Jump to content

Չիտա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
02:27, 29 հունվարի 2024 տարբերակ, ԱշբոտՏՆՂ (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)
Քաղաք
Չիտա
Чита
Դրոշ Զինանշան

1920—1922 թվականներին այստեղ էր տեղակայված Հեռավոր Արևելյան հանրապետության կառավարության շենքը
ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ԵրկրամասԱնդրբայկալյան երկրամաս
ՇրջանՉիտայի քաղաքային շրջան
ՀամայնքChita Urban Okrug?[1]
ՔաղաքապետԱնատոլի Դմիտրիևիչ Միխալյով
Հիմնադրված է1653 թ.
Առաջին հիշատակում1687
Այլ անվանումներՊլոտբիշչե, Պլոտի,
Չիտինյան Սլոբոդա
Տվյալ կարգավիճակում1851 թվականից
Մակերես534 կմ²
ԲԾՄ650 մ
Բնակչություն335 760 մարդ (2014)
Տեղաբնականունչիտացի
Ժամային գոտիUTC+8, ամառը UTC+9
Հեռախոսային կոդ3022
Փոստային ինդեքս672000
Փոստային դասիչ672000
Ավտոմոբիլային կոդ75, 80
պաշտոնական կոդ76401
Պաշտոնական կայքadmin.chita.ru
Չիտա (Ռուսաստան)##
Չիտա (Ռուսաստան)

Չիտա, քաղաք Ռուսաստանի Արևելյան Սիբիրում։ Անդրբայկալյան երկրամասի և Չիտինյան շրջանի վարչական կենտրոն։ Կազմում է «քաղաք Չիտա» մունիցիպալ կազմավորումը։

Բնակչությունը 335 760 է։ Տեղակայված է բլուրների ստորին հովտում, Չիտա գետի ափին, Ինգոդա գետի թափվելու վայրում։ Կլիման խիստ մայրցամաքային է։

Արդյունաբերության հիմնական ճյուղերն են էներգետիկան և սննդամթերքի արտադրությունը[2]։ Տրանսպորտային հանգույցը Տրանսսիբիյան մայրուղին է և «Բայկալ» ու «Ամուր» պետական նշանակության ավտոմայրուղիները, Կադալա միջազգային օդանավակայանը։

Հիմնվել է 1653 թվականին Պյոտր Իվանովիչ Բեկետովի կողմից որպես Ինգոդինյան ձմեռանոց։ 1851 թվականին քաղաքի կարգավիճակ է ստացել։ 1920-1922 թվականներին եղել է Հեռավոր Արևելյան հանրապետության մայրաքաղաք։ 1926 թվականից մինչև 1930 թվականը եղել է նորակազմ Չիտինյան շրջանի մայրաքաղաքը։ 1930 թվականի հուլիսի 30-ից ստացել է քաղաքի կարգավիճակ, ապա մտնելով Արևելյան-Սիբիրյան երկրամասի կազմի մեջ՝ բաժանվել է՝ մինչև 1937 թվականի սեպտեմբերի 26-ը կիսված լինելով երկու շրջանի։ Մինչև 2008 թվականի փետրվարի 29-ը նույնանուն մարզի մայրաքաղաքն էր։ Իսկ 2008 թվականի մարտի 1-ին մարզը վերանվանվեց Անդրբայկալյան երկրամաս։ Մինչև 2010 թվականը եղել է Սիբիրյան զինվորական շրջանի գլխավոր գրասենյակի տեղակայման վայրը։

1862 թվականի նախագծի համաձայն՝ քաղաքի պատմական կենտրոնը պահպանել է փողոցների ուղղանկյուն ցանցը։ Մինչհեղափոխական շրջանի հուշարձանների մեջ են մտնում. XVIII դարի վերջին կառուցված «դեկաբրիստների եկեղեցին», XX դարի սկզբին վաճառականների համար կառուցված բազմաթիվ քարե և փայտե տներ։

«Չիտա» տեղանունը գալիս է Չիտա գետի հիդրոնիմից։ Բայց դեռ վիճում են այն մասին, թե ինչ է նշանակում չիտա բառը։ Տարբեր ժամանակներում և տարբեր աղբյուրներում քաղաքը տարբեր կերպ են անվանել։

Ամենայն հավանականությամբ, չիտա բառը տեղական լեզուներից մեկից է։ Առավել տարածված է օրոքենյան չիտա բառը ՝ «կեչի կեղևի գորգ», որը կարելի է ենթադրել, որ Չիտա գետի հովտում ինչ – որ տեղ կար հատուկ որակի կեչի կեղև։ Նույնիսկ չաթա կամ չաթալա բառը նշանակում է «կավ», դրանք նշանակում են նաև ցեխ (ափին), թերթաքար, ածուխ։ Միևնույն ժամանակ, ցեխը ոչ միայն շատ բարձրորակ է, այլև ավելի կապույտ գույն ունի, և «կապույտ» -ը Evenki- ում հնչում է ինչպես չատուրին և չատումա։ Գոյություն ունի նաև չատե բառը. Ույղուրերենի չիտում կա մի բառ, որն օգտագործվել է ույղուրների կառուցած բերդերը նկարագրելու համար։ Uամանակակից ույղուրական լեզվով չիտա նշանակում է «բնակավայր»։

Ենթադրություն կա նաև, որ Չիտան անձի անուն է։ Այսպիսով, տեղեկություններ կան 1777-1799 թվականների նամակի մասին, որն ուղղված էր իշխան Չիտու Մատուգանովին, բայց Չիտա հեդրոնիմը հայտնի է 17-րդ դարի երկրորդ կեսի գրականության մեջ։ Բացի այդ, այս վարկածը չի զուգորդվում այդ ժամանակների տեղական հավատալիքների հետ, ըստ որի ՝ մահվանից հետո անձի անունը փորձել են չարտասանել ։

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արդյունաբերություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եթե նայեք Չիտա գետի վերին հոսքին, ապա Յումուրչենի մոտ (Վիտիմի աջ վտակը) նույն լեռան վրա, ինչ Չիտայի ակունքը, հյուսիս-արևմտյան կողմում կա վտակ, որը կոչվում է Չիտնաք։ Այս հիմքի վրա կա մի տարբերակ, որ գետի անվան ծագումը պետք է որոնել դրա վերին հոսանքի հետ կապված։ Գերիշխող արդյունաբերությունը էներգիան է, որի ներկայացուցիչը Չիտայում TGK-14 ընկերությունն է, որն իր մեջ ներառում է, ի միջի այլոց, Chita CHP-1 և Chita CHP-2: Կար նաև մեքենաշինական գործարան, որը 1957-ից զբաղվում էր կոմպրեսորների, կոմպրեսորային կայանների և սառնարանային սարքավորումների արտադրությամբ և մատակարարմամբ։ 2017-ին գործարանը դադարեց գոյություն ունենալ։

Նաև խորհրդային շրջանում լավ զարգացած էր Կտորեղենի գործարանը կամ KSK: Դրա շինարարությունը սկսվել է անցյալ դարի 1960-ականներին։ Շինության տարածքը հսկայական է ՝ 25 հա։ Ձեռնարկությունն արտադրում էր բրդյա թել և գործվածք, որոնք արտահանվում էին ԽՍՀՄ 150 քաղաքներ, ինչպես նաև Իտալիա, Աֆղանստան, Կորեա, Մոնղոլիա և Հունգարիա։ Գործարանը արագ զարգացավ, ուստի 1971-ին շահագործման հանձնվեց ֆրանսիական, ճապոնական և իտալական արտադրության շուրջ 605 ջուլհակ։ 1976-ին KSK- ն սկսեց արտադրել այն ժամանակ հայտնի «Շկոլնայա», «Լետո», «Վիոլա» և «Տվեր» գործվածքներ։ Գործարանում անխոնջ աշխատում էր շուրջ 5 հազար մարդ, իսկ մի փոքր ուշ KSK- ն դարձավ Չիտա Չեռնովսկի շրջանի քաղաքաստեղծ ձեռնարկությունը։ 1990 թվականից ի վեր արտադրության ծավալները կտրուկ անկում ապրեցին և շարունակեցին նվազել մինչև 1997 թվականը։ 2001 թ.-ին լուծարվեց կեղտաջրերի գործարանը։

Անտիպիխայում, Չիտայի արվարձանում, սիլիկատային գործարան է գործում 1965 թվականից, գործում են նաև կերամիկական գործարան, երկաթբետոնե արտադրանքի գործարան, տնաշինական գործարան և կահույքի գործարան։ 2009-ի նոյեմբերին ստեղծվեց Տրանս-Բայկալ ավտոմոբիլային գործարանը (Պաշտպանության նախարարության 88-րդ կենտրոնական ավտոմեքենաների նորոգման գործարանի հիման վրա), որը մինչ 2018 թվականը արտադրում էր Guran-2318 միկրոբեռնիչները տարբեր փոփոխություններով (ջերմային ֆուրգոն, ինքնաթափ և տափակ բեռնատար)։

Չիտան երկաթուղային խոշոր կենտրոն է տրանսսիբիրյան երկաթուղու վրա։ Քաղաքի շրջանի ներսում կան տաս կայարան և կանգառներ (արևմուտքից արևելք)։ Չիտայում տեղակայված է Տրանս-Բայկալ երկաթուղու վարչակազմը, որը վերահսկում է երթևեկությունը Տրանս-Բայկալի երկրամասի և Ամուրի շրջանի տարածքում (գծերի ընդհանուր երկարությունը 3400 կմ է)։

Վարչական և քաղաքական կառուցվածք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարչական բաժանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չիտա քաղաքը բաժանված է 4 վարչական շրջանի ՝ Ժելեզնոդորոժնի, Ինգոդինսկի, Կենտրոնական, Չեռնովսկի։ Չիտայում կա 785 փողոց (ներառյալ պողոտաները, հրապարակները, միկրոշրջանները, մայրուղիները, գծերը և այլն)։

Իշխանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի (քաղաքային թաղամաս) տեղական ինքնակառավարման մարմինների կառուցվածքն է.

1. Քաղաքային շրջանի դումա, 2. քաղաքային շրջանի ղեկավար, 3. քաղաքային թաղապետարան, 4. Քաղաքային շրջանի վերահսկիչ և հաշվային պալատ, 5. Քաղաքային շրջանի գների և սակագների կարգավորման վարչություն։

Չիտա քաղաքի զինանշանը հաստատվել է 1913 թվականի ապրիլի 26-ին կայսր Նիկոլայ II- ի կողմից և վերականգնվել է Չիտայի վարչակազմի ղեկավարի որոշմամբ ՝ 1994 թվականի օգոստոսի 30-ին։

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականից ի վեր Չիտայում անցկացվում է «Տրանսբայկալիայի երիտասարդ տաղանդներ» ժամանակակից խորեոգրաֆիայի ամենամյա փառատոնը, որին մասնակցում են Անդրբայկալի երկրամասի բալետմայստերները և պարային խմբերի անդամներ։

2011 թվականից ի վեր քաղաքում ամեն տարի անցկացվում է «Տրանս-Բայկալ» միջազգային կինոփառատոնը։

2014 թվականի հուլիսի 2-ից 7-ը Չիտան դարձավ «Շանհայի համագործակցության կազմակերպության երկրների ուսանողական գարուն - 2014» միջազգային փառատոնի մայրաքաղաք։ Քաղաք են այցելել ՇՀԿ անդամ 14 երկրների և նրանց գործընկերների (Չինաստան, Մոնղոլիա, Ուզբեկստան, Տաջիկստան, Ղազախստան, Ղրղըզստան, Հնդկաստան, Շրի Լանկա, Աֆղանստան, Թուրքիա, Բելառուս, Վենեսուելա, Իրան, Պակիստան) և 32 պատվիրակություններ Ռուսաստանի Դաշնության մարզերից։ Մասնակիցների ընդհանուր թիվը շուրջ 4 հազար էր։

2015 թվականին Չիտան հյուրընկալել էր նաև «-արնիցա» համառուսաստանյան ռազմահայրենասիրական խաղի մասնակիցներին, որը համընկնում էր Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի 70-ամյակի հետ։ «Arnարնիցա» խաղը, որի փորձն արդեն ունի քաղաքում, անցկացվեց Չիտայում ՝ «Շանհայի համագործակցության կազմակերպության երկրների ուսանողական գարուն - 2014» փառատոնի շրջանակներում։ «Arnարնիցա - 2015» -ի անցկացման վայր ընտրելիս միաձայն ընտրվեց Անդրբայկալիայի մայրաքաղաքի թեկնածությունը։

Քաղաքի պատվին անվանակոչվել են հետևյալները. «Չիտա» չոր բեռնատար նավ (1973), B-260 սուզանավը Խաղաղ օվկիանոսի նավատորմի կազմում (2006)։

Կրթություն և գիտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքն ունի 43 միջնակարգ դպրոց, 2 կրտսեր դպրոց, բազմամասնագիտական լեզվի մարզադահլիճ, բազմամասնագիտական գիմնազիա, դպրոց ՝ գերմաներենի խորացված ուսումնասիրությամբ, դպրոց ՝ անգլերեն լեզվի խորացված ուսումնասիրությամբ, տարածաշրջանային կուրսանտների գիշերօթիկ դպրոց, և ճեմարան ՝ շնորհալի երեխաների գիշերօթիկ։

Ռուսաստանի 75 խոշոր քաղաքների ԶԼՄ-ների վարկանիշում Չիտան զբաղեցրեց 54-րդ տեղը `հասարակական-քաղաքական տպագիր լրատվամիջոցների շաբաթական համընդհանուր շրջանառության (256,380 օրինակ) և 59-րդ տեղը` «ոչ պետական լրատվամիջոցների հասանելիության» տեսանկյունից։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության թվաքանակը
1820[3]1851[4]1853[4]1856[5]1860[6]1863[4]1890[4]
300659727900301931407049
1897[7]1900[8]1902[9]1908[10]1913[5]1923[5]1926[11]
12 00011 52011 52043 00077 40057 00061 526
1931[12]1933[13]1939[14]1956[15]1959[16]1962[5]1967[5]
59 97981 900102 620162 000171 816185 000203 000
1970[17]1973[5]1975[18]1976[19]1979[20]1982[21]1985[22]
241 364267 000290 000290 000302 577321 000344 000
1986[19]1987[23]1989[24]1990[25]1991[19]1992[19]1993[19]
347 000349 000365 754327 000376 000377 000369 000
1994[19]1995[22]1996[22]1997[26]1998[22]1999[27]2000[28]
367 000319 000318 000320 000313 000314 300309 900
2001[22]2002[29]2003[5]2004[30]2005[31]2006[32]2007[33]
303 300316 643316 600312 100308 500306 200305 800
2008[34]2009[35]2010[36]2011[37]2012[38]2013[39]2014[40]
306 100307 081324 444323 900327 423331 346335 760
2015[41]2016[42]2017[43]2018[44]2019[45]
339 453343 511347 088349 005349 983

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. OKTMO (ռուս.)
  2. Комплексная программа социально-экономического развития городского округа «Город Чита» на 2008—2022 годы, Չիտա 27, էջեր 27 — 27 էջ։
  3. В начале 1820-х годов. Константинов А. В., Константинова Н. Н. История Забайкалья (с древнейших времен до 1917 года). — Чита: Издательство ЗабГПУ, 2002. — 248 с. — 10 000 экз. — ISBN 5851582170
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Константинов А. В., Константинова Н. Н. История Забайкалья (с древнейших времен до 1917 года). — Чита: Издательство ЗабГПУ, 2002. — 248 с. — 10 000 экз. — ISBN 5851582170
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 «Народная энциклопедия «Мой город». Чита». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-10-ին. Վերցված է 2013-11-10-ին.
  6. В источнике: 1860-е года. Константинов А. В., Константинова Н. Н. История Забайкалья (с древнейших времен до 1917 года). — Чита: Издательство ЗабГПУ, 2002. — 248 с. — 10 000 экз. — ISBN 5851582170
  7. «Российский статистический ежегодник. 2011 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-26-ին. Վերցված է 2016-05-26-ին.
  8. На конец XIX века. Константинов А. В., Константинова Н. Н. История Забайкалья (с древнейших времен до 1917 года). — Чита: Издательство ЗабГПУ, 2002. — 248 с. — 10 000 экз. — ISBN 5851582170
  9. Энциклопедия Забайкалья. Электронный ресурс
  10. порядка 43000 человек. Константинов А. В., Константинова Н. Н. История Забайкалья (с древнейших времен до 1917 года). — Чита: Издательство ЗабГПУ, 2002. — 248 с. — 10 000 экз. — ISBN 5851582170
  11. Список населенных мест Дальневосточного края По материалам Всесоюзной переписи населения 17 декабря 1926 года и Приполярной переписи 1926-1927
  12. Административно-территориальное деление Союза ССР : [Районы и города СССР на 1931 год]. — Москва: Власть советов, 1931. — XXX, 311 с.
  13. Административно-территориальное деление Союза ССР. На 15 июля 1934 года.
  14. «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-24-ին. Վերցված է 2013-11-30-ին.
  15. «Народное хозяйство СССР в 1956 г. (Статистический сборник). Государственное статистическое издательство. Москва. 1956». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013-10-26-ին. Վերցված է 2013-10-26-ին.
  16. «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  17. «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  18. Российский статистический ежегодник, 1998 год
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 «Российский статистический ежегодник. 1994». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-05-18-ին. Վերցված է 2016-05-18-ին.
  20. «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  21. Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 «Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-05-12-ին. Վերցված է 2015-05-12-ին.
  23. Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 Հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  24. «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  25. Российский статистический ежегодник.2002 : Стат.сб. / Госкомстат России. – М. : Госкомстат России, 2002. – 690 с. – На рус. яз. – ISBN 5-89476-123-9 : 539.00.
  26. «Российский статистический ежегодник. 1997 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-05-22-ին. Վերցված է 2016-05-22-ին.
  27. «Российский статистический ежегодник. 1999 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-14-ին. Վերցված է 2016-06-14-ին.
  28. «Российский статистический ежегодник. 2000 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-13-ին. Վերցված է 2016-06-13-ին.
  29. «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  30. «Российский статистический ежегодник. 2004 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-09-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
  31. «Российский статистический ежегодник, 2005 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-09-ին. Վերցված է 2016-05-09-ին.
  32. «Российский статистический ежегодник, 2006 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-10-ին. Վերցված է 2016-05-10-ին.
  33. «Российский статистический ежегодник, 2007 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-11-ին. Վերցված է 2016-05-11-ին.
  34. «Российский статистический ежегодник, 2008 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-12-ին. Վերցված է 2016-05-12-ին.
  35. «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  36. «Перепись населения 2010. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений» (ռուսերեն). Федеральная служба государственной статистики. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-06-ին. Վերցված է 2013-ին.
  37. «Города с численностью населения 100 тысяч человек и более на 1 января 2011 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-08-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.
  38. «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  39. «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года» (ռուսերեն). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  40. «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  41. «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  42. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  43. «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  44. «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  45. «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Լոբանով Վ. Գ. Հին Չիտա, Չիտա, 2001

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չիտա» հոդվածին։