Mafuta : Tofauti kati ya masahihisho

Mafuta ni jina la kiowevu chochote kisichochanganyikana na maji lakini ni mumunyifu katika vimumunyisho vya kikaboni.

Mafuta yote huwa na asili katika mata ogania.

Mafuta muhimu ni kiowevu kilichokolea, kisichomumunyika majini kilicho na misombo yenye harufu tete kutoka kwa mimea. Mafuta ni 'muhimu' katika hisia kwamba hubeba harufu fulani inayoweza kutofautishwa, au kiini, ya mmea. Mafuta muhimu, kama kikundi, hayana haja ya kuwa na mali yoyote maalumu ya kikemikali kwa pamoja, zaidi ya kuwasilisha harufu zinazozitofautisha. Katika historia, oili imetumika kwa Waviking, Wasparta, nk katika vita kwani wao waliamini iliwafanya kuwa na nguvu zaidi vitani.

Mafuta muhimu kwa ujumla hutolewa kwa kunereka. Michakato mengine ni pamoja na ya kujieleza(expression), au uchimbaji wa kimumunyi. Yanatumika katika manukato, vipodozi na bidhaa vya kuoga, kwa kutia harufu katika chakula na vinywaji, na kwa kutia harufu katika uvumba na kaya na bidhaa za kusafisha nyumbani.

Mafuta ya madini, inayopatikana katika miamba inayopitika kiurahisi chini ya ardhi, ina asili kutoka vyanzo vya kikaboni, kama plankton waliokufa, na kukusanyika chini ya bahari katika nyakati za zamani kijiolojia. Kupitia michakato mbalimbali ya kijiokemikali nyenzo hivi viliongolewa kuwa mafuta ya madini, au mafuta ya petroli na vipengele vyake, kama vile mafuta ya taa, petroli, dizeli na vingine kama hivi. Haya yanajumuishwa kama mafuta ya madini kwa sababu hayana asili ya kikaboni kwenye nyakati za kibinadamu, na badala yanatolewa kutoka katika sehemu za kijiolojia chini ya ardhi, kuanzia miamba, hadi mitego ya chini ya ardhi, na michanga.

Dutu nyingine ya kimafuta pia inaweza kupatikana katika mazingira; inayojulikana vizuri zaidi kati ya hii ni Asphalt inayotokea kiasili chini ya ardhi au, ambako kuna chungu za uvujaji, katika mashimo ya lami

Petroli na mafuta mengine ya madini (hasa yana lebo kemikali za kipetroli) yamekuwa kama rasilimali muhimu ya ustaarabu wa binadamu katika nyakati za kisasa mara nyingi yannatajwa kwa neno "mafuta" yenyewe.

Mafuta pia hutolewa na mimea, wanyama na viumbe vingine kupitia michakato ya kikaboni, na mafuta hii ni ya ajabu katika tofauti yao. Mafuta ni jina la kijumla kidogo katika kemia badala jina la kisayansi la mafuta, waxes, cholesterol na dutu nyingine ya mafuta inayopatikana katika viumbe vinavyoishi na vitu ambavyo vinatoa, ni lipids.

Lipids, kuanzia waxes hadi steroids, ni vigumu kuzipa tabia fulani, na zimekutanishwa katika kundi ambalo karibu tu linazingatia ukweli kwamba zote zinarudisha, au zinakataa kufuta, katika maji, na ingawa hivyo zinachanganyika vyema katika vioevu vinginne ambavyo ni lipids. Pia zina kiwango cha juu cha kaboni na hidrojeni, na kwa ukubwa zinakosa oksijeni ikilinganishwa na misombo na madini mengine ya kikaboni.

Mafuta Sintetiki ni kioevu kinachojumuisha misombo ya kemikali yanayotengenezwa(synthesized) kisasa kutoka kwa misombo mengine badala ya mafuta ghafi(petroli). Mafuta sintetiki hutumika kama mbadala wa lubricant iliyosafishwa kutoka kwa mafuta ya petroli, kwa sababu kwa ujumla hutoa muwasho na mali za kikemikali kuu kuliko zile zinazopatikana katika mafuta ya madini ya jadi.

Mafuta mengi yanayoweza kulika ya mimea na wanyama hutumiwa katika kupikia na maandalizi ya chakula. Hasa vyakula vingi hukaangwa katika mafuta moto zaidi kuliko maji yanayochemka. Mafuta pia hutumika kubadilisha harufu na ulaini ya baadhi ya vyakula kwa mfano koroga kaanga.

Faida za kiafya zinadaiwa kwa idadi ya mafuta maalumu kama mafuta ya omega 3 (mafuta ya samaki, mafuta ya flaxseed, nk), mafuta ya evening Primrose na mafuta ya mizeituni Mafuta ya Trans fats mara nyingi yanayozalishwa kwa kuongeza hidrojeni katika mafuta ya mboga, yanajulikana kuwa na madhara kwa afya.

Mafuta hutumika kwenye nywele kuipa hali ya kung'aa. Husaidia kuzuia ukwaru na kukunjana kwa nywele. Pia husaidia nywele kuwa tulivu na kukua kwa haraka.

Makala kuu: petroli

Karibu mafuta yote huwaka katika fomu ya erosoli na kuzalisha joto, ambayo inaweza kutumika moja kwa moja, au kama kiongofu katika aina nyingine ya nishati kwa njia mbalimbali. Mafuta ambayo husukumwa kutoka ardhini husafirishwa kwa matanka ya mafuta hadi kwenye kiwanda cha kusafishia mafuta. HUko, inaongolewa kutoka kwa mafuta ghafi iwe dizeli (petrodiesel), ethane (na alkanes zingine zenye mnyororo mfupi), mafuta ya kutolea nishati(nzito ya nishati za kibiashara, inayotumiwa katika meli / mioto), petroli, mafuta ya ndege, mafuta ya taa na petroli ya gesi kimiminika.

Mafuta na yoyote ya bidhaa zake iliyosafishwa zaidi mara nyingi hutumiwa kutengeneza umeme. Hii inafanywa kwa njia ya injini ya mvuke. Injini ya mvuke ya inageuza nishati ya joto iwe mizunguko, ambayo yanaweza kugeuzwa kuwa umeme, kwa njia ya generator.

Aina nyingi za mafuta zina viwango vya juu vya mchemko kushinda maji na ni vihami vya umeme, hili linayafanya kuwa ya manufaa katika michakato ya kupoesha vioevu, hasa pale umeme hutumika.

Kutokana na kukosa polarity, mafuta hayawezi kuambatana kwa urahisi na dutu nyingine. Hii inafanya mafuta kuwa muhimu kama lubricant katika uhandisi kwa madhumuni mbalimbali. Mafuta ya madini yanafaa zaidi kuliko mafuta ya kibiolojia, ambayo huharibika haraka katika hali nyingi za kimazingira.

Sera za rangi zinaweza kuelea kwa urahisi katika mafuta, na kuifanya ifae kama kioevu cha kusaidia kwa rangi. Mchakato wa kukauka polepole na umumunyifu wa mafuta husaidia hali ya kikweli. Njia hii imekuwa ikitumiwa tangu karne ya 15.

Makala kuu: Petrokemikali

Mafuta ambayo haijasafishwa inaweza kuundwa kuwa mafuta ya petroli; 'kemikali za kipetroli' ni bidhaa za kikemikali zilizootengenezwa kutoka kwa malighafi ya mafuta ya petroli au asili nyingine ya hidrojeni na kikaboni. Yanatumika katika bidhaa kama vile sabuni, mbolea, madawa, rangi, plastiki, nyuzi sintetiki, na mpira sintetiki.

Asidi ya sulfuric imeitwa mafuta ya vitriol katika nyakati kabla ya kisayansi, kutokana na unata wake. Hata katika nyakati za kisasa, wakati mwingine inaitwa asidi vitriolic, na haiba caustic wanaitwa "vitriolic". ^{[onesha uthibitisho]}Asidi ya sulfuric si kemikali ya kipetroli, na kisasa, si ya mafuta. ^{[onesha uthibitisho]}

Mafuta zimetumika katika historia kama manukato ya kidini. Mafuta mara nyingi huonekana kama ajenti ya utakaso wa roho.

Yanatumika katika sherehe za kidini, kama vile krisma ambayo hutumika katika ubatizo, na kijadi imetumiwa kutawaza mfalme na malkia.

Mafuta ambayo inahusishwa na mtakatifu mmoja au zaidi inajulikana kama "mafuta ya watakatifu" na inaaminiwa na baadhi kuwa na mali ya manufaa, vivyo hivyo ni "mafuta ya mashahidi" ^[1]

• Emulsifier, inaruhusu mafuta na maji kuchanganyika
• Wax, misombo yenye mali kama ya mafuta ambayo ni imara katika joto ya kawaida

• Rasilimali ya kujifunza kuhusu mafuta ya petroli kwenye mtandao kutoka IHRDC