Przejdź do zawartości

Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec
Schwarz-Weiß-Rot
Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec
Informacje
W użyciu

1867–1919, 1933–1935

Proporcje

2:3 (1867–1918)
3:5 (1933–1935)

Wprowadzona

1867

Opis flagi

poziome pasy jednakowej szerokości, czarny, biały i czerwony.

Czarno-biało-czerwona flaga Niemiec (niem. Schwarz-Weiß-Rot[1]) – flaga, będąca symbolem trzech historycznych niemieckich bytów państwowych: Związku Północnoniemieckiego (1867–1871), Cesarstwa Niemieckiego (1871–1918) oraz III Rzeszy – zanim wprowadzono flagę ze swastyką (1933–1935)[2][3][4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Flaga powstała w 1867 roku w wyniku połączenia kolorów Królestwa Prus (czarny i biały) z kolorami trzech miast hanzeatyckich: Hamburga, Bremy i Lubeki (czerwony i biały). Flagę wymyślono jako symbol Związku Północnoniemieckiego, lecz nie miała ona rangi symbolu narodowego, gdyż Związek Północnoniemiecki nie reprezentował jednego konkretnego narodu, tylko był sojuszem wielu odrębnych państw[2]. Po utworzeniu w 1871 roku Cesarstwa Niemieckiego jego władze przyjęły jako symbol tego państwa flagę czarno-biało-czerwoną, która odtąd zaczęła się odnosić do narodu niemieckiego, jako że Cesarstwo Niemieckie było państwem narodowym[3].

Po rewolucji listopadowej 1918 roku i klęsce Niemiec w I wojnie światowej, flaga ta, symbolizująca system monarchiczny, militarystyczny i autorytarny, została zastąpiona w Republice Weimarskiej flagą w kolorach czarnym, czerwonym i złotym, co zostało potwierdzone w art. 3 ust. 1 konstytucji Republiki. Jednak ze względu na powszechną międzynarodową rozpoznawalność, flota morska używała nadal starej flagi cesarskiej, z tą różnicą, że w lewym górnym rogu umieszczono małą flagę republikańską[5].

Odniesienia w symbolice narodowosocjalistycznej

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Flaga III Rzeszy.

Kolorystykę flagi czarno-biało-czerwonej zastosowano również w sztandarze narodowosocjalistycznej partii NSDAP i jednocześnie późniejszej fladze III Rzeszy, co miało nawiązywać do tradycji Cesarstwa Niemieckiego i stanowić symbol niechęci polityków NSDAP (późniejszych członków organów władzy III Rzeszy) do Republiki Weimarskiej.

Ilustracja przedstawiająca antyhitlerowskich demonstrantów atakujących „Bremen” zadokowany w porcie w Nowym Jorku, Stany Zjednoczone, 26 lipca 1935 r.

W 1933, wkrótce po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w wyniku zwycięskich wyborów do Reichstagu, czarno-czerwono-złota flaga Republiki Weimarskiej została zakazana i zastąpiona na powrót starą czarno-biało-czerwoną flagą Cesarstwa Niemieckiego. Rozporządzenie w tej sprawie wydał prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg. Obok czarno-biało-czerwonej flagi, jeśli to możliwe, należało wywieszać flagę NSDAP ze swastyką[6]. Ten swoisty dualizm symboli państwowych i partyjnych trwał do 1935, kiedy to Reichstag, w pełni kontrolowany przez nazistów, uchwalił tzw. ustawy norymberskie, na mocy których m.in. ustanowiono flagę ze swastyką jedyną oficjalną flagą państwową III Rzeszy[7]. Zmiana ta była reakcją na szeroko opisywany przez niemiecką prasę incydent, który wydarzył się w Nowym Jorku, gdzie grupa uczestników antynazistowskiej demonstracji wtargnęła na pokład niemieckiego statku pasażerskiego „Bremen” i zerwała z masztu nazistowską flagę ze swastyką. Strona amerykańska odmówiła wszczęcia postępowania karnego przeciwko sprawcom, argumentując, że nie została znieważona flaga państwowa, a jedynie symbol partii politycznej[8]. Ówczesny przewodniczący Reichstagu, Hermann Göring, uzasadniał zniesienie czarno-biało-czerwonej flagi koniecznością „uniemożliwienia reakcjonistom zdegradowania flagi ze swastyką do rangi jedynie partyjnego proporczyka”[9].

Uczestnicy neonazistowskiej demonstracji w Monachium z czarno-biało-czerwonymi flagami (2005)

Ze względu na zakaz używania nazistowskiej flagi ze swastyką we współczesnych Niemczech, większość organizacji neonazistowskich przyjęła za swój symbol flagę czarno-biało-czerwoną. Jednak flaga ta nigdy nie miała znaczenia rasistowskiego ani antysemickiego, pomimo jej krótkotrwałego użycia w symbolice państwowej III Rzeszy.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Die Bundesflagge. [w:] Staatliche Symbole [on-line]. bundestag.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
  2. a b Norddeutscher Bund. flaggenlexikon.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
  3. a b Deutsches Reich (1871–1918). flaggenlexikon.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
  4. Deutsches Reich (1933–1945). flaggenlexikon.de. [dostęp 2020-03-07]. (niem.).
  5. Die Verfassung des Deutschen Reiches ("Weimarer Reichsverfassung") 11. August 1919
  6. Erlaß des Reichspräsidenten über die vorläufige Regelung der Flaggenhissung vom 12. März 1933
  7. Reichsflaggengesetz vom 15. September 1935 – Eines der drei "Nürnberger Gesetze"
  8. Brian Leigh Davis: Flags & standards of the Third Reich, Macdonald & Jane's, London 1975, ISBN 0-356-04879-9
  9. Redetext in: Völkischer Beobachter Nr. 260 vom 17. September 1935.