Қора душанба

Бу мақола автомат таржима қилинган ёки машина таржимаси тайинли ўзгартиришсиз чоп этилгани эътироф этилмоқда. Таржимани текшириб чиқиш ҳамда мақоладаги мазмуний ва услубий хатоларини тузатиш керак. Сиз мақолани тузатишга кўмаклашишингиз мумкин. (Шунингдек, таржима бўйича тавсиялар билан танишиб чиқишингиз мумкин.) ДИҚҚАТ! БУ ОГОҲЛАНТИРИСҲНИ ЎЗБОСҲИМCҲАЛИК БИЛАН ОЛИБ ТАСҲЛАМАНГ! Мақоланинг оригинали кўрсатилинмаган.

Қора душанба (инглизча Қора душанба — душанба , 1987 йил 19 октябр — Доw Жонс саноат индексининг ўз тарихидаги энг катта пасайиши содир бўлган кун — 22,6 %. Бу воқеа нафақат Қўшма Штатларга таъсир қилди, балки тезда бутун дунёга тарқалди. Шундай қилиб, Австралия фонд биржалари октябр ойи охирига келиб 41,8 %, Канада — 22,5 %, Гонконг — 45,8 %, Буюк Британия — 26,4 % йўқотди.

Шу билан бирга, фалокатдан олдин ҳеч қандай муҳим янгилик ёки воқеа содир бўлмади, қулаш учун кўринадиган сабаблар йўқ эди. Бу воқеа Австрия иқтисод мактаби томонидан илгари сурилган замонавий иқтисод асосида ётган кўплаб муҳим фаразларни шубҳа остига қўйди: инсоннинг оқилона иқтисодий хатти -ҳаракатлари назарияси, бозор мувозанати назарияси ва самарали бозор гипотезаси .

Ҳалокатдан кейин бир мунча вақт давомида жаҳон фонд бозорларида савдо чекланган эди, чунки ўша даврдаги компютер технологиялари жуда кўп кирувчи иловалар билан бардош бера олмади. Ушбу савдо чеклови Федерал резерв ва бошқа марказий банкларга глобал молиявий инқирознинг тарқалишини тўхтатиш учун чоралар кўриш имконини берди.

АҚШ фонд бозори 1982 йилдан бери ўсиб бормоқда. 1986 йилда АҚШ иқтисодиётининг тез тикланиши ўз ўрнини секинроқ экспансияга бўшата бошлади, бу эса иқтисодиётнинг „юмшоқ тушишига“ ва инфляциянинг пасайишига олиб келди. 1987 йил бошига келиб, бозор иштирокчиларига иқтисодий таназзулдан қочиб қутулгандек туюлди ва АҚШ иқтисодиёти юксалиш ёқасида эди. Қимматли қоғозлар бозорлари тез сур’атлар билан кўтарила бошлади ва август ойида энг юқори чўққига чиқди. 1985-1987 йилларда Дов Жонс индекси икки баравар ошди.

Авариянинг потенциал сабаблари дастур савдоси, ликвидсизлик, бозорнинг ортиқча баҳоланиши ҳисобланади. Бу сабаблар нима учун ҳалокат 19-октабрда содир бўлганини, бозор нега тез ва чуқур тушиб кетганини ва нима учун инқироз нафақат АҚШга кўпроқ таъсир қилганини тушунтиришга уринишларда қўлланилади.

Энг машҳур тушунтириш — дастур савдосидан фойдаланиш. Дастурий таъминот савдосида компютерлар арбитраж ва хеджлаш савдоларини автоматик равишда амалга ошириш учун ишлатилади. Ҳалокатдан сўнг, бозорнинг кўплаб иштирокчилари бозор шароитларини кўр-кўрона кузатиш ва қисқа муддатли савдолар (қарзга олинган қимматли қоғозларни сотиш ва нарх тушиб кетганидан кейин шунга ўхшаш миқдорни сотиб олиш) асосида савдо стратегияларини танқид қилишди.

Иқтисодчи Ричард Роллнинг фикрича, инқирознинг халқаро табиати ушбу фалокат сабабларини дастурий савдо орқали оқлашга уринишларга зиддир. Ўша пайтда дастур савдоси асосан АҚШда тарқалди ва инқироз Гонконгда бошланиб, Европага тарқалди ва шундан кейингина АҚШни урди.

Бошқа машҳур назарияга кўра, фалокатга Г -7 мамлакатлари пул-кредит сиёсатининг номувофиқлиги сабаб бўлган. Долларни қўллаб-қувватлаб, инфляцияни чекламоқчи бўлган Қўшма Штатлар пул- кредит сиёсатини Европа давлатлари билан мувофиқлаштирмасдан жуда тез ўзгаришлар қилди.

Қимматли қоғозлар ва биржалар комиссияси якка тартибдаги инвесторларни ҳимоя қилиш бўйича янги қоидаларни ишлаб чиқди, хусусан, НАСДАҚ маркет-мейкерлари, агар сотишни хоҳласалар, улардан маълум миқдордаги акцияларни сотиб олишлари керак эди ^[1] .

• Тони Тёрнер. Краткосрочный трейдинг. Руководство для начинающих. М.: Альпина Паблишер, 2013. ИСБН 978-5-9614-1711-1. 
• Лобб, Аннелена. „Лоокинг Баcк ат Блаcк Мондай:А Дисcуссион Wитҳ Ричард Сйлла“. Тҳе Wалл Стреэт Жоурнал Онлине. Доw Жонес & Cомпанй (2007-йил 15-октябр). Қаралди: 2007-йил 15-октябр.

• {{{заглавие}}}.
• {{{заглавие}}}.
• „Блаcк Мондай: Тҳе Стоcк Маркет Cраш оф 1987“. Федерал Ресерве Ҳисторй (2013). 2017-йил 20-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2019-йил 1-сентябр.

1. ↑ Тёрнер, Тони 2013. сфн эррор: но таргет: CИТЕРЕФТёрнер,_Тони2013 (ҳелп)