Oorlogsburgemeester: verschil tussen versies

(✔/✂/→)

Dit artikel komt mogelijk voor verwijdering in aanmerking.

Het overleg hierover wordt gevoerd op deze discussiepagina. Iedereen is welkom daaraan bij te dragen.
Zie voor meer informatie: Waarom staat mijn artikel op de beoordelingslijst. Voel je vrij het artikel te bewerken.
Haal de pagina echter niet leeg en verwijder deze boodschap niet voordat de discussie gesloten is.

Een oorlogsburgemeester was een burgemeester die tijdens de bezetting (tweede wereldoorlog) burgemeester was van een gemeente. Vaak stonden deze oorlogsburgemeesters aan de kant van de bezetter.

De burgemeesters moesten tijdens de Tweede Wereldoorlog de bezetter bijstaan, met dien verstande dat hij zelf de Nederlandse wet en rechtsorde moest respecteren. Van dat laatste kwam niets in huis. De burgemeesters moesten dan ook kiezen tussen ontslag en vervanging door een fascist, of aanblijven en aan de Duitse eisen gevolg geven.

Rijkscommissaris Seyss-Inquart benoemde burgemeesters die lid van de N.S.B. waren. Samen met andere collaborerende burgemeesters circa 700 in totaal, werden ze na de Bevrijding ontslagen.

Na de bezetting van België door Duitsland, werd er door de bezetter op gerekend dat de lokale besturen gewoon zouden doorwerken. Er was nogal wat ontreddering want een aantal (ongeveer een derde) van de burgemeesters en schepenen was op de vlucht geslagen en sommige kwamen maar laat of zelfs helemaal niet weer opdagen. Deze postverlating had blijvende gevolgen en resulteerde onder meer in het afzetten van wie gevlucht waren, zodat al een eerste bres werd geslagen langs waar Nieuwe-Ordegezinde personen in gemeentelijke functies konden benoemd worden.

De greep naar de macht kwam vooral goed op gang vanaf 1941.

• H. HELSEN, De burgemeestersfunctie in België en Nederland: een vergelijking van de rechtspositie, de taken en bevoegdheden, 1987
• Marnix BEYEN, Oorlog en Verleden. Nationale geschiedenis in België en Nederland, 1938-1947, Amsterdam, 2002.
• Nico WOUTERS, The impact of occupation (1940-1944) on the mayoralty in Belgium and the Netherlands, in: John Garrard (ed.), Heads of the Local State: Mayors, Provosts and Burgomasters since 1800, Historical Urban Studies Series, Ashgate/Leicester, 2007, p. 115-131.
• Nico WOUTERS, The war on legitimacy on the local level, in: Martin Conway & Peter Romijn (eds.), The War On Legitimacy In Politics And Culture, 1938-1948, Palgrave Macmillan, 2008.
• Nico WOUTERS, Mayoral Collaboration under Nazi Occupation: Belgium, the Netherlands and the North of France, (1938-1946), Basingstoke/New York, 2016.

• Dr. L. dE JONG, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, Amsterdam, 1969-1985, dl. 5.

• Bruno DE WEVER, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, Tielt, 1994.
• Nico WOUTERS, Oorlogsburgemeesters 40/44. Lokaal bestuur en collaboratie in België, Tielt, Lannoo, 2004
• Nico WOUTERS, (met Bruno De Wever en Herman van Goethem (eds.), Local government in occupied Europe (1939-1945), Academia Press, Gent, 2006.
• Nico WOUTERS, Lokaal geheugen en bezettingsverleden in Vlaanderen: een aanzet, in: Ons Heem. Tijdschrift over Lokaal Erfgoed in Vlaanderen, 2009.