میخایل کالاشنیکۆڤ
میخایل تیمۆفەیەڤیچ کالاشنیکۆڤ (ب رووسی: Михаи́л Тимофе́евич Кала́шников، مجهال تمۆفەەڤجه کالاسهنکۆڤ)، * (10'ێ سەرماوەزێ 1919 ل گوندێ کووریا ویلایەتائا لتایئا سیبیریایێ)، ەندەزیارەکی | بێهەمپا یا یەکیتیا کۆمارێن سۆڤیەتئێ ن سۆسیالیست یێ ل سەر چەکێنئۆ تۆماتیکئە . کالاشنیکۆڤ مرۆڤەکی تەنێ یە، کو د هەمان دەمێ دە ناڤێ قەهرەمانێ رووسیایێئوو دو جار سەرهەڤ ناڤێ قەهرەمانێ کەدا سۆسیایلیتێ ستاندیە.
د مالباتەکی جۆتیارێ دە میخاییل ژ نۆزدە زارۆکان یێ هەڤدەمین بوو. لێ ژ وان زارۆکان تەنێ هەشت ساخ مابوون. د هەژدە سالیا خوە دە ژ بەر بێکاریێ ژ گوندێ خوە دەردکەڤەئوو دچە قازاخستانێئوو ل ریا هەسنی دە دەست ب کارکەریێ دکە. ل ور رۆژ ب رۆژ بالداریا میخاییل ب تەکنیکێ رە زێدە دبە.
د سالا 1938 دە میخاییل کالاشنیکۆڤ دچە خزمەتا لەشکەری یا ئارتێشا سۆرئوو ل ئووکراینایێ دئا لایا تانکێ دە دەست ب خزمەتێ دکە. حەما ل ور ژی کالاشنیکۆڤ شیانا خوە یائا فرینەریێ پێشان دکە. وی ژمێرکەرەکە ژ بۆ مۆتۆرەسوورسا تانکێئوو پەرگالەکە ژ بۆ بلندکرنا بەرهەمداریا گولەبەردانا دەمانچێ چێ دکە. پەرگالێن هان د پراتیکێ دەئە وقاس واتەدار دبن، کو ژ بۆ راپۆردایینێ کالاشنیکۆڤ بانی جەم گەنەرالێئا رتێشێ گەۆرگیی ژووکۆڤ دکن. پشترەئە و ژ بۆ جەرباندنێ پەرگالێن هان دشنن مۆسکۆڤایێ،ئوو پاشێ ژ بۆ هلبەراندنا سەری دشینن لەنینگرادێ.
د مەها تەباخێ سالا 1941 دە کالاشنیکۆڤ وەک فەرماندارێ تانکێ تەڤل شەرێ نشتیمانی یا مەزن دبەئوو ئێ دی د مەها جۆتمەهێ دە ب گرانی بریندار دبە. د نەخوەشخانەیێ دە هزرا چێکرنا چەکەکیئۆ تۆماتیک تێ سەرێ ویئوو دەست ب خێزکرنا پرۆژەیان دکەئوو ل پرتووکخانەیا نەخوەشخانەیێ دەست ب لێکۆلینان دکە. ژ بەر برینداریا خوە ژ بژیشکان ژ بۆ شەش مەهانئی زنێ دستینەئوو ڤەدگەرە قازاخیستانێ. ل وێ دەرێ ژ نوو ڤە مۆدەلا دەمانچەیائۆ تۆماتیکئا خوە یا بەرێ رێکووپێکتر چێ دکە. مۆدەلا نوو ژ بۆ نرخاندنێ دشینن جەم پرۆفەسۆر ئا. بلاگۆنراڤۆڤێ: زانیارێ هەری ناڤدارئێ د وارێ چەکان دە. حەرچەند نێرینا بلاگۆنراڤۆڤ ب گشتی ل سەر مۆدەلێ نەرێنی بە ژی، وی دەستنیشان دکە، کو مۆدەلئۆ ریژینالئوو بالدارئە ئوو پێشنییار دکە، کوئا فرینەرێ جوان وەرە شاندن ژ بۆ پەروەردەیێ بلند. پاشێ دەمانچەیائۆ تۆماتیک دشینن رێڤەبەریا سەرەکە یا تۆپاڤێژی یائا رتێشا سۆرئوو پسپۆرێن وان دەربارێ مۆدەلێ دە وسا دنڤیسن: دەمانچەیائۆ تۆماتیکئا کالاشنیکۆڤێ ژ مۆدەلێن بەرێ دژوارترئوو بوهاترئە ، ژ بۆ چێکرنا وی کارێن نازکئوو هێدی پێویستە. حەر چقاس چەند تایبەتمەندیێن وی یێنئە رێنی ( سڤکئە ، درێژاهیا وێ کێمئە ، یەکۆ یەکۆ گولەیان بەرددە) هەبن ژی، ژ بۆ هلبەرینا سەری بالداریا خوە نینە. لێئێ دی د سالا 1947 دە `ئاڤتۆمات کالاشنیکۆڤ` ل پێشبرکێ دە ب سەر دکەڤە. لێ د 20 گولانا سالا 1949 دە 1500 لب ژ ڤێ مۆدەلێ بئا وایەکە سەرکەڤتی ژ جەرنابدنان دەرباس دبنئوو ژ جەبلخانائا رتەشا سۆڤیەتێ رە تێن قەبوول کرن. کالاشنیکۆڤ د سالا 1971 دە ناسناڤێ دۆکتۆرێ زانستێن تەکنیکی وەردگرە. میخاییل کالاشنیکۆڤئا کادەمیسیەنێ 16ئا کادەمیێن جهێرەنگئێ ن رووسیائوو یێن وەلاتێن بییانی یە. د سالا 1994 دەئە ندەزیار کالاشنیکۆڤ روتبەیا گەنەرالێ لقێئوو د سالا 1999 دە ژی روتبەیا گەنەرالێ لیڤایێ دستینە.
ئەو چەکا هەری پر هاتییە چێکرن (نێزیکی 100 ملیۆن چەک، 55 دەولەت ڤێ چەکێ بکارتینن). کورتەناڤێ ئاک-47 ژ ئاڤتۆمات کالاسهنکۆڤائۆ براس'تسا 1947 را یە.
ژ کاری خوە را کالاشنیکۆڤ سێ نیشانێن گرینگ برن. وی د سالا 1949 نیشانا ستالینئوو د سالا 1964 نیشانا لێنین بر. د سالێن 1958ئوو 1976 دو جاران ناڤی لەهەنگێ کارێ سۆسییالستی هاتە لێکرن.
گرێدانێن دەرڤە[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
- مووزەخانێ "کالاشنیکۆڤ" گرێدانائا رشیڤێ 2008-12-16 ل سەر وایباجک ماجهنە
چاڤکانی[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
- دەنگێ رووسیا گرێدانائا رشیڤێ 2010-06-08 ل سەر وایباجک ماجهنە
