Jump to content

Suetonius

Latinitas bona
E Vicipaedia
Vide etiam paginam discretivam: Suetonius (discretiva).

Gaius Suetonius Tranquillus, communiter Suetonius (natus anno circiter 70; mortuus anno incognito post 122), fuit eques Romanus, bibliothecarius, eruditus, linguis Graeca et Latina scriptor. Opus eius maximi momenti est De vita Caesarum, id est, de vitis duodecim principum a Gaio Iulio Caesare usque ad Domitianum.

Suetonii avus familiaris fuit aulae Gaii imperatoris; pater, cognomine Laetus, fuit eques et tribunus militum imperatore Othone anno 69.[1] Scriptor ipse fortasse natus est Hippone Regio Africae (vide infra); fuit "adulescens" anno 88.[2] De origine et nativitate id tantum scimus.

Amicus fuit Plinii minoris, qui inter annos 97 et 106 nonnullas epistulas exstantis eo misit. Anno circiter 101, imperatore Traiano, Plinius pro Suetonio munus tribuni militum in Britannia sub L. Neratio Marcello obtinuit (Suetonius autem honorem deprecatus est); Plinius etiam pro eo anno 105 vel 106 ius trium liberorum obtinuit.[3] Suetonius fuit vel cliens vel amicus Septicii Clari praefectus praetorio, cui opus suum De vita Caesarum dicavit.[4]

Cursum publicum Suetonii cognovimus ab inscriptione honorifica Hippone Regio anno 1950 reperta.[5] Fuit ab initio flamen (sed ubi, et apud quem deum, non liquet); postea iudex, imperatore Traiano; postea pontifex alicubi Vulcani; mox a studiis et a bibliothecis meruit Romae, ultimoque, imperatore iam Hadriano, ab epistulis Romanis. Eo tempore imperatori ipsi donavit "imagunculam" antiquam Augusti, quam Hadrianus postea "inter cubiculi Lares" colebat.[6] Sed, si credimus Historiae Augustae, anno 121 vel 122 Suetonius cum Septicio Claro aliisque nonnullis a muneribus imperialibus demissi sunt "quod apud Sabinam uxorem . . . familiarius se tunc egerant quam reverentia domus aulicae postulabat."[7] Nihil postea scimus de actis, nihil de morte Suetonii.

Suetonius in chronicis Norimbergensibus anno 1493 fictus

Indicem operum Suetonii in encyclopaedia Byzantina Suda habemus. Hodie servantur opus unum fere integrum, opera tria lacunosa.

  • De vita Caesarum (superest, sed desunt praefatio initiumque libri primi)
  • De viris illustribus (supersunt vitae nonnullae e libris De poetis, De oratoribus, De historicis, De philosophis, De grammaticis et rhetoribus)
  • Περὶ τῶν παρ' Ἕλλησι παιδιῶν ('De ludis Graecorum')[8] (supersunt fragmenta)
  • Περὶ δυσφήμων λεξέων ἤτοι βλασφημιῶν καὶ πόθεν ἑκάστη ("De verbis opprobriis sive blasphemiis et eorum origine")[8] (supersunt fragmenta)
  • De feriis Romanis[8]
  • De anno Romano[8]
  • De signis manuscriptis[8]
  • De vita publica Ciceronis[8]
  • De nominibus et forma vestimentorum et calceamentorum[8]
  • De vita et moribus Romanorum[8]
  • De muneribus rei publicae[9]
  • De regibus Europae, Libyae et Asiae[10]
  • De maculis corporis[11]
  • De meretricibus[12]
  • Prata[13]
  • Miscellanea[14]

Exemplar eius biographiae medio aevo imitabitur in Vita Karoli Magni ab Eginardo conscripta; liber Suetonii successit, quia Suetonius fuit bonum scriptorem. Tanta est apud Suetonium in re literaria auctoritas: Shakesperius multa ex Suetonio affert pro tragoediae Iulius Caesar, et Robertus Graves postea fabulae historicae Ego, Claudius et Deus Claudius et uxor Messalina, et aliae fabellae fiunt Romae.

  1. Suetonius, De vita Caesarum "Otho" 10.
  2. Suetonius, De vita Caesarum "Nero" 57.
  3. Plinius minor, Epistulae 1.18, 1.24, 3.8, 5.10, 9.34, 10.94, 10.95.
  4. Ioannes Lydus, De magistratibus 2.6.
  5. Marec et Pflaum (1952).
  6. Suetonius, De vita Caesarum "Augustus" 7.
  7. Historia Augusta "Hadrianus" 11.3.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 Suda s.v. Τράγκυλλος.
  9. Priscianus 6.41.
  10. Ausonius, Epistulae 19.
  11. Servius, Commentarium Aeneidos 7.627.
  12. Ioannes Lydus, De magistratibus 3.64.
  13. Priscianus.
  14. Charisius.

Bibliographia

[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam De vita Caesarum#Bibliographia.
De vita
  • della Corte, Francesco. 1967. Svetonio eques Romanus. Florentiae: La nuova Italia. (Italiane)
  • Marec, E., et H. G. Pflaum. 1952. "Nouvelle inscription sur la carrière de Suetone, l'historien." Comptes rendus de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres 76–85. (Francogallice)
  • Syme, Ronald. 1981. "The Travels of Suetonius Tranquillus" in Hermes vol. 109 (1981) pp. 105-117 JSTOR
De operibus
De fontium usu
  • de Coninck, Luc. 1983. Suetonius en de archivalia. Bruxellis: AWLSK. (Batavice)
  • Power, Tristan. 2014. "Suetonius' Tacitus" in Journal of Roman Studies vol. 104 (2014) pp. 205-225 JSTOR
  • Townend, G. B. 1960. "The Sources of the Greek in Suetonius" in Hermes vol. 88 (1960) pp. 98-120 JSTOR
De fortuna
  • Bradley, K. R. 1985. "The rediscovery of Suetonius." Classical Philology 80:254–265.
  • Townend, G. B. 1967. "Suetonius and his influence." In Latin biography edidit T. A. Dorey. Londinii: Routledge & Kegan Paul. (Anglice)

Nexus externi

[recensere | fontem recensere]
Lexica biographica:  Gran Enciclopèdia Catalana • Deutsche Biographie • Treccani • Store norske leksikon • Большая российская энциклопедия •