآمدند در کنار محمدرضا پهلوی بود.
- ۱ اسفند۱۳۳۸ محمد رضا پهلوی به همراه فرح پهلوی برای یک دیدار رسمی با ایوب خان وارد پاکستان میشوند.
- ۱۵ اسفند ۱۳۳۹ الیزابت دوم و همسرش پرنس فیلیپ برای دیدار رسمی وارد تهران شدند. هم چنین زوج سلطنتی از اصفهان و شیراز بازدید کردند.
- ۲۸ اردیبهشت ۱۳۴۰ محمدرضا پهلوی و فرح به دعوت رسمی پادشاه سوئد وارد استکهلم شدند[۱۵].
- ۱۹ مهر ۱۳۴۰ ژنرال دوگل رییس جمهور فرانسه از زوج سلطنتی در سالن تشریفات فرودگاه اورلی پاریس استقبال کرد. در این دیدار فرح د نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران را به همراهی آندره مالرو افتتاح کرد و سپس نخستین سنگ بنای خوابگاه دانشجویان ایرانی در کوی دانشجویان در پاریس گذارده شد.
- ۲۱ فروردین ۱۳۴۱ جان اف کندی رییس جمهور امریکا از محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی در فرودگاه استقبال کرد.
- ۲۴ مهر ۱۳۴۲ ژنرال دوگل و همسرش به دعوت محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی وارد تهران شدند و از تخت جمشید نیز دیدار کردند.
- ۲۶ شهریور ۱۳۴۳ هایله سلاسی امپراتور حبشه با استفبال محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی برای دیدار رسمی وارد تهران شد.
- ۲۶ آبان۱۳۴۳ بودوئن پادشاه بلژیک همراه ملکه فابیولا با استفبال محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی برای دیدار رسمی وارد تهران شدند.
- ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۴ آغاز سفر محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی به آمریکای جنوبی. در این روز محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی وارد برازیلیا شدند و پس از بازدید از کشورهای آمریکای جنوبی به کانادا پرواز کردند و در ۹ خرداد ۱۳۴۴ به دعوت ژنرال دوگل چهار روز میهمان وی در پاریس بودند.
- ۲ خرداد ۱۳۴۶ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی دیدار رسمی خود را از چکسلواکی آغاز کردند.
- خرداد ۱۳۴۶ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی از آلمان غربی دیدار رسمی به عمل آوردند. در این دیدار در ۱۲ خرداد کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در برلین غربی تظاهراتی بر پا کرد که توسط پلیس آلمان غربی به شدت سرکوب شد. یک دانشجوی آلمانی به نام بنو اونهزورگ[۱۶] با شلیک عمدی یک گلوله توسط یک پلیس آلمان غربی کشته شد. این پلیس کارل هاینس کوراس[۱۷] نام داشت و بعدها مشخص شد که وی برای سازمان جاسوسی جمهوری دموکراتیک آلمان شرقی جاسوسی میکردهاست. [۱۸]
- ۱۶ تیر ۱۳۴۶ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی برای دیدار رسمی به ترکیه وارد شدند و در آنکارا مورد استقبال قرار گرفتند.
- ۲ مهر ۱۳۴۷ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی برای سفر رسمی که ۱۲ روز به درازا کشید وارد مسکو شدند.
- ۵ تیر ۱۳۴۹ زوج سلطنتی سفر رسمی اروپایی خود را با دیداری از فنلاند آغاز کردند. سپس به رومانی رفتند و چند روزی میهمان ملکه هلند بودند و پس از سفر به بلژیک به تهران باز گشتند.
- ۵ اردیبهشت ۱۳۴۸ فرح پهلوی به همراهی آندره مالرو در پاریس خانه ایران [۱۹] را در خیابان شانز الیزه افتتاح کردند.
- ۶ آبان ۱۳۴۹ دیدار دوباره محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی از شوروی. در این روز بزرگترین شاهلولهٔ گاز جهان[۲۰] در آستارا بین ایران و جمهوری آذربایجان در شوروی به کار افتاد. این شاه لوله قادر بود سالی ده میلیارد متر مکعب گاز به جمهوریهای شوروی برساند.
- ۱۷ تیر ۱۳۵۰ ژرژ پمپیدو رییس جمهور فرانسه در کاخ الیزه از فرح پهلوی پذیرایی کرد.
- ۹ خرداد ۱۳۵۱ پرزیدنت ریچارد نیکسون و همسرش برای دیداری رسمی از شاه ایران وارد تهران شدند.
- ۲۶ شهریور ۱۳۵۱ فرح پهلوی به همراهی امیر عباس هویدا نخست وزیر برای دیدار رسمی با چو انلای وارد چین شدند.
- ۴ امرداد ۱۳۵۲ ریچارد نیکسون رییس جمهور امریکا در واشنگتن از شاه ایران و فرح پهلوی استقبال کرد.
- ۲۸ شهریور ۱۳۵۳ نخستین سفر رسمی شاه ایران و همسرش به آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه آغاز شد. زوج سلطنتی از سنگاپور، استرالیا و زلاند نو دیدار کردند. این سفر پانزده روز به درازا انجامید.
- ۱ تیر ۱۳۵۳ محمدرضا پهلوی و فرح پهلوی مورد استقبال والری ژیسکار دستن رییس جمهور فرانسه قرار گرفتند. در این دیدار درباره همکاری برای گسترش صنایع هستهای در ایران واستفاده صلح آمیز نیروی هستهای به موافقت دست یافتند.
- ۱۹ بهمن ۱۳۵۳ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی برای دیدار رسمی از رئیس جمهور مصر انور سادات وارد قاهره شدند.
- ۸ اسفند ۱۳۵۴ فرح پهلوی از داکار پایتخت سنگال رسما دیدار کرد. نخستین سنگ بنای یک پالایشگاه با پشتیبانی ایران در این سفر گذاشته شد.
- ۱۲ مهر ۱۳۵۵ محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی از والری ژیسکار دستن رییس جمهور فرانسه در تهران استقبال کردند.
- ۲۳ آبان ۱۳۵۶ شاه ایران و فرح پهلوی ��ه دع��ت جیمی کارتر وارد واشنگتن شدند.
- ۱۰ دی ۱۳۵۶ جیمی کارتر پرزیدنت امریکا و همسرش جشن شب ژانویه را در کنار خانواده سلطنتی در کاخ نیاوران گذرانند.
- ۱۴ شهریور ۱۳۵۷ هوآکوئو فنگ نخست وزیر چین در تهران مورد پذیرایی محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی قرار گرفت.
یادمانهای فرح پهلوی
فرح پهلوی در سرتاسر ایران موزهها، ساختمانهای ماندنی و پارکهایی ساخت. برخی از جاهایی که به دستور فرح پهلوی ساخته شد، عبارتاند از:
تئاتر شهر بزرگترین مجموعه نمایش تئاتر ایران است که در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی و به ابتکار فرح پهلوی در تهران ساخته شد. ساختمان تئاتر شهر تهران در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۵۱ آمادهٔ بهره برداری شد.
موزه هنرهای معاصر تهران در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به دستور و ابتکار فرح پهلوی در پارک لاله ساخته شد. این موزه بزرگترین کلکسیون هنرهای معاصر در خاور میانهاست.
موزه فرش ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ را فرح پهلوی گشود. این موزه گران بهاترین و بی همتاترین نمونههای قالی ایران از قرن نهم هجری تا کنون را گردآوری کردهاست.
- موزه رضا عباسی در سال ۱۳۵۴ با راهنمایی فرح پهلوی در محدوده سید خندان تهران گشایش یافت.[۲۱]
پارک شاهنشاهی (نام فعلی پارک ملت) تهران که در فازهای گوناگون میان سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۴ ساخته شد. بیش از ۱۲۰ درخت و درخت میوه ایران در این پارک کاشته شدهاند.
- پرونده:Azadi Monument.jpg برج شهیاد (برج آزادی) در سال ۱۳۴۹ به مناسبت جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران ساخته شد.
- پرونده:Laleh park jonub.jpg پارک فرح (نام فعلی پارک لاله) این پارک در سال ۱۳۴۵ گشوده شد. این پارک دارای یک باغ به سبک ژاپنی با جویبارهای روان، جای بازی شطرنج، جای بازی کودکان، زمینهای ورزشی، و تندیسهای چامهسرایان ایرانی است.
پارک جمشیدیه یا پارک سنگی در سال ۱۳۵۲ گام نخست برای ساختن آن برداشته شد. این پارک دو عنصر سنگ سیاه طبیعی و گلها را با هم ترکیب میکند. از ویژگیهای این پارک، دریاچه، آبشار و آبنماهای سنگی است.
دفتر مخصوص شهبانو (پژوهشگاه دانشهای بنیادی فعلی) نیاوران تهران
- ورزشگاه فرح پهلوی (ورزشگاه تختی فعلی) در خرداد ماه ۱۳۴۵ به دستور فرح پهلوی، احمد درویش معمار در اسکلتهای ویژه که در ایتالیا تحصیل کرده بود پروژه این استادیوم سی هزار نفری را بر عهده گرفت.
- کتابخانه اختصاصی نیاوران یا کتابخانه اختصاصی فرح پهلوی، همجوار با محل سکونت خاندان پهلوی، با مساحت تقریبی ۷۷۰ مترمربع در سال ۱۳۵۵ خ در دو طبقه و یک زیرزمین در ضلع شرقی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران احداث شدهاست.
- کتابخانه مرکزی بندر عباس و اولین کتابخانه بندرعباس:وی در سفر به بندرعباس این کتابخانه را تاسیس و کارت عضویت خود را از این کتابخانه گرفت و در مصاحبه اش گفت :همه ایران سرای من است
بازدیدهای داخلی
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Fpabbas.jpg/150px-Fpabbas.jpg)
فرح پهلوی در چهارچوب فعالیتهایش به عنوان شهبانوی ایران از استانهای ایران بازدید به عمل آورد. این بازدیدها برای آگاه شدن از شرایط زندگی مردم بومی، آوردن طرحهای اقتصادی، اجتماعی و رفاهی و سرپرستی انجام آن بود.به عنوان مثال او از جذامخانه بابا باغی در آسایشگاه بابا باغی دیدار به عمل اورد.
نخستین سفر فرح پهلوی به سوی سیستان و بلوچستان روز سه شنبه ۱۵ آذر ۱۳۴۴ بود.او تقریبا به تمامی استانهای کشور همچون هرمزگان خوزستان کردستان آذربایجان سفر کرده و بازید به عمل اوردهاست و در طی این سفرها مکانها و یا کنفرانس��ایی را افتتاح نمودهاست به عنوان مثال او دانشگاه بوعلی سینا را طی سفر خود به همدان افتتاح نمود و در سفر خود به استان فارس به کوشش او حمام وکیل نوسازی شد و ارگ کریم خان به موزه صنایع دستی مبدل گشت او همچنین در این سفر نخستین کنفرانس طب سنتی را در تالار پهلوی گشود. در سال ۱۳۵۱ فرح پهلوی نیز همراه با پادشاه ایران محمدرضا پهلوی وارد جزیره خارک بزرگترین اسکله نفتی ایران شدند و در اسکله خارک، «آذرپاد» دوم، در کنار آذرپاد اول و مرحله چهارم پروژه «گسترش خارک» و پایان بخشی از پروژه «چم» را گشودند
فرح پهلوی در سال ۱۳۵۶ اخرین سفر داخلی خود را به مقصد ترکمن صحرا در استان گرگان انجام داد.
طرح ناموفق گروگان گیری
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/2/2d/Golsorkhi.jpg/200px-Golsorkhi.jpg)
در سال ۱۳۵۲ ساواک اعلام کرد که عدهای از روزنامه نگاران و فعالان فرهنگی را دستگیر کردهاست که قصد داشتند شاه را ربوده و فرح پهلوی و رضا پهلوی فرزند وی را گروگان بگیرند. اطلاعیه ساواک این افراد را دارای دیدگاههای مارکسیستی معرفی کرد. دو تن از اعضای گروه که کارمند تلویزیون بودند تصمیم داشتند با مخفی کردن اسلحه در میان دوربینها در جریان مراسم جشن سینمای کودک و نوجوان، فرح یا ولیعهد را که در برنامه شرکت میکردند گروگان بگیرند و آزادی زندانیان سیاسی را طلب کنند.
این افراد با اطلاعاتی که یکی از زندانیان سیاسی سابقا مارکسیست در اختیار ساواک قرار داد بازداشت شدند و در جریان بازجوییها یکی از آنان از خسرو گلسرخی که در جریان ترور نبود، نام برده و وی نیز دستگیر گردید. این افراد بطور علنی محاکمه گردیدند اما بر خلاف اکثر افراد، خسرو گلسرخی در دادگاه به انتقاد از ساواک و بیان دیدگاههای مارکسیستی خود پرداخت و حاضر به عذر خواهی نشد و در کنار کرامت الله دانشیان اعدام گردید. [۲۲]
پس از انقلاب
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Farah_pahlavi-125462.jpg/200px-Farah_pahlavi-125462.jpg)
محمد رضا پهلوی و فرح پهلوی در ۲۶ دی ۱۳۵۷ تهران را ترک کردند. در اسوان رئیس جمهوری مصر انور سادات با همسر و دخترش در پای پلکان هواپیما از زوج سلطنتی استقبال کردند.[۲۳] پس از سفر به کشورهای مصر، اردن، آمریکا و پاناما، سرانجام به مصر بازگشت و در مصر، شاهد درگذشت محمدرضا پهلوی بود.[۲۴]
فرح پهلوی در سال ۲۰۰۳ دومین کتاب خود را به نام کتاب کهن دیارا، خاطرات فرح پهلوی را منتشر نمود. او در درازای سالهای پس از انقلاب مصاحبههای زیادی را انجام داد.
وی در کتاب خاطرات خود میگوید که همه چیز را در ایران رها کردهاست، ایلین شولینو رئیس دفتر روزنامه نیویورک تایمز که در جریان انقلاب نیز به ایران مسافرت داشتهاست در نقدی بر کتاب خاطرات او این پرسش را مطرح میکند که اگر وی همه چیز را در ایران ترک کرده چطور خانواده سلطنتی در طی این سالها خود را اداره کرده اند؟وی جملهای را از رضا پهلوی نقل میکند که گفتهاست آنان بدلیل سو مدیریت مشاور خود ۲۵ میلیون دلار از سرمایه خود را از دست دادهاند.همچنین بعقیده شولینو فرح حقایقی همچون دست داشتن سرویس اطلاعاتی آمریکا در کودتا را از قلم انداختهاست.[۲۵]
در سال ۲۰۰۸ فیلمی مستند به نام شهبانو و من، ساختهٔ ناهید سروستانی تولید گشت که به زندگی شخصی ایشان میپردازد.
فرح پهلوی در حال حاضر گاه در ایالات متحده آمریکا و گاه در فرانسه زندگی میکند.
پس از سقوط نظام سلطنتی در ایران خانوادههای سلطنتی در دنیا اغلب از خانوادهٔ سلطنتی پیشین ایران برای شرکت در مراسم شادی مختلف دعوت کردهاند و فرح پهلوی در مراسم عروسی این خانوادههای سلطنتی شرکت کردهاست. درسال ۲۰۰۴ دولت ایران در واکنش به دعوت از فرح پهلوی از سوی دولت اردن برای حضور در مراسم عروسی ولیعهد اردن و همچنین حضور فرح در مراسم عروسی ولیعهد اسپانیا به دو کشور اردن واسپانیا اعتراض کرد.[۲۶]
نگارخانه
-
سکه یادبود فرح پهلوی، ضرب به سفارش موسسه اعتباری دانشگاه، دهه 40 خورشیدی
-
فرح پهلوی
-
مصاحبه فرح پهلوی در پرورشگاه جمعیت کودکان بی سرپرست
-
هشتمین جشن هنر شیراز. فرح پهلوی در حال صحبت با فرزانه تائیدی، علی نصیریان، عزت الله انتظامی و مهین شهابی
-
فرح پهلوی، محمدرضا پهلوی را در یکی از سفرهای خارجیاش همراهی میکند
-
فرح پهلوی بیستمین کنگره پزشکی رامسر سال ۱۳۵۰را میگشاید
-
فرح پهلوی از پرورشگاهی در کرمان دیدن میکند
-
فرح پهلوی در کنفرانس سازمانهایی که وی ریاستش را داشت
منابع
- ↑ Place of Birth of Farah Diba
- ↑ Wedding Certificate of Shah and Farah Diba
- ↑ Place of Birth of Farah Diba
- ↑ Catherine Legrand, Jaques Legrand: Shah-i Iran. Creative Publishing International, ۱۹۹۹, p. ۹۰
- ↑ Saint - Cyr
- ↑ Gholam Reza Afkhami: The Life and Times of the Shah, University of California Press, ۲۰۰۹, p. ۴۴-۴۵
- ↑ Ecole Speciale d'Architecture
- ↑ فرح پهلوی: خاطرات فرح پهلوی - کهن دیارا، ۲۰۰۳، ص. ۶۵
- ↑ فرح پهلوی: خاطرات فرح پهلوی - کهن دیارا، ۲۰۰۳، ص. ۸۰ - ۸۹
- ↑ انتشارات دفتر مخصوص شهبانو، تهران، ۱۳۵۴ ص. ۳۷
- ↑ منوچهر یزدی : کالبد شکافی روشنفکری دینی
- ↑ Gholam Reza Afkhami: The Life and Times of the Shah, University of California Press, ۲۰۰۹, p.۲۴۸
- ↑ Imperial Iran of the Pahlavi Dynasty - Empress being crowned - Worldisround photo
- ↑ سید جلالالدین مدنی، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: پایدار، ۱۳۷۹، ISBN ۹۶۴-۶۹۰۱-۱۰-۷، ص ۱۲۴
- ↑ Catherine Jacques Legrand, Shah Iran - Creative Publishing International Inc., USA, ۱۹۹۹, p.۹۰
- ↑ Benno Ohnesorg
- ↑ Karl Heinz Kurras
- ↑ روزنامه فرانکفورت الگه ماینه ۲۱ ماه مه ۲۰۰۹
- ↑ Maison D'Iran
- ↑ IGAT-۱ Gas Pipeline
- ↑ فرح پهلوی (۲۰۰۴)، ‘An Enduring Love: My Life with The Shah. A Memoir’
- ↑ «بازداشت گلسرخی به اتهام سوقصد علیه فرح پهلوی و ولیعهد». خبرآنلاین.
- ↑ فرح پهلوی: کهن دیارا - خاطرات فرح پهلوی، ص. ۲۹۱
- ↑ آخرین سفر شاه. ویلیام شوکراس. عبدالرضا هوشنگ مهدوی. نشر البرز.
- ↑ Elaine Sciolino (2004). "The Last Empress" (به انگلیسی).
{{cite web}}
: Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ «افزایش حساسیت جمهوری اسلامی نسبت به خانواده سلطنتی ایران».
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
- وبگاه رسمی فرح پهلوی
- Farah Pahlavi, Iran's Ex-Empress, Receives the Anne Morrow Lindbergh Grace and Distinction Award ۲۰۰۵
![](http://178.128.105.246/cars-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png)