Венерология
Венерология (Венера ва ... логия) — клиник тиббиёт соҳаси; венерик касалликларнинт юзага келиш ва тарқалиш сабаблари, диагностикаси ва клиник кечишини ўрганади, уларнинг олдини олиш ва даволашнинг энг мақбул йўл-йўриқларини ишлаб чиқади. В. дерматология, социал гигиена, инфексион касалликлар, акушерлик ва гинекология, терапия, серология ва б. бир қанча тиббиёт фанлари билан узвий боғланган.
18-аср гача барча венерик касалликлар бир касаллик деб қаралган бўлса. 1830-йил франсуз венерологи Ф. Рикор сўзак ва захм алоҳида-алоҳида касаллик эканлигини исботлади. 19-аср га келиб бактериологиянинг ривожланиши венерик касалликларнинг келиб чиқиши сабабларини очишга асос бўлди. А. Нейссернинг сўзакни қўзғатувчи гонококкни (1879), О. В. Петерсон ва А. Дюкрейнинг юмшоқ шанкр стрептобацилласини (1887—89), Э. Гофман ва Ф. Шаудиннинг захмни қўзғатувчи оқиш трепонемани (1905) топиши В. нинг ривожланишида муҳим ўрин тутди. Немис бактериологи ва иммунологи Вассерман захм серодиагностикаси усули (Вассерм��н реаксиям) ни ишлаб чиқди (1906, А. Нейссер билан ҳамкорликда).
В. мустақил фан сифатида ўқитила бошланди. 1932-йил Ўзбекистан тери ва венерик касалликлар илмий тадқиқот институти ташкил қилинди. Ҳозир барча тиббиёт интларининг тери ва таносил касалликлари кафедраларида дерматовенеролог врачлар етиштирилади. Олимлардан У. М. Мираҳмедов захмни аниқлашда оқиш трепонемаларни иммобилизация қилиш реаксияси (ОТИР) устида, М. А. Ғуломова захмни пенициллин ва б. дорилар билан даволаш, Ҳ. Ҳ Ҳусанов захм касаллигида терининг гистологик ўзгаришлари ва ҳоказо устида илмий изланишлар олиб боришди. К. А. Йўлдошев захм билан оғриган беморлар ички аъзоларининг функсионал ҳолатини ўрганди ва уларни даволаш, диспансер ҳисобидан ўчиришда янги клиник-серологик услубларни ишлаб чикди. Р.А. Капкаев ва Э. Г. Ким захмни қўзғатув-чи оқиш трепонеманинг морфологияси, унинг кўпайиш йўлларини ва бу касаллик билан организмнинг ҲЛА системаси ўртасидаги боғлиқлик қай даражада эканлигини ўрганишди. Ҳозир Ўзбекистон дерматовенерология илмий тадқиқот институтида бу соҳада илмий тадқиқот ишлари олиб борилади.
Адабиётлар
[edit | edit source]- ЎзМЕ. Биринчи жилд. Тошкент, 2000-йил
 | Бу андозани аниқроғига алмаштириш керак. |