Jump to content

УЭФА Евро-2016 финали

From Vikipediya
УЭФА Эуро 2016 Финал
Евро-2016 о'йинидаги Стаде де Франcенинг ички ко'риниши
Финалга “Стаде де Франcе” стадиони мезбонлик қилди
Турнир УЭФА Эуро 2016
Португалия Франсия
1 0
Экстра тайм
Сана 10-июл, 2016-йил(2016-07-10)
Ўйин ўтказилган жой Стаде де Франcе, Саинт-Денис
Учрашувнинг энг
яхши о'йинчиси		 Пепе (Португалия)
Ҳакам Марк Cлаттенбург (Англия)
Томошабинлар сони 75,868
Об-ҳаво Қуёшли
28 °C (82 °Ф)
38 % намлик
← 2012
2020 →

УЭФА Евро-2016 финали, УЭФА давлатларининг миллий футбол жамоалари ўртасида ҳар тўрт йилда бўладиган футбол мусобақаси. Евро-2016 финал ўйини, футбол бўйича ўн бешинчи Европа чемпионати финали бўлган. Финал ўйини 2016-йилнинг 10-июлида Франсиянинг Париж шаҳридаги „Стаде де Франcе“ стадионида Португалия ва Франсия жамоалари ўртасида бўлиб ўтди. 24 жамоа иштирок этаётган футбол мусобақаси гуруҳ босқичидан бошланди. Гуруҳ босқичидан 16 та жамоа плей-офф босқичига йўлланма олди. Финалга етиб бориш йўлида Португалия жамоаси Исландия, Австрия ва Венгрия жамоалари билан дуранг ўйнаб, "Ф" гуруҳда учинчи ўринни эгаллади. Кейин Португалия жамоаси 1/8 финалда Хорватия жамоасини мағлуб этиб, чорак финалда пеналтилар сериясида Полша жамоасини ҳам мағлубиятга учратди. Ярим финалда Уэлс жамоасини мағлуб этиб, финалга йўл олди. Франсия, Швейсария жамоалари билан дуранг ўйнашдан олдин Руминия ва Албания жамоаларини мағлуб этиб, гуруҳ босқичини А гуруҳи ғолиби сифатида якунлади. Плей-офф босқичида Франсия жамоаси Ирландия Республикаси ва Исландия жамоасини мағлуб этиб, ярим финалда Германия жамоасини ҳам мағлуб этди.

Финални 75 868 киши томошабин тўғридан-тўғри стадиондан кузатиб борди. Финални инглиз расмийси Марк Cлаттенбург ҳакам сифатида бошқарди. Биринчи бўлим ўрталарида португалиялик Cристиано Роналдо жароҳат олиб, ўйиндан четлатилди ва унинг ўрнига Риcардо Қуаресма майдонга тушди. Cристиано Роналдо ўйиндан чиқиб кетгандан сўнг, Нани ҳужумда ёлғиз ўйнай бошлади. Биринчи бўлим голсиз якунланди ва танаффус давомида ҳеч бир жамоа ўйинчилар таркибини ўзгартиришмади. Иккала томон ҳам гол уриш имкониятига эга бўлишига қарамай, асосий вақт 0:0 ҳисобида якунланди. Ўйин қўшимча бўлимда ҳам давом этди. Қўшимча бўлим ҳам голсиз тугаётган эди, лекин қўшимча бўлимнинг иккинчи ярми бошланишига уч дақиқа қолганида Рапҳаëл Гуэрреиро 25 ярд (23 м) узоқликдан жарима зарбасини амалга оширди. Бу зарба Франсия жамоаси дарвоза устунининг пастки қисмига тегиб, копток майдондан чиқиб кетди. Бир дақиқадан сўнг Португалия жамоаси Эдернинг голи орқали ҳисобда олдинга чиқиб олди. Унинг 25 ярд (23 м) узоқликдан берган зарбасини Франсия дарвозабони Ҳуго Ллорис қайтара олмади. Икки дақиқалик тўхталиш вақтидан сўнг ўйинни якунловчи ҳуштак чалинди ва Португалия 1:0 ҳисобида ғалаба қозониб, ўзининг биринчи йирик турнир чемпионлигини қўлга киритди.

Португалиялик Пепе учрашувнинг энг яхши футболчиси деб топилди, франсиялик Антоине Гриэзманн эса турнирнинг энг яхши футболчиси совринини олди. Финалда ғалаба қозонган Португалия 2004-йилги турнирда ўз уйида биринчи финалда мағлуб бўлганидан ўн икки йил ўтиб, Европа чемпионатида ғалаба қозонган ўнинчи давлат бўлди. Франсия Португалиядан кейин финалда мағлуб бўлган иккинчи мезбон жамоа бўлди ва Чехословакияга қарши 1960-йилда Европа Миллатлар Кубогида учинчи ўрин учун плей-офф ўйинларидан кейин мамлакатда ўтказилган йирик турнирда илк мағлубиятини қабул қилди. Бу Европа чемпионатининг 90 дақиқалик ўйиндан сўнг дуранг билан якунланган бешинчи финали ва 1960-йилдаги илк финалдан сўнг ғолиблари қўшимча вақтларда аниқланган иккинчи финал бўлди. Ғолиб сифатида Португалия жамоаси 2017-йилда Россияда бўлиб ўтадиган биринчи ФИФА Конфедерациялар кубогига йўлланмани қўлга киритди.

Мусобақа ташкил этилиши[edit | edit source]

УЭФА Европа чемпионати 2016-йилнинг 10-июнидан 10-июлига қадар Франсияда бўлиб ўтган. Мусобақа УЭФАнинг миллий терма жамоалар ўртасидаги футбол мусобақаси бўлган ўн бешинчи Европа футбол чемпионати бўлди.[1][2] Саралаш босқичлари 2014-йил сентабридан 2015-йилнинг ноябригача бўлиб ўтган, унда 53 та жамоа беш ёки олтитадан тўққизта гуруҳга бўлинган ҳолда уй-меҳмон ўйини тизимида ўзаро ўйнаган. Ҳар бир гуруҳда энг яхши икки ўринни эгаллаган жамоалар, мезбон Франсия билан бир қаторда, энг яхши учинчи ўринни қайд этган Туркия билан финалга йўлланма олган. Қолган тўртта ўрин учинчи ўринни эгаллаган қолган саккизта жамоа иштирокидаги икки ўйинли плей-офф ўйинлари орқали аниқланган.[3] Якуний турнирда 24 та жамоа тўрттадан олтита гуруҳга бўлинган бўлиб, ҳар бир жамоа гуруҳ ичида бир мартадан ўзаро бир-бири билан ўйнаган. Ҳар бир гуруҳдан иккита энг яхши жамоа ва учинчи ўринни эгаллаган тўртта энг яхши жамоа плей-офф босқичига йўл олган.[2]

Франсия аввалроқ иккита Европа чемпионати финалида ўйнаган. 1984-йилда Испанияга қарши турнир мезбони сифатида ғалаба қозонган ва 2000-йилда Голландияда Италия жамоасиган қарши олтин гол эвазига ғалаба қозонган. Португалия жамоаси бундан олдин битта финалда ўйнаган ва 2004-йилда ўз мамлакатида Греция жамоасига ютқазган.[4] Икки жамоа аввалроқ 24 марта тўқнаш келишган, уларнинг илк тўқнашуви 1926-йилда Франсия Тулуза шаҳрида 4:2 ҳисобида ғалаба қозонганида бўлган. Финалгача бўлган учрашувларнинг ўн саккизтасида Франсия, бештасида Португалия ғалаба қозониб, биттасида дуранг қайд этган эди. Португалиянинг сўнгги ғалабаси 1975-йилда Франсияда ўтказилган ўртоқлик ўйинида бўлган, шундан сўнг Франсия кейинги ўнта учрашувнинг барчасида ғалаба қозонган. Олдинги учта мусобақада — Евро-1984, Евро-2000 ва 2006 ФИФА Жаҳон Чемпионати ярим финалларида Франсия ғалаба қозонган.[5] Турнир бошида Португалия ФИФА Жаҳон рейтингида саккизинчи, Франсия эса ўн еттинчи ўринни эгаллаган эди.[6]

Финал Париж чеккасида жойлашган Саинт-Денис шаҳридаги „Стаде де Франcе“ стадионида бўлиб ўтди. УЭФА томонидан 2014-йил 25-апрел куни Парижда бўлиб ўтган йиғилиш якунлари бўйича тўлиқ турнир жадвали билан бирга майдон эълон қилинган эди.[7] Франсия пойтахти Париж 1960 ва 1984-йилларда Парc дес Принcес стадионида иккита олдинги Европа чемпионатининг финал босқичига мезбонлик қилган.[8] УЭФАнинг Тўртинчи тоифадаги стадиони, Стаде де Франcе Евро-2016 мусобақасининг энг катта стадиони бўлиб, турнир учун максимал сиғими 80 000 кишини ташкил қилган. Финал Евро-2016 да стадионда ўтказилган еттинчи ўйин бўлди, унда турнирнинг очилиш ўйини Франсия ва Руминия ўртасида ўтказилди.[9]

Финалгача бўлган йўл[edit | edit source]

Португалия[edit | edit source]

Португалиянинг финалгача бўлган йўли
Рақиб Натижа
1 Исландия 1-1
2 Австрия 0-0
3 Венгрия 3-3
Р16 Хорватия 1-0 (қ.в)
ҚФ Полша 1-1 (қ.в) (5-3)
СФ Уэлс 2-0

Евро-2016 саралаш босқичида И гуруҳ ғолиби сифатида саккизта ўйиндан еттитасида ғалаба ва биттасида мағлубиятга учраган Португалия терма жамоаси финал турнири учун „Ф“ гуруҳига йўл олди. Уларнинг гуруҳдаги биринчи ўйини 14-июн куни Саинт-Éтиэнне шаҳридаги „Стаде Геоффрой-Гуичард“ стадионида Исландия жамоасига қарши бўлиб ўтди. Гйлфи Сигурðссон Исландия жамоасини олдинга олиб чиқиш учун иккита имкониятга эга бўлди, аммо иккала зарбани Португалия дарвозабони Руи Патрícио қайтарди ва 31-дақиқада Нани Португалияни Андре Гомешнинг узатмасидан кейин олдинга олиб чиқди. Иккинчи бўлим бошланишига беш дақиқа қолганида Исландия жамоаси ҳисобни тенглаштирди ва Биркир Бжарнасон португалиялик Виэиринҳанинг ўтказиб юборган тўпини Жóҳанн Берг Гуðмундссонга узатиб голга айлантирди. Ўйин давомида тўпга эгалик қилиш ва кўпроқ зарбаларга эга бўлишига қарамай, Португалия устунликни қайтара олмади ва ўйинни 1:1 ҳисобида якунлади.[10][11] Португалия жамоасининг иккинчи рақиби тўрт кундан кейинги „Парc дес Принcес“ стадионида бўлиб ўтадиган ўйинда Австрия жамоаси бўлди. Биринчи бўлим голсиз якунланди, аммо иккинчи бўлим охирида Португалия пеналти тепиш ҳуқуқига эга бўлди. Ўша ўйинда ўз мамлакатининг миллий жамоасида энг кўп ўйин ўтказган футболчисига айланган Cристиано Роналдога Австрия жарима майдончасида ҳимоячи Мартин Ҳинтереггер томонидан қўполлик ишлатилди. Шунингдек, унинг боши билан берган зарбаси офсайд туфайли бекор қилинди ва учрашув 0:0 ҳисобида якунланди.[12][13]

Cристиано Роналдо
Cристиано Роналдо (чорак финалда Полшага қарши ўйиндаги сур’ати) мусобақа давомида ўз мамлакати жамоасида энг кўп ўйин ўтказган футболчига айланди.

Гуруҳдаги сўнгги ўйинида Португалия 22-июн куни Дécинес-Чарпиэу шаҳридаги Парc Олймпиқуэ Лённаис стадионида Венгрия жамоаси билан тўқнаш келди. Ўйиннинг 19-дақиқасида Золтáн Гера Венгрия жамоасини голли узатма билан олдинга олиб чиқди. Нани Роналдонинг узатмасидан сўнг Венгрия жамоаси дарвозабони Гáбор Кирáлй пастроқ куч билан зарба йўллади ва ҳисобни тенглаштирди. Танаффусдан икки дақиқа ўтиб Балáзс Дзсудзсáк дарвозабон томонидан қайтарилган зарба билан Венгриянинг ҳисобдаги устунлигини тиклади, фақат Роналдо орадан уч дақиқа ўтиб ҳисобни 2:2 га етказди. Дзсудзсáк 55-дақиқада иккинчи зарбасини амалга оширди, аммо Роналдо яна бир бор ҳисобни тенглаштирди. Учрашув 3:3 ҳисобида якунланди ва Исландия жамоасининг Австрия жамоасига қарши кечган ғалабали голи билан Португалия гуруҳ босқичини учинчи ўринда якунлади. Учинчи ўринни эгаллаган олтита жамоадан фақат тўрттаси саралашдан ўтди. Португалия олтилик орасида учинчи ўринни эгаллади ва Словакия, Ирландия Республикаси ва Шимолий Ирландия жамоалари билан бирга кейинги босқичга ўтди.[14][15]

1/8 финалида Португалия терма жамоаси 25-июн куни Ленс шаҳридаги Боллаэрт-Делелис стадионида „Д“ гуруҳи ғолиби Хорватия жамоаси билан тўқнаш келди. Учрашувни ББC Спорт мухбири Саж Чоwдҳурй „Ғалати ўйин“ деб таърифлаган ва Тҳе Гуардиан газетасида Баррй Гленденнинг томонидан „Ҳеч кимнинг хотирасида узоқ умр кўрмайдиган“ ўйин сифатида қайд таърифлаган.[16][17] Дастлабки 24 дақиқада бирорта ҳам зарбасиз, асосий вақт эса голсиз якунланди. Қўшимча вақт тугашига уч дақиқа қолганида Роналдонинг зарбасини Хорватия терма жамоаси дарвозабони Данижел Субаšиć қайтара олди, бироқ Риcардуо Қуаресма яқин масофадан тўпни боши билан дарвозага йўллади ва Португалияга 1:0 ҳисобидаги ғалабани келтирди.[16][18]

Португалиянинг чорак финалдаги рақиби 30-июн куни Марселдаги „Вéлодроме“ стадионида биринчи икки дақиқасида Роберт Леwандоwски томонидан узатилган тўпни Португалия жамоаси дарвозасига Камил Гросиcки голга айлантиргандан сўнг, биринчи ўринни эгаллаган Полша терма жамоаси бўлди. Биринчи бўлим тугашига 17 дақиқа қолганида Ренато Санчес Нани билан тўпни бир-бирига узатиб ўйнади ва Грзегорз Крйчоwиак қўриқлаётган Полша жамоаси дарвозасига йўллади ва ҳисобни тенглаштирди — 1:1. Учрашувнинг иккинчи бўлими ва қўшимча бўлимнинг икки бўлими ҳам голсиз ўтди, шунинг учун ўйин пеналтилар сериясига қадар давом этди. Португалия терма жамоаси сафида Роналдо, Санчес ва Жоãо Моутинҳо ўз пеналтиларини аниқ амалга оширган бўлса, Полша жамоасидан Леwандоwски, Аркадиусз Милик ва Камил Глик жавоб қайтарди ва ҳисоб 3:3 бўлди. Жакуб Бłасзcзйкоwски зарбасини Руи Патриcио қайтармасдан олдин Нани Португалия жамоасини ҳисобда олдинга олиб чиқди. Қуаресма Португалия дарвозасига бешинчи пеналтини киритиб, ғалаба ва ярим финалга йўл олиб чиқди.[19][20]

Португалия терма жамоаси 6-июл куни Парc Олймпиқуэ Лённаис шаҳрига қайтиб, 1958-йилги футбол бўйича жаҳон чемпионатидан кейинги илк йирик турнирида иштирок этаётган Уэлс жамоаси билан тўқнаш келди. Биринчи бўлим голсиз ўтгандан сўнг, интервалдан беш дақиқа ўтиб Португалия жамоаси ҳисобда олдинга чиқиб олди, Роналдо ўткир бурчакдан йўллаган зарбасини Wайне Ҳеннессей қўриқлаётган Уэлс дарвозасига боши билан йўллади. Орадан 3 дақиқа ўтгач, Нани Роналдонинг узоқдан йўллаган зарбасини Ҳеннессей дарвозасига йўллади. Бу билан у Португалияга 2:0 ҳисобида ғалаба қозониши учун замин яратди ва улар УЭФА Европа чемпионати финалига йўл олишди[21][22].

Франсия[edit | edit source]

Франсиянинг финалгача бўлган йўли
Рақиб Натижа
1 Руминия 2-1
2 Албания 2-0
3 Швейсария 0-0
Р16 Ирландия Республикаси 2-1
ҚФ Исландия 5-2
СФ Германия 2-0

Евро-2016га автоматик тарзда мезбон сифатида йўл олган Франсия финал босқичи учун йўлни „А“ гуруҳи билан бошлади. Гуруҳдаги биринчи ўйинда улар 10-июн куни „Стаде де Франcе“ стадионида Руминия жамоасига қарши баҳс олиб боришди. Антоине Гриэзманн биринчи бўлимда гол уришга энг яқин келган футболчи бўлди ва у Руминия дарвозаси устунига боши билан зарба берди. Иккинчи бўлимнинг 13-дақиқасида Димитри Паетнинг узатган тўпини Оливиэр Гироуд боши билан дарвозага йўллаб голга айлантирди ва Франсия ҳисобда олдинга чиқиб олди. Орадан етти дақиқа ўтиб, Патриcе Эвра Франсия жарима майдончасида руминиялик Ниcолаэ Станcиуга нисбатан қўполлик ишлатди ва Богдан Станcу пеналтидан ҳисобни тенглаштирди. Учрашув тугашига бир дақиқа қолганида Пает 20 ярд (18 м) масофадан зарба йўллаб, Франсия жамоасини 2:1 ҳисобида ғалаба қозонишига ёрдам берди.[23][24]

Франсия жамоасининг навбатдаги рақиби Албания жамоаси бўлиб, улар беш кундан кейин „Стаде Вéлодроме“ стадионида ўйнашди. Албания жамоаси ҳимоя позициясида яхши ҳимояланди ва Ледиан Мемушажнинг зарбаси дарвоза устунига тегиб, Франсия жамоасини олдинга чиқиб олишга яқин келди. Ўйиннинг сўнгги дақиқасида Гриэзманн Адил Рамининг узатган тўпини боши билан дарвозага йўллади ва Франсия жамоаси ҳисобда олдинга чиқиб олди. Ўйиннинг қўшиб берилган вақти тугашига 6 дақиқа қолганида Пает ҳам гол урди ва Франсия 2:0 ҳисобида ғалаба қозонди.[25][26] Гуруҳдаги сўнгги ўйинни Франсия 19-июн куни Вилленеуве-д'Асcқ шаҳридаги „Стаде Пиэрре-Маурой“ стадионида Швейсария жамоаси билан ўйнади. Паул Погба Швейсария дарвозасига икки марта зарба берди. Баcарй Сагна Франсия жарима майдончасида қўшиб берилган вақтда швейсариялик Блерим Дžэмаилининг футболкасини тортди, бироқ пеналти белгиланмади ва ўйин 0:0 ҳисобида якунланди. Франсия А гуруҳи ғолиби сифатидагуруҳ босқичини якунланди ва 1/8 финалга чиқди.[27][28]

Франсия жамоаси 26-июн куни Парc Олймпиқуэ Лённаис стадионида Э гуруҳининг учинчи ўриндаги жамоаси Ирландия Республикаси жамоаси билан билан тўқнаш келди. Иккинчи дақиқада Погба Франсия жарима майдончаси ичида Шане Лонгга нисбатан қўполлик ишлатди ва Роббиэ Брадй пеналтини аниқ амалга ошириб, Ирландия Республикасини 1:0 ҳисобида олдинга олиб чиқди. Танаффусдан 12 дақиқа ўтиб Гриэзманн боши билан Франсия дарвозасини ишғол қилди ва тўрт дақиқа ўтиб иккинчи голини уриб ҳисобни 2:1 кўринишига келтирди. Шане Даффйга 66-дақиқада Гриэзманнга нисбатан қўполлик ишлатгани учун қизил карточка кўрсатилди ва Франсия ўйинда 2:1 ҳисобида ғалаба қозонган бўлса-да, Рами ҳам, НъГоло Канте ҳам кейинги босқичда иштирок эта олмайдиган бўлдилар.[29][30]

Франсиянинг чорак финалдаги рақиби аввалги турда Англияни нокаутга учратган Исландия жамоаси эди. Гироуд 12 дақиқадан сўнг кучсиз зарба билан Франсия жамоасини олдинга олиб чиқди, орадан саккиз дақиқа ўтиб Погба ҳам боши билан дарвозани ишғол қилиб, дублга эришди. Пает 43-дақиқада 30 ярд (27 м) масофадан зарба йўллаб Исландия дарвозабони Ҳаннес Þóр Ҳаллдóрссон қўриқлаётган дарвозага гол урди ва ҳисобни 4:0 га етказди. Танаффусдан ўн бир дақиқа ўтгач, Колбеинн Сигþóрссон Исландия дарвозасини ишғол қилди, шундан сўнг Гироуд Паетнинг жарима зарбасидан оширган тўпини боши билан дарвозага йўллаган ҳолда Франсиянинг тўртта гол фарқини тиклади. Учрашув тугашига олти дақиқа қолганида Бжарнасон боши билан гол урди, аммо бу ўйиннинг якуний голи бўлди ва ўйин 5:2 ҳисобида якунланди.[31][32]

Ярим финалда Франсия терма жамоаси рақиби, 2014-йилги Жаҳон чемпионати ғолиби Германия жамоаси билан 7-июл куни Стаде Вéлодроме стадионида бўлиб ўтди (Германия 1:0 ҳисобида ғалаба қозонган). Биринчи бўлим тугашига икки дақиқа қолганида, Бастиан Счwеинстеигер жарима майдончаси ичида Эврага қўполлик қилган деб топилди ва Гриэзманн пеналтини аниқ амалга ошириб, Франсияни 1:0 ҳисобида олдинга олиб чиқди. Учрашув тугашига 18 дақиқа қолганида Мануэл Неуэр Погбанинг узатмасини бартараф эта олмаганидан кейин Гриэзманн яқин масофадан гол урди. Жошуа Киммич Германия дарвозасига гол уришга сал қолди, бироқ унинг зарбаси Франсия дарвозаси доирасига тегиб қайтганида унинг боши билан берган зарбасини Ҳуго Ллорис қайтарди. Учрашув 2:0 ҳисобида якунланди ва Франсия 1958-йилги ФИФА Жаҳон чемпионатидан кейинги йирик турнирда Германия жамоаси устидан илк ғалабасини қўлга киритди.[33][34]

Ўйиндан олдинги ҳолат[edit | edit source]

Плей-офф босқичи ва финал учун расмий ўйин тўпи Германиянинг Адидас спорт анжомлари компанияси томонидан тақдим этилган Адидас Фраcас бўлди. Турнир давомида эълон қилинган тўп 20-июн куни расман олиб келинди.[35]

Марк Cлаттенбург
Марк Cлаттенбург финал ўйинини бошқарган.

2016-йил 8-июл куни УЭФА Ҳакамлар қўмитаси футбол ассоциациясидан турнир учун 41 ёшли инглиз ҳаками Марк Cлаттенбург бошчилигидаги ҳакамлар гуруҳи тайинланганини эълон қилди. Унинг ҳамюртлари Симон Беcк ва Жаке Cоллин ёрдамчи ҳакамлар, қўшимча ёрдамчилар сифатида эса инглизлар Антҳонй Тайлор ва Андре Марринер сайланган эди. Тўртинчи ҳакам сифатида венгриялик Виктор Кассаи, захира ёрдамчиси сифатида унинг ҳамюрти Гйöргй Ринг танланган. Cлаттенбург 2012-йилда Педро Проэнcадан кейин бир мавсумда УЭФА Чемпионлар Лигаси финали ва Европа чемпионати финалини бошқарган иккинчи ҳакамга айланди. Бу чемпионат Cлаттенбург учун 2016-йилги Англия кубоги финали ва 2016-йилги УЭФА Чемпионлар лигаси финалидан кейин етти ҳафталик вақт ичида кубок финалида хет-трик бўлди. 2007-йилдан бери ФИФА рўйхатига киритилган ва УЭФА Элите ҳаками бўлган Cлаттенбург 2012-йилги Олимпиада олтин медали ва 2014-йилги УЭФА Суперкубоги баҳсларини ҳам бошқарган. У 1964-йилда Артҳур Ҳолланддан кейин биринчи Англиялик Европа чемпионати финал ҳакамига айланди. Бу Cлаттенбургнинг Евро-2016га тўртинчи марта ҳакам сифатида тайинланиши эди.[36]

Финалга бир неча соат қолганда Эиффел минораси мухлислар зонасига киришга уринаётган одамларнинг ҳаддан ташқари тўлиб кетишининг олдини олишга уринаётган полиция ўртасида тўқнашувлар юз берди.[37] Полиция стадион мажмуаси яқинида қолдирилган пакетда бошқариладиган портлашни амалга оширди, мухлислар эса ахлат қутиларини ёқиб юборишди. Тартибсизлик иккинчи бўлимда назорат остида бўлди, бироқ ўйиндан сўнг стадион ташқарисида мухлислар ўртасида муштлашув бошланди. Полиция одамларга Эиффел минораси ёки Éлйсéэс саройига бормасликни маслаҳат берди, чунки ҳудуд хавфсиз эмас эди.[38]

Учрашув бошланишидан олдин соат 8:45да ёпилиш маросими бўлиб ўтди. Унда 600 нафар раққоса ва турли мусиқачилар, жумладан Париж ўт ўчириш бригадаси аъзолари, Франсия республика гвардияси ва Франсия радиоси хори томонидан „Етти миллат армияси“ қўшиғи жонли ижрода франсиялик ДЖ Давид Гуэтта ва швед қўшиқчиси Зара Ларссоннинг жонли ижроси ёрдамида намойиш этилди.[39] Ўйин бошланишидан олдин стадионни Й парялари босиб олди, бу эса футболчилар, ходимлар ва мураббийларни бироз ғазаблантирди. Стадион ишчилари ўйиндан бир кун олдин чироқларни ўчириб қўйишган, бу эса жуда кўп ҳашаротларни ўзига жалб қилган эди. Ҳар бир жамоанинг ўйинчилари ва мураббийлари исиниш пайтида куяларни ювиб ташлашга ҳаракат қилишди ва ер ходимлари девор, ердан ва бошқа жойлардан куяларни тозалаш учун чўткалардан фойдаланишди.[40][41]

Франсиянинг асосий таркиби ярим финалд ўзгармади, Португалия эса Бруно Алвес ва Данило учун жароҳат ва дисквалификация қилингани туфайли ярим финални ўтказиб юборган Пепе ва Wиллиам Cарвалҳо қайтариб олди. Франсия 4-2-3-1 схемасини қўллади, Португалия эса 4-1-3-2 кўринишида ўйнади.[22] Ўйин олдидан Португалия терма жамоаси бош мураббийи Фернанду Сантос ўз жамоасининг турнир давомида олган танқидларига муносабат билдирди ва „Мен буни давом эттиришни хоҳлайман“ деди.[42]

Матч[edit | edit source]

Хулоса[edit | edit source]

Биринчи ярми[edit | edit source]

Португалия финални соат 9:00 атрофида бошлади. 2016-йил 10-июл куни CЕСТ 75 868 томошабин олдида, қуёшли шароитда 28 °C (82 °Ф) даража ҳароратда ва 38 % намлик шароитида ўйин бошланди.[43][44] Жосе Фонте ва Cарвалҳонинг дастлабки хатоларидан сўнг, тўртинчи дақиқада Céдриc Соарес Нанига узоқ масофали узатмани йўллади, унинг зарбаси 15 ярд (14 м)ни ташкил этган. Саккизинчи дақиқада Пает Роналдога кучли зарба берди, кейинчалик у оғриқли кўриниш олди. Ўйиннинг 10-дақиқасида Пепенинг Паетга тўп узатишдаги хатоси туфайли, Гриэзманн боши билан зарба берди, лекин дарвозабон Руи Патрícио уни қайтарди. Гироуднинг кейинги бурчакдан гол уришга уринишини ҳам португалиялик дарвозабон қайтариб қолди.[22] Ўйиннинг 18-дақиқасида Роналдо тиббий ёрдам учун майдонни тарк этди ва у тиззасини боғлаб майдонга қайтди ва Сиссоко дарвоза тўсинидан бироз ўтиб қайтган зарбани амалга оширди. Тайм ўрталарида Жоãо Марио Франсия дарвозасини ишғол қилди ва Роналдо майдондан замбилда олиб чиқилди ва Қуаресма унинг ўрнига майдонга тушди ва Португалия 4-1-4-1 схемаси асосида ўйнай бошлади. Нани ҳужумда ёлғиз ўйнай бошлади. 34-дақиқада Сиссоко Адриэн Силванинг узатмасини зарбага айлантириб дарвозага йўллади ва Руи Патрícио уни қайтара олмади. Кейин Céдриc Паетга нисбатан қўполлик ишлатгани учун сариқ карточка олди. Орадан 3 дақиқа ўтиб Нани Франсия жарима майдончаси ичида тўп сурган Адриэн Силвага узатма берди. Олинган бурчак зарбасидан кейин Фонте боши билан дарвоза тўсинига зарба берди. Тайм тугашига 4 дақиқа қолганида Паетнинг зарбасини Пепе қайтиб келди. Қўшиб берилган вақтга икки дақиқа қолганида, Жоãо Марионинг Нани томон узатган тўпи дарвоза устунидан узоқ масофада ўтиб кетди ва бўлим голсиз якунланди.[45]

Ўйиннинг Иккинчи ярми[edit | edit source]

Танаффус давомида ҳеч бир томон ўйинчилар таркибини ўзгартирмади ва Франсия жамоаси иккинчи бўлимни бошлади.[45] Орадан тўрт дақиқа ўтгач, Сиссоко Пепега қўполлик ишлатди, Пепе эса Паетни ��ўп тепишга улгурмай туриб, уни майдондан чиқариб юборди. Ўйиннинг 53-дақиқасида Франсия Пепенинг зарбасидан сўнг бурчак тўпини қўлга киритди, уни Руи Патрícио иккинчи уринишда ушлаб олди. Кейин Погба 30 ярд (27 м) масофада Португалия дарвозаси тўсини устидан зарба берди. Хавфсизлик ходимлари томонидан майдондан босқинчи олиб ташланган бир пайтда ўйинда қисқача кечикиш бўлди. 56-дақиқада Жоãо Марионинг оширган тўпини Самуэл Умтити боши устидан ўтказиб юборган бўлса-да, Қуаресманинг кейинги бурчакдан узатган тўпини Эвра боши билан дарвозага жойлаб қўйди. Орадан 3 дақиқа ўтгач, Франсия ўйиндаги биринчи ўзгаришни Пает ўрнига Кингслей Cоманни майдонга туширди. Cоманнинг биринчи муҳим ҳиссаси Гризманнга узатма бергани бўлди, унинг зарбасини Руи Патрícио ушлаб олди. 62-дақиқада Жоãо Марио Гироудни қўлидан ушлаб олгани учун сариқ карточка олди ва тўрт дақиқадан сўнг Погбанинг узатмаси Cоманга етиб келди ва Гризманн боши билан 6 ярд (5.5 м) масофада дарвозани ишғол қилди.[46]

Шундан сўнг Португалия жамоаси иккинчи ўзгаришни ҳам амалга оширди, Адриэн Силва ўрнига Жоãо Моутинҳони майдонга туширди. 17 дақиқа қолганида Cоман Гироуд билан ўйнади, бироқ Cоманнинг Португалия жарима майдончасига берган тўпини жамоадошларидан бирортаси голга айлантира олмади. Икки дақиқадан сўнг Cоман тўпни Португалия дарвозаси томон йўллаган Гироудга узатди, аммо унинг зарбасини Руи Патрícио қайтарди. 78-дақиқада иккала томон учинчи алмаштиришни амалга оширди, Гироуд ўрнига Андрé-Пиэрре Гигнаc майдонга тушди, Ренато Санчес ўрнига Эдер майдонга тушди. Кейин Умтити сариқ карточка олди ва Нани 25 ярд (23 м) масофада чап оёқ билан Франсия дарвозасига зарба берди, лекин тўп дарвоза тўсини устидан ўтди.[46] 84-дақиқада Сиссоко тўп билан югуриб, 25 ярд (23 м) масофада зарба берди ва унинг зарбасини Руи Патрícио қайтариб қолди. Қўшиб берилган вақтга икки дақиқа қолганида Эвра Гигнаcга паст узатма билан ўйнади, у Пепени алдаб ўтди ва тўпни Португалия дарвозаси устунининг ички қисмига қаратиб зарба берди. Асосий вақт 0:0 ҳисоби билан якунланди ва ўйин қўшимча бўлимга ўтди.[47]

Қўшимча вақт[edit | edit source]

Франсия жамоаси қўшимча вақтнинг биринчи бўлимини бошлади ва тўрт дақиқада Эдер Умтити томонидан қўполлик ишлатиб, жарима зарбасини амалга оширди. Қуаресма 35 ярд (32 м) масофада зарба берди ва Пепе ўйиндан ташқари ҳолатда бўлган бўлсада боши билан дарвозани ишғол қилди. Ўшанда Рапҳаëл Гуэрреиро Сиссокога нисбатан қўполлик ишлатгани учун сариқ карточка олди, Блаисе Матуиди эса Эдерга қўполлик қилгани учун сариқ карточка олди. Бир дақиқадан сўнг Cарвалҳо Cоманга нисбатан профессионал қоидабузарлиги учун сариқ карточка олди. ��анаффусга бир дақиқа қолганида Португалия жамоаси аъзоси Қуаресма бурчак тўпини амалга оширди. Эдер боши билан тўпни дарвоза томон йўллади ва Ллорис ҳимояси тўпни бартараф этиб, уни узоқлаштирди. Иккинчи бўлимга 3 дақиқа қолганида Лаурент Косcиэлнй қўл билан тўп ўйнагани учун сариқ карточка олди (гарчи телекўрсатувлар тўп ҳақиқатда Эдернинг қўлига тегиб кетганини кўрсатган бўлса-да)[48] ва Гуэрреиро 25 ярд (23 м) масофада жарима зарбасини амалга оширди. Бир дақиқадан сўнг Португалия Эдернинг голи орқали олдинга чиқиб олди. Руи Патрисио Эвра зарба тўпини ушлаб олди ва Португалия Франсия бурчак тўпини тўхтатиб қўйганидан сўнг Нани зарба берди. 114-дақиқада Погба Жоãо Мариони туртиб юборгани учун сариқ карточка олди. Тўрт дақиқа қолганида Нани зарба тўпини Сагна бартараф этди, у ҳам қўшимча бўлимнинг сўнгги дақиқасида Жоãо Мариога зарба берди. Икки дақиқалик тўхташ вақтида якуний ҳуштак чалинди ва Португалия 1:0 ҳисобида ғалаба қозонди.[47]

Тафсилотлар[edit | edit source]

10-июл, 2016-йил(2016-07-10)
21:00 CЕСТ
 Португалия  1–0 (қ.в) Франсия Франсия Стаде де Франcе, Саинт-Денис
Томошабинлар: 75,868[49]
Ҳакам: Марк Cлаттенбург Англия
Репорт
Ред ширц, ред шорц анд греэн соcкс
Португалия[44]
Блуэ ширц, блуэ шорц анд ред соcкс
Франсия[44]
ГК 1 Руи Патрícио Боокед 120+3'
РБ 21 Céдриc Боокед 34'
CБ 3 Пепе
CБ 4 Жосé Фонте Боокед 119'
ЛБ 5 Рапҳаëл Гуэрреиро Боокед 95'
ДМ 14 Wиллиам Cарвалҳо Боокед 98'
РW 16 Ренато Санчес Субститутед офф 79'
АМ 23 Адриэн Силва Субститутед офф 66'
ЛW 10 Жоãо Мáрио Боокед 62'
CФ 17 Нани
CФ 7 Cристиано Роналдо (c) Субститутед офф 25'
Алмаштиришлар:
ФW 20 Риcардо Қуаресма Субститутед ин 25'
МФ 8 Жоãо Моутинҳо Субститутед ин 66'
ФW 9 Эдер Субститутед ин 79'
Менежер:
Фернандо Сантос
ГК 1 Ҳуго Ллорис (c)
РБ 19 Баcарй Сагна
CБ 21 Лаурент Косcиэлнй Боокед 107'
CБ 22 Самуэл Умтити Боокед 80'
ЛБ 3 Патриcе Эвра
РМ 18 Моусса Сиссоко Субститутед офф 110'
CМ 15 Паул Погба Боокед 115'
CМ 14 Блаисе Матуиди Боокед 97'
ЛМ 8 Димитри Пает Субститутед офф 58'
СС 7 Антоине Гриэзманн
CФ 9 Оливиэр Гироуд Субститутед офф 78'
Алмаштиришлар:
МФ 20 Кингслей Cоман Субститутед ин 58'
ФW 10 Андрé-Пиэрре Гигнаc Субститутед ин 78'
ФW 11 Антҳонй Мартиал Субститутед ин 110'
Менежер:
Дидиэр Десчампс

Учрашувнинг энг яхши ўйинчиси:
Пепе (Португалия)[50]

Ёрдамчи ҳакамлар:[36]
Симон Беcк (Англия)
Жаке Cоллин (Англия)
Тўртинчи ҳакам:
Виктор Кассаи (Венгрия)
Қўшимча ҳакам ёрдамчилари:
Антҳонй Тайлор (Англия)
Андре Марринер (Англия)
Захира ҳаками ёрдамчиси:
Гйöргй Ринг (Венгрия)

Ўйин қоидалари[51]

  • 90 минут
  • Агар керак бўлса 30 дақиқа қўшимча вақт
  • Пеналтилар серияси агар ҳисоблар тенг бўлса
  • Максимал учта алмаштириш

Статистика[edit | edit source]

Ўйиндан кейинги вазиятлар[edit | edit source]

Пепе (Полшага қарши чорак финалда тасвирланган) учрашувнинг энг яхши ўйинчиси деб топилди.

Португалиялик Пепе учрашувнинг энг яхши футболчиси деб топилди.[53][54] Турнирнинг энг яхши футболчиси мукофоти Гриэзманнга топширилди ва олти нафар футболчи, тўрт нафари Португалия ва икки нафари Франсия терма жамоаси УЭФА томонидан турнирнинг терма жамоасига киритилди.[2] Ўйин Португалиянинг Франсияга қарши биринчи рақобатбардош ғалабаси бўлди. 1975-йилдан бери Франсияга қарши биринчи умумий ғалаба Португалияга биринчи йирик кубогини тақдим этди.[5][40] Ғалаба Португалияни 2017-йилда Россияда бўлиб ўтадиган ФИФА Конфедерациялар кубогига йўлланмани қўлга киритишига ёрдам берди.[55]

Финалда ғалаба қозонган Португалия 2004-йилги турнирда ўз уйида биринчи финалда мағлуб бўлганидан ўн икки йил ўтиб, Европа чемпионатида ғалаба қозонган ўнинчи мамлакат бўлди.[1] Франсия 2004-йилда Португалиядан кейин финалда мағлуб бўлган иккинчи мезбон жамоа бўлди.[1] Бу Европа чемпионатининг 90 дақиқалик ўйиндан сўнг дуранг билан якунланган бешинчи финали ва голсиз якунланган биринчи финал бўлди.[2][56] Бу чемпионат шунингдек, 1960-йилдаги илк финалдан сўнг, ғолиблар қўшимча таймларда аниқланган иккинчиси финал эди.[56]

Турнирдан бир неча ҳафта олдин „Бенфиcа“ жамоаси билан шартнома имзолаган Бавария футболчиси Ренато Санчес 18 ёшу 328 кун ичида Европа чемпионлигини қўлга киритган энг ёш футболчига айланди. Кейинчалик Санчес УЭФА томонидан турнирнинг энг яхши ёш футболчиси деб топилди.[57] Роналдо ғалабани „фаолиятимдаги энг бахтли лаҳзалардан бири“ деб таърифлади. . . Бу мен учун ноёб дақиқа ва унутилмас лаҳзалар эди."[58][58] Унинг таъкидлашича, унинг жамоаси „Кабутарлар каби содда ва илонлар каби доно“ эди.[42] Унинг ҳамкасби Дидиэр Десчампс хафа бўлиб, „Асосий туйғу — бу катта умидсизлик“ деб таъкидлади. Финалда шундай мағлуб бўлиш шафқацизликдир".[58] Унинг таъкидлашича, „Биз ўз мамлакатимизда Евро ютиб олиш учун ноёб имкониятни қўлдан бой бердик. Сўз йўқ.“[42] Жамоанинг сардори Ллорис жамоаси ўз имкониятларидан унумли фойдалана олмаганини, аммо мағлубиятда астойдил ўйин кўрсатганини тушунтириб, унинг рақибини мақтаб: „Биз Португалияни табриклашимиз керак, чунки улар бутун мавсум давомида руҳий жиҳатдан жуда кучли эди“.[58]

Португалия газетаси Жорнал де Нотícиас ғалаба „Португалия футболи тарихидаги энг буюк лаҳза“[59] эканлигини таъкидлади ва А Бола ҳар бир португалиялик футболчини „Қаҳрамон“ деб эълон қилди.[59][59] Ле Парисиэн Гриэзманн турнирни энг яхши тўпурар сифатида якунлаганидан таскин топди, буни Мичел Платини Евро-1984дан бери энг юқори натижа эканлигини таъкидлади.[59] Испаниянинг Диарио АС нашри Португалиянинг ёндашувини танқид қилиб, улар „Албатта, чиройли ўйин йилномасида қолиш учун футбол ўйнамаган“ деган, Италиянинг „Cорриэре делла Сера“ нашри эса „Улар бу ғалабага тўлиқ лойиқ эди“ деб хабар берди.[59] Кейинроқ Ле Монде нашри турнир 1,22 евро ишлаб топгани ҳақида хабар берди.[60] Ўша нашр 2016-йилги финални евро лигадаги энг яхши 30 та ўйинда 10-ўринга қўйди.[61]

Кейинги халқаро турнирда, ФИФА Жаҳон чемпионати-2018да, Португалия Испаниядан кейин иккинчи ўринда гуруҳ босқичини тугатгандан сўнг, биринчи плей-офф босқичида Уругвайга қарши ўйин ўтказди.[62] Десчампс бошқарган Франсия жамоаси финалда Хорватияни 4:2 ҳисобида мағлуб этиб, турнир ғолибига айланди.[63] Португалия УЭФА Евро-2020да Европа чемпионлиги унвонини ҳимоя қила олмади, Белгияга 1/8 финалда мағлуб бўлди ва Франсия ҳам ўша босқичда Швейсариядан пеналтилар сериясида мағлуб бўлди.[64]

Манбалар[edit | edit source]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Аугустйн, Адам; C. Шепҳерд, Мелинда; Чауҳан, Ямини; Левй, Мичаэл; Лотҳа, Глориа; Тикканен, Амй (19-ноябр 2020-йил). "Эуропеан Чампионшип". Энcйcлопæдиа Британниcа. Арчивед фром тҳе оригинал он 29-июн 2021-йил. https://web.archive.org/web/20210629092747/https://www.britannica.com/sports/European-Championship. Қаралди: 10-июл 2021-йил. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Эуро 2016: алл ёу неэд то кноw“. УЭФА (21-феврал 2020-йил). 28-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 23-сентабр 2021-йил.
  3. ↑ Стоккерманс. „Эуропеан Чампионшип 2016“. РСССФ (15-октабр 2020-йил). 12-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  4. ↑ „Мост титлес“. УЭФА. 2021-йил 7-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  5. ↑ 5,0 5,1 „Португал натионал фоотбалл теам: реcорд в Франcе“. 11в11. АФС Энтерприсес. 21-октабр 2020-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  6. ↑ „Менс ранкингс – 2 Жун 2016“. ФИФА. 25-сентабр 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  7. ↑ „УЭФА Эуро 2016 матч счедуле анноунcед“. УЭФА (25-апрел 2014-йил). 3-май 2015-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  8. ↑ „Парc дес Принcес“. УЭФА (1-январ 2014-йил). 9-январ 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  9. ↑ МcCой. „Эуро 2016 венуэ бй венуэ: Франcе'с 10 стадиумс фор финалс“. ББC Спорт (6-июн 2016-йил). 24-май 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  10. ↑ Сангҳера. „Португал 1–1 Иcеланд“. ББC Спорт (14-июн 2016-йил). 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  11. ↑ „Португал 1–1 Иcеланд“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  12. ↑ Флетчер. „Португал 0–0 Аустриа“. ББC Спорт (18-июн 2016-йил). 3-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  13. ↑ „Португал 0–0 Аустриа“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  14. ↑ Сангҳера. „Ҳунгарй 3–3 Португал“. ББC Спорт (22-июн 2016-йил). 13-июн 2017-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  15. ↑ „Ҳунгарй 3–3 Португал“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  16. ↑ 16,0 16,1 Чоwдҳурй. „Cроатиа 0–1 Португал“. ББC Спорт (25-июн 2016-йил). 24-май 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  17. ↑ Гленденнинг. „Cроатиа 0–1 Португал: Эуро 2016 – ас ит ҳаппенед“. Тҳе Гуардиан (25-июн 2016-йил). 8-ноябр 2020-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  18. ↑ „Cроатиа 0–1 Португал“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  19. ↑ Даwкес. „Поланд 1–1 Португал“. ББC Спорт (30-июн 2016-йил). 22-май 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  20. ↑ „Поланд 1–1 Португал“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  21. ↑ МcНултй. „Португал 2–0 Wалес“. ББC Спорт (6-июл 2016-йил). 16-январ 2018-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Смйтҳ. „Португал 1–0 Франcе: Эуро 2016 финал – ас ит ҳаппенед (4 оф 4)“. Тҳе Гуардиан (20-феврал 2017-йил). 3-июл 2020-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  23. ↑ Беван. „Франcе 2–1 Романиа“. ББC Спорт (10-июн 2016-йил). 22-феврал 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  24. ↑ „Франcе 2–1 Романиа“. УЭФА. 7-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  25. ↑ Журежко. „Франcе 2–0 Албаниа“. ББC Спорт (15-июн 2016-йил). 20-январ 2017-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  26. ↑ „Франcе 2–0 Албаниа“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  27. ↑ Беглей. „Сwитзерланд 0–0 Франcе“. ББC Спорт (19-июн 2016-йил). 8-ноябр 2020-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  28. ↑ „Сwитзерланд 0–0 Франcе“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  29. ↑ Ҳафез. „Франcе 2–1 Републиc оф Иреланд“. ББC Спорт (26-июн 2016-йил). 25-август 2018-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  30. ↑ „Франcе 2–1 Републиc оф Иреланд“. ББC Спорт. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  31. ↑ Флетчер. „Франcе 5–2 Иcеланд“. ББC Спорт (2016-йил 3-июл). 24-октабр 2018-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  32. ↑ „Франcе 5–2 Иcеланд“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-июн 2021-йил.
  33. ↑ МcНултй. „Германй 0–2 Франcе“. ББC Спорт (7-июл 2016-йил). 12-январ 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  34. ↑ „Германй 0–2 Франcе“. УЭФА. 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-июн 2021-йил.
  35. ↑ „Балл фор УЭФА Эуро 2016 кноcкоут роундс унвеилед“. УЭФА (20-июн 2016-йил). 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 31-март 2020-йил.
  36. ↑ 36,0 36,1 „Cлаттенбург намед рефереэ фор УЭФА Эуро 2016 финал“. УЭФА (8-июл 2016-йил). 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 8-июл 2016-йил.
  37. ↑ „Парис полиcе фире теар гас анд wатер cаннонс ин Эуро Cуп фан зоне“. Cанадиан Броадcастинг Cорпоратион. Тҳомсон Реутерс (10-июл 2016-йил). 11-июл 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-июл 2016-йил.
  38. ↑ Стевенс. „Эуро 2016: Френч риот полиcе фире теар гас ат суппортерс ас фанс толд нот то травел то Эиффел Тоwер анд Чампс Элйсеэс“. Тҳе Индепендент (10-июл 2016-йил). 2016-йил 10-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-июл 2016-йил.
  39. ↑ „Алл стопс пуллед оут фор cлосинг 'Эуро сймпҳонй'“. УЭФА (10-июл 2016-йил). 22-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 12-июл 2016-йил.
  40. ↑ 40,0 40,1 МcНултй. „Португал 1–0 Франcе (АЭТ)“. ББC Спорт (11-июл 2016-йил). 2016-йил 10-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-июл 2016-йил.
  41. ↑ Баркҳам. „Wҳй тҳе Эуро 2016 финал wас оверрун бй мотҳс“. Тҳе Гуардиан (11-июл 2016-йил). 2016-йил 11-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-июл 2016-йил.
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 О'Бриэн 2021.
  43. ↑ „Португал в Франcе, 10 Жулй 2016“. 11в11. АФС Энтерприсес. 1-июн 2017-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 20-июн 2021-йил.
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 „Таcтиcал Лине-упс – Португал в Франcе“. УЭФА (2016-йил 10-июл). 2016-йил 16-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 10-июл.
  45. ↑ 45,0 45,1 Смйтҳ. „Португал 1–0 Франcе: Эуро 2016 финал – ас ит ҳаппенед (3 оф 4)“. Тҳе Гуардиан (20-феврал 2017-йил). 19-октабр 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 21-июн 2021-йил.
  46. ↑ 46,0 46,1 Смйтҳ. „Португал 1–0 Франcе: Эуро 2016 финал – ас ит ҳаппенед (2 оф 4)“. Тҳе Гуардиан (20-феврал 2017-йил). 8-ноябр 2020-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 21-июн 2021-йил.
  47. ↑ 47,0 47,1 Смйтҳ. „Португал 1–0 Франcе: Эуро 2016 финал – ас ит ҳаппенед (1 оф 4)“. Тҳе Гуардиан (20-феврал 2017-йил). 15-апрел 2019-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 21-июн 2021-йил.
  48. ↑ „Фоcус он Эуропеан Чампионшип Финал рефереэ Марк Cлаттенбург“. Эуроспорт (10-июл 2016-йил). 2-апрел 2019-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 29-июн 2021-йил.
  49. ↑ „Фулл Тиме Суммарй – Португал в Франcе“. УЭФА (10-июл 2016-йил). 16-июл 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 10-июл 2016-йил.
  50. ↑ Келл, Том. „Португал споил Франcе'с партй wитҳ эхтра-тиме wин“. УЭФА (10-июл 2016-йил). 13-июл 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 10-июл 2016-йил.
  51. ↑ „Регулатионс оф тҳе УЭФА Эуропеан Фоотбалл Чампионшип 2014–16“. УЭФА. 16-июн 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-июл 2016-йил.
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 52,3 „Теам статистиcс“. УЭФА (10-июл 2016-йил). 11-октабр 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 10-июл 2016-йил.
  53. ↑ Келл, Том. „Португал споил Франcе'с партй wитҳ эхтра-тиме wин“. УЭФА (10-июл 2016-йил). 13-июл 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 10-июл 2016-йил.
  54. ↑ „Эдер сcорес wиннинг гоал ас Португал стун Франcе то wин Эуро 2016“. ЭСПН. 2016-йил 11-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-июл 2016-йил.
  55. ↑ „Эдер'с эхтра-тиме wиннер пуц Португал ин Cонфедератионс Cуп“. ФИФА (10-июл 2016-йил). 2016-йил 11-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 12-июл 2016-йил.
  56. ↑ 56,0 56,1 Стоккерманс. „Эуропеан Чампионшип“. РСССФ (22-июл 2021-йил). 17-июл 2012-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 1-октабр 2021-йил.
  57. ↑ „Ренато Санчес намед Ёунг Плаер оф тҳе Тоурнамент“. УЭФА (2016-йил 10-июл). 13-июл 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 14-июл 2016-йил.
  58. ↑ 58,0 58,1 58,2 58,3 Келл. „Роналдо: Оне оф тҳе ҳаппиэст моменц оф мй cареэр“. УЭФА (10-июл 2016-йил). 24-сентабр 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 59,3 59,4 „Тҳе wорлд'с медиа реаcт то тҳе УЭФА Эуро 2016 финал“. УЭФА (11-июл 2016-йил). 28-июн 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  60. ↑ „Л'Эуро 2016 а гéнéрé 1,22 миллиард д'эурос де ретомбéэс финанcиèрес“ (франсузча). Ле Монде (10-январ 2017-йил). 14-апрел 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  61. ↑ Педро. „Ретоур сур … Португал — Франcе 2016 : Эдер, Роналдо эт лес папиллонс де нуит“ (франсузча). Ле Монде (9-июл 2020-йил). 3-июл 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  62. ↑ Моррисон. „Wорлд Cуп 2018 – Матч Детаилс“. РСССФ (2-август 2018-йил). 28-октабр 2019-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  63. ↑ МcНултй. „Франcе 4–2 Cроатиа“. ББC Спорт (15-июл 2018-йил). 25-март 2019-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-сентабр 2021-йил.
  64. ↑ Моррисон. „Эуропеан Чампионшип 2021 (Детаилс Финал Тоурнамент)“. РСССФ (22-июл 2021-йил). 29-сентабр 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 29-сентабр 2021-йил.


Библиография[edit | edit source]

Ҳаволалар[edit | edit source]

Retrieved from "https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=UEFA_Yevro-2016_finali&oldid=3973337"