Przejdź do zawartości

Don Ameche

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dominic Felix Ameche
Ilustracja
Don Ameche (1964)
Imię i nazwisko

Dominic Felix Amici

Data i miejsce urodzenia

31 maja 1908
Kenosha

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1993
Scottsdale

Zawód

aktor

Współmałżonek

Honore Prendergast
(1932–1986; jej śmierć)

Lata aktywności

1928–1993

Don Ameche, właśc. Dominic Felix Ameche (ur. 31 maja 1908 w Kenosha, zm. 6 grudnia 1993 w Scottsdale) – amerykański aktor.

Zwycięzca Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego za rolę Arta Selwyna w komediodramacie fantastycznonaukowym Rona Howarda Kokon (1985)[1]. Laureat Pucharu Volpiego i Nagrody Pasinettiego dla najlepszego aktora na 45. Festiwalu Filmowym w Wenecji za rolę Gino w dramacie kryminalnym Davida Mameta Fortuna kołem się toczy (1988).

8 lutego 1960 otrzymał dwie własne gwiazdy w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy 6101 Hollywood Boulevard (telewizja) i 6313 Hollywood Blvd. (radio)[2][3].

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Kenosha w Wisconsin w rodzinie rzymskokatolickiej jako drugie z ośmiorga dzieci[4]. Jego matka, Barbara Etta Hertel, była pochodzenia szkockiego, irlandzkiego i niemieckiego[5]. Jego ojciec, Felice Amici, był operatorem salonu i barmanem z Montemonaco, w regionie Marche, w prowincji Ascoli Piceno[6]. Ojciec zmienił pisownię swojego imienia z „Amici” na „Ameche”, kiedy wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Ameche miał cztery siostry – Elizabeth C. „Betty” (1906–1984), Catherine Ettę (1920–1992), Mary Jane (1922–2009) i Ann Lucy (1925–2010) oraz trzech braci – Louisa Williama (1910–1971), Jamesa Petera „Jima” (1915–1983) i Umberto „Berta” Henry’ego (1917–1999)[4]. Ameche uczęszczał do Marquette University w Milwaukee, Loras College w Dubuque i University of Wisconsin-Madison.

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Ameche brał udział w sztukach już w szkole średniej, a potem w college’u w Madison w przedstawieniu Nadmiar bagażu (Excess Baggage). W 1929 zastąpił zaginionego aktora w roli kamerdynera w sztuce Jerry-for-Short w Nowym Jorku, po czym odbył tournée z wodewilem z Texas Guinan. Następnie przeniósł się do Chicago, gdzie w 1930 rozpoczął karierę radiową w audycji Empire Builders, programie nadawanym przez Merchandise Mart. Do 1932 był główną postacią dwóch innych programów w Chicago: antologii dramatycznej The First Nighter Program i jako Bob Drake w Betty i Bob.

Występował na Broadwayu w roli Steve’a Canfielda w komedii muzycznej Jedwabne pończoszki (1955–56), Roberta Deana w komedii Święto zakochanych (1957), Maxa Grady’ego w komedii muzycznej Złotowłosa (1958–59), Chuna w musicalu 13 córek (1961), Henry’ego Orienta w musicalu Henry, Sweet Henry (1967) i jako kierownik sceny w sztuce Thorntona Wildera Nasze miasto (1989)[7].

Sprowadzony do Hollywood przez producenta 20th Century Studios, Darryla Zanucka, Ameche grał głównie romantyczne role w towarzystwie wielu czołowych gwiazd tamtej epoki. W screwball comedy Mitchella Leisena Północ (Midnight, 1939) zagrał główną rolę Tibora Czerny’ego. Grał w komediach: Nieoczekiwana zmiana miejsc (1983), Kokon (1985) i jej kontynuacji Kokon: Powrót (1988)[8].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

26 listopada 1932 zawarł związek małżeński z Honorą M Prendergast, z którą był aż do jej śmierci 5 września 1986. Mieli sześcioro dzieci: czterech synów – Dona, Ronalda, Thomasa Anthony’ego i Lawrence’a Michaela oraz dwie córki – Barbarę Balindę i Constance Victorię.

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 6 grudnia 1993 w domu swego syna w Scottsdale w stanie Arizona na raka gruczołu krokowego w wieku 85 lat[9].

Wybrana filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Don Ameche Awards. AllMovie. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  2. Don Ameche. Walk of Fame. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  3. Myrna Oliver: Hollywood Star Walk: Don Ameche. „Los Angeles Times”, 8 grudnia 1993. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  4. a b Donald Greyfield: Don Ameche (1908–1993). Find a Grave. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  5. John Parker: Who’s who in the Theatre. Pitman, 1981. ISBN 978-0-8103-0235-8.
  6. Peter B. Flint: Don Ameche Is Dead at 85; Oscar Winner for 'Cocoon'. „The New York Times”, 8 grudnia 1993. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  7. Don Ameche. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  8. Don Ameche. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).
  9. Myrna Oliver: From the Archives: Don Ameche, Dapper Film Star, Dies at 85. „Los Angeles Times”, 8 grudnia 1993. [dostęp 2024-08-11]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]