Naar inhoud springen

Frederik III van Pruisen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Frederik III van Duitsland)
Frederik III
1831-1888
Frederik III van Pruisen
Duits Keizer
Periode 9 maart15 juni 1888
Voorganger Wilhelm I
Opvolger Wilhelm II
Koning van Pruisen
Periode 9 maart15 juni 1888
Voorganger Wilhelm I
Opvolger Wilhelm II
Vader Wilhelm I
Moeder Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach
Dynastie Hohenzollern

Frederik Willem Nicolaas Karel van Pruisen, Duits: Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl von Preußen (Potsdam, 18 oktober 1831 – aldaar, 15 juni 1888), uit het huis Hohenzollern, was van 9 maart tot 15 juni 1888, in het zogenaamde Driekeizerjaar, als Frederik III (Duits: Friedrich III.) keizer van het Duitse Rijk en koning van Pruisen. Hij werd binnen de familie ook wel Fritz genoemd.

Frederik Willem (zoals hij voor zijn troonsbestijging bekendstond) was de zoon van Wilhelm I en Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach, een dochter van groothertog Karel Frederik. Toen de prins student te Bonn was, overleefde hij op 21 januari 1851 een treinongeluk bij Gütersloh. Wel raakte hij lichtgewond. Hij trad in 1858 in het huwelijk met prinses Victoria van Saksen-Coburg-Gotha. Deze dochter van koningin Victoria had een grote invloed op haar echtgenoot.[bron?]

Met de dood van zijn oom Frederik Willem IV werd Frederik Willems vader in 1861 koning en hijzelf kroonprins.

Frederik gold als de "liberale hoop" van Duitsland, een gezindheid die zijn positie in het conservatieve Pruisen bemoeilijkte. Hij had een slechte relatie met zijn vader Wilhelm I, diens kanselier Otto von Bismarck en zijn eigen oudste zoon, de sterk door Bismarck beïnvloede latere Wilhelm II. Er wordt nog steeds gespeculeerd of Frederik, als hij langer aan de macht had kunnen blijven, of eerder de troon had overgenomen van zijn conservatieve vader, de geschiedenis van de monarchie, het keizerrijk en later de wereld een andere koers had kunnen geven.[bron?]

Frederik was in 1862 bijna koning van Pruisen geworden toen zijn vader dreigde met aftreden, omdat het Pruisische parlement zijn legerhervormingsplannen niet goedkeurde. Na lang aarzelen besloot Wilhelm niet af te treden en tevens Bismarck tot minister-president te benoemen om de constitutionele crisis op te lossen. Hierna volgde het land een conservatieve koers. Frederik schikte zich schijnbaar in zijn rol; hij bekleedde hoge commandoposten in de Oostenrijks-Pruisische Oorlog (1866) en de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871). Hij werd in 1871 met een bijzonder Grootkruis van het IJzeren Kruis en de Orde "Pour le Mérite" onderscheiden. In 1878 kwam het koningschap (en nu ook het keizerschap) opnieuw dichtbij toen Wilhelm I bij een aanslag zwaargewond raakte. Van juni tot december 1878 trad de kroonprins op als regent van Pruisen en het Duitse Rijk.

Critici van Frederik[bron?] beweren dat zijn liberale opvattingen hoofdzakelijk van zijn vrouw Victoria afkomstig waren en dat hijzelf bleef zwalken tussen conservatisme en meer progressieve opvattingen. Ook verwijten liberale critici hem dat hij zijn kinderen en vooral de latere keizer Wilhelm II geen liberalere opvoeding heeft gegeven. Het is trouwens maar de vraag of een langer regerende liberale Frederik in zijn eentje veel aan de status quo had kunnen veranderen. De bestuurlijke elite van Pruisen c.q. Duitsland was door en door conservatief. Voor minder autoritair optreden was aanvankelijk weinig ruimte, hoewel dit na het vertrek van Bismarck wel enigszins veranderde.

In 1887 openbaarde zich bij de kroonprins, die een zware roker was, keelkanker. Conflicten tussen zijn Duitse en Engelse artsen maakten een adequate behandeling, voor zover toen beschikbaar, onmogelijk en toen Frederiks strottenhoofd uiteindelijk operatief werd verwijderd was de kanker al uitgezaaid. Frederik kon na de operatie niet meer spreken en toen hij na de dood van zijn vader Wilhelm I de troon besteeg op 9 maart 1888, was hij reeds terminaal ziek; 99 dagen later stierf hij. Hij werd op 15 juni van dat jaar opgevolgd door zijn oudste zoon Wilhelm II.

Frederik Willem noemde zich zowel in zijn hoedanigheid van koning van Pruisen als in die van Duits keizer Frederik III. Aanvankelijk had hij zich in aansluiting op de telling van de keizers van het Heilige Roomse Rijk Frederik IV willen noemen (Frederik III regeerde 1452-1493), maar Bismarck ontraadde hem dit. Hierop besloot hij met de naam Frederik III aan te knopen bij de nummering van de koningen van Pruisen, Frederik II de Grote regeerde van 1740 tot 1786.

Onderscheidingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 25 augustus 1878 werd Frederik in de Nederlandse Militaire Willems-Orde opgenomen.[1] Aanleiding was, zo blijkt uit de inscriptie "Wilhelm III. König der Niederlande / bei der Vermählung der Prinzessin Marie von Preussen / und Prinz Heinrich der Niederlande. / Potsdam, am 24. August 1878." op zijn in Berlijn in het Zeughaus bewaarde ster, een dynastiek huwelijk.

Frederik en Victoria hadden de volgende kinderen:

Naam Afbeelding Geboren Overleden Huwelijk
Wilhelm
Koning van Pruisen, Duits Keizer
27 januari 1859 4 juni 1941 Huwde in 1881 Augusta Victoria van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Augustenburg.
Werd vader van kroonprins Wilhelm en hertogin Victoria Louise van Brunswijk.
Charlotte
Prinses van Pruisen
Hertogin van Saksen-Meiningen
24 juli 1860 1 oktober 1919 Huwde in 1878 met de latere hertog Bernhard III van Saksen-Meiningen.
Hendrik
Prins van Pruisen
14 augustus 1862 20 april 1929 Huwde in 1888 Irene van Hessen-Darmstadt.
Sigismund
Prins van Pruisen
15 september 1864 18 juni 1866
Victoria
Prinses van Schaumburg-Lippe
12 april 1866 13 november 1929 Wilde zich verloven met vorst Alexander I van Bulgarije.
Huwde in 1890 met Adolf van Schaumburg-Lippe.
Waldemar
Prins van Pruisen
10 februari 1868 27 maart 1879 Bleef ongehuwd.
Sophie
Koningin der Hellenen
14 juni 1870 13 januari 1932 Huwde in 1889 Constantijn I van Griekenland.
Zonen George, Alexander en Paul werden koning der Hellenen.
Dochter Helena werd koningin van Roemenië. Dochter Irene werd koningin van Kroatië.
Margaretha
Koningin van Finland
22 april 1872 22 januari 1954 Huwde in 1893 Frederik Karel van Hessen.
Frederik III van Pruisen
Overgrootouders

Frederik Willem II van Pruisen (1744–1797)
∞ 1769
Frederika van Hessen-Darmstadt (1751–1805)

Karel II van Mecklenburg-Strelitz (1741–1816)
∞ 1768
Frederika Caroline Louise van Hessen-Darmstadt (1752–1782)

Karel August van Saksen-Weimar-Eisenach (1757–1828)
∞ 1775
Louise van Hessen-Darmstadt (1757–1830)

Paul I van Rusland (1754–1801)
∞ 1776
Sophia Dorothea Augusta Louisa van Württemberg (1759–1828)

Grootouders

Frederik Willem III van Pruisen (1770–1840)
∞ 1793
Louise van Mecklenburg-Strelitz (1776–1810)

Karel Frederik van Saksen-Weimar-Eisenach (1783–1853)
∞ 1804
Maria Pavlovna van Rusland (1786–1859)

Ouders

Wilhelm I van Duitsland (1797–1888)
∞ 1829
Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach (1811–1890)

Frederik III van Pruisen (1831–1888)

Zie de categorie Friedrich III of Germany van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.