کەو

• (ناڤدێر 1): Iپئا^(کلید): /کɛو/
  • دەنگ (ئامەد)^ⓘ
  • دەنگ (وان)^ⓘ
• (ناڤدێر 2)، (ناڤدێر 3): Iپئا^(کلید): /کʰɛو/
  • دەنگ (وان)^ⓘ
• کیتەکرن: کەو

زایەندا نێرئا بناڤکری
رەوش	یەکژمار	پرژمار
ناڤکی	کەو	کەو
ئیزافە	کەوێ	کەوێن
چەماندی	کەوی	کەوان
نیشاندەرا چەماندی	وی کەوی	وان کەوان
بانگکرن	کەوۆ	کەونۆ
زایەندا نێرئا نەبناڤکری
رەوش	یەکژمار	پرژمار
ناڤکی	کەوەک	کەون
ئیزافە	کەوەکی	کەونە
چەماندی	کەوەکی	کەونان

کەو نێر ک-یا نەرم

2. (بالندە) فرندەیەک نێچیرێ یێ کێم-فرئە ئوو کۆچەریێ ناکن
   (وەک فرندەیێ نەتەوەیی یێ کوردان تێت هەسباندن).
3. فراندن، اڤێتن
   (وەک "تێ کەو کرن" تێ سڤیاندنێ، "کەڤرەک دوو کووچک دە کەو کر")

• حوور کر جەسەد قەوسێن سەمەد تیر دان کەبەد دادئوو مەدەد
  جەرهان ژ نەو خوین دایە کەو 'شقا مە لەو مەشهوور- بوو
  لەو یەک نەسەق من تێن سەبەق نوورا یەقەق دا دل شەفەق — (مەلایێ جزیری، دیوانا مەلایێ جزری، ~1640)

• کەودەری^[1]، بئی نگلزی "پتارمگان، گرۆوسە"ئوو ب فرانسی "پەردرخ دەس نەگەس، لاگۆپèدە، گەلنۆتتە"
• کەوێ چیرک، کەوچیر
• کەوێ گۆزەل^[2]، بئی نگلزی "رەد پارتردگە"ئوو ب فرانسی "بارتاڤەللە، پەردرخ رۆوگە".
• کەوێ ربات، کەوێ رباش، بئی نگلزی "پارتردگە"ئوو ب فرانسی "پەردرخ جاجابە".
• کەوێ سووسک، کەوسووسک، بئی نگلزی "گرای پارتردگە"ئوو ب فرانسی "پەردرخ گرسە".

• کوردی-ەرەبی: که‌و‎

ئۆنۆماتۆپۆەتیک ژ دەنگێ وان ("کەب-کەبا کەوان": ب > و)، هەڤرەها سۆرانی که‌و‎ (کەو)، کەلهوری کەوک، فارسی کبک‎ (کەبک)، بەختیاری کوگ‎ (کەوگ) یان ژی تێکلی کەڤۆکئوو کۆترێئوو "کەو" (رەنگێ شین)، ل ژێر بنەرە.

• کەودان (ناڤدێر)

• پەردخ پەردخ

ئەڤ قسمێ وەرگەرێ ژئا گاهیێن ناڤەرۆکا ڤێ گوهەرتۆیا گۆتارا وەکهەڤئا ل سەر ویکیفەرهەنگائی نگلیزی پێک تێ.

زایەندا مێ یا بناڤکری
رەوش	یەکژمار	پرژمار
ناڤکی	کەو	کەو
ئیزافە	کەوا	کەوێن
چەماندی	کەوێ	کەوان
نیشاندەرا چەماندی	وێ کەوێ	وان کەوان
بانگکرن	کەوێ	کەونۆ
زایەندا مێ یا نەبناڤکری
رەوش	یەکژمار	پرژمار
ناڤکی	کەوەک	کەون
ئیزافە	کەوەکە	کەونە
چەماندی	کەوەکێ	کەونان

کەو مێ ک-یا رەق

1. کەوین یان کەواندن.
   • رەفەسەکانەکائە ڤدلجەبارێ کەڤەر دایە، دئێ ڤارا خوەدێ دە ل سەر تۆڤ بوویە چار تۆختۆرێنئە سکەریێ. دە بریندارێ خوەشمێری دکەلینن، ... براکۆ چما دئێ ڤارا خوەدێ دە لێ بنێرە کەو لێ نایێ. — (دەنگبێژئا پێ بەکر-ئەڤدلجەبار چاووش)
2. بجهبوونا داخوازێ.

   کەوا وی هات. ― داخوازا وی ب جه هات.

کەو مێ

1. شین

بدە بەرئە رمەنی կապույտ (کاپویت، “شین”) لێ هتمالەن ژ ازەری گöی (“شین”) ژ ترکیکیا کەڤن *کöک (شین)، هەڤرەها ترکمەنستانی گöک (شین)،ئۆ یخوری كۆك‎ (کöک، “شین”)، ترکی گöک (ەسمان). د ترکی دە مانەیا ڤێ پەیڤێ ژ "شین" گوهەریەئوو بوویە "ەسمان"ئوو ل شوونا وێ بۆ رەنگێ شین پەیڤا ماڤ یا ژئە رەبی "ماوی=اڤی" جه گرتیە.

کەو

1. کەو