Ioke (orkaan)

Dit artikel behandelt een actuele gebeurtenis.
De tekst kan daardoor snel veranderen of inmiddels verouderd zijn.
Iedereen kan bijdragen om de inhoud te verbeteren!

Sjabloon:Actieve tropische cycloon De orkaan Ioke, na haar oversteek van de datumgrens tyfoon Ioke of super-tyfoon 1-C was de eerste tropische depressie, de eerste tropische storm, de eerste orkaan, de eerste majeure orkaan en de eerste vijfde categorie-orkaan van het orkaanseizoen van het centrale deel van de Grote Oceaan 2006. Ioke is een zeer opmerkelijke en langlevende tropische cycloon, die de Grote Oceaan doorkruiste en een aantal records vestigde. Één daarvan is dat zij drie maal de vijfde categorie bereikte; twee maal als orkaan en één maal als tyfoon.

Op 16 augustus verscheen er een storing op de Grote Oceaan in een trog van lage druk, ver ten zuidoosten van Hawaï. Deze storing trok westwaarts, en vertoonde meer en meer convectie, maar bezat geen gesloten circulatie. Deze ontwikkelde zich langzaam, ondanks dat de winden op grote hoogte aanvankelijk niet gunstig waren voor cyclongenesis. Op 20 augustus promoveerde het systeem tot tropische depressie 1-C nabij 10°NB, 158°WL, oftewel 1250 km ten zuiden van Honolulu. Tropische depressie 1-C trok verder west-noordwestwaarts en promoveerde enkele uren later tot tropische storm Ioke. In het basin van de centrale Grote Oceaan zijn tropische cyclonen geen allerdaags verschijnsel; elk jaar vormen er zich een paar, maar het is 4 jaar geleden, dat de laatste tropische depressie promoveerde tot tropische storm en een naam kreeg. De naam Ioke is de Hawaiaanse versie van de Engelse naam Joyce. Ioke nam snel in kracht toe en promoveerde binnen 24 na haar ontstaan tot de eerste orkaan in het basin van de centrale Grote Oceaan in vier jaar. Ioke trok in west-noordwestelijke richting onder invloed van een trog van lagedruk in de middelste en hogere lagen van de atmosfeer ten noordwesten van Ioke, dat in samenspel met een rug van hogedruk ten oost-noordoosten van Ioke voor een west-noordwestelijke stroming zorgde. Ioke won snel aan kracht en bereikte op 21 augustus de derde categorie, waarmee zij de eerste majeure orkaan in het basin van de centrale Grote Oceaan werd. Ioke ontwikkelde een robuste, symetrische oogrok en bereikte zes uur later op 22 augustus haar voorlopig hoogtepunt met windsnelheden tot 213 km/uur en een minimale druk van 945 mbar; een orkaan van de vierde categorie. Daarna verzwakte Ioke door zuidwestelijke schering van ongeveer 18 knopen. Op 23 augustus passeerde Ioke rakelings ten zuidwesten van Johnstoneiland als stevige tweede-categorieorkaan. Het eiland, een natuurreservaat is sinds een jaar onbewoond. Daarna won Ioke opnieuw aan kracht: haar oog werd gereconstrueerd en haar vorm won aan symetrie, zodat zij op 24 augustus opnieuw de derde categorie bereikte. Door de sterke, opbouwende rug van hoge druk aan haar noordflank in combinatie met een westwaarts trekkende trog van lage druk net ten westen van de datumgrens draaide Ioke bij van het noordwesten naar het west-noordwesten en later naar het westen. Daarna won zij nog meer aan symetrie en haar oogrok werd robuust en weer geheel gesloten. Zij bereikte op 25 augustus de vijfde categorie. Dit is op zich al geen alledaags verschijnsel, het is in het basin van de centrale Grote Oceaan slechts de vijfde orkaan van de vijfde categorie in de geschiedenis. Echter Ioke is de enige vijfde-categorieorkaan, die geboren en getogen is in dit basin (cyclogenese, tropische-stormstatus, orkaanstatus, majeure-orkaanstatus en de vijfde categorie allemaal bereikt in het eigen basin). De laatste orkaan, die in het basin van de centrale Grote Oceaan de vijfde categorie bereikte, was orkaan John in 1994 en zoals zijn naam verraadt, kwam hij -zoals alle andere vijfde-categorieorkanen voor Ioke- oorspronkelijk uit een ander basin. Daarna maakte zij op 25 en 26 augustus een oogrokvervangingscyclus door, waardoor zij tijdelijk tot de vierde categorie verzwakte. Toen zij de cyclus had voltooid, koelde haar cirrusbewolking opnieuw af tot -72°C à -75°C en promoveerde zij twaalf uur later op 26 augustus nogmaals naar de vijfde categorie met een iets lagerde druk; 920 mbar. De rug van hoge druk aan haar noordflank breidde zich nog verder westwaarts uit, zodat Ioke op 27 augustus bijdraaide naar het west-zuidwesten. Enkele uren later die dag bereikte Ioke de datumgrens, waar zij haar titel orkaan aflegde en verder ging als tyfoon Ioke.Tyfoon Ioke maakte vanaf dat moment deel uit van het tyfoonseizoen van de Grote Oceaan 2006.

Ioke heeft verschillende records gevestigd of geëvenaard:

• De eerste vijfde-categorieorkaan in het basin van de centrale Grote Oceaan sinds orkaan John uit 1994
• De eerste tropische cycloon, die zijn cyclogenesis, zijn promoties tot tropische storm, orkaan, majeure orkaan en het bereiken van de vijfde categorie doormaakte in het basin van de centrale Grote Oceaan.
• De eerste vijfde-categorieorkaan met een Hawaïaanse naam.
• Samen met Ivan uit het Atlantisch orkaanseizoen 2004 en orkaan Allen uit het Atlantisch orkaanseizoen 1980 de enige orkaan die drie maal tot de vijfde categorie promoveerde.

Ondanks haar enorme intensiteit en omvang, heeft zij betrekkelijk weinig impact gehad, omdat zij over de wijdse Grote Oceaan koerst. Enkele kleine eilanden vond zij echter wel op haar pad.

Op 23 augustus ramde de oostelijk oogrok van Ioke het verlaten Johnston-atol. Ioke was op dat moment een orkaan van de tweede categorie. Twaalf opvarenden van een schip van de Amerikaanse luchtmacht, die in de orkaan terecht waren gekomen, zagen zich gedwongen de orkaan uit te zitten in een orkaanbestendige verlaten bunker op het eiland. De volgende dag werden zij gered en waren ongedeerd. Een verkenningsvlucht trof lichte schade aan op het eiland.

Tyfoon Ioke zal spoedig rakelings langs Wake-eiland trekken, of er wellicht landen. Tweehonnderd mensen zijn geëvacueerd.

Om 21h00 UTC 29 augustus bevindt tyfoon Ioke zich nabij 16,5° Noorderbreedte, 171,5° Oosterlengte en trekt met 13 km/uur west-noordwestwaarts. Ioke gaat gepaard met doorstaande windsnelheden (10 minuten) van 185 km/uur en van 259 km/uur (1 minuut) en met windstoten tot 315 km/uur en een minimale druk van 925 mbar. Tyfoon Ioke kan iets aan kracht winnen nu de uitstoot aan de zuidzijde en de oostzijde is verbeterd. De komende 36 à 48 uur blijven de omstandigheden gunstig voor Ioke; warm water, 28°C en zeer weinig schering, rond de 2 knopen. Daarna wordt verwacht het hogedrukgebied ten noorden van haar, naar het westen zal uitbreiden en Ioke eerst naar het west-zuidwesten tot het zuidwesten stuurt, en daarna achter de rug van hogedruk weer naar het noordwesten. Ioke zal waarschijnlijk de komende 5 dagen weinig van intensiteit veranderen; zij zal fluctueren tussen de 125 en 135 knopen. Het Wake-eiland zal waarschijnlijk door Ioke worden getroffen. Tweehonderd mensen, voornamelijk Amerikaans luchtmacht- en marinepersoneel zal worden geëvacueerd.

Zie ook de volgende verwijzingen:

• voor de recentste waarschuwing en voorspellingen betreffende Ioke. van het JMA, Japans Meteorologisch Instituut. (Engels en Japans)
• JTWC recentste waarschuwing voor 01C (Ioke)
• Recentste waarschuwing voor Ioke van het National Weather Service te Guam.