Italiako Giroa (italieraz eta ofizialki: Giro d'Italia, /ˈdʒiːro diˈtaːlja/ ahoskatua), askotan Giroa bezala soilik ezagutua, Italiako txirrindularitza lasterketa garrantzitsuena da. 1909. urtean izan zuen lehen ekitaldia eta Luigi Ganna Italiarrak irabazi zuen.

Italiako Giroa
Orokortasunak
KirolaErrepideko txirrindularitza
Sorrera1909
Ekitaldi kopurua107 (urtea: 2024)
Aldizkotasunaurterokoa (Mai)
MotaItzuli handi
translation for raceinfobox_translate index 33 not foundITA Italia
AntolatzaileaRCS MediaGroup
Webgune ofizialaWebgune ofiziala
Mailak2.PT (2005-2010)
2.UWT (2011-)
ZirkuituaUCI World Tour
Palmaresa
Azken garaileaSLO Tadej Pogačar
Garaipen gehien lortu duenaITA Alfredo Binda
ITA Fausto Coppi
BEL Eddy Merckx
(5 garaipen)
Egungo ekitaldia
azken ekitaldia ikusteko:
2024ko Italiako Giroa
Dokumentazioa

Itzuli handien sailean sailkatuta dago eta Maiatzean ospatzen da, hiru astez Italiako txoko guztiak zeharkatuz.

Historia

aldatu

Italiako Giroa Frantziako Tourrarekin inspiratu zen, eta lasterketa frantsesa L'Auto egunkariak antolatzen bazuen, Italiako Giroa La Gazzetta dello Sport egunkaria hasi zen antolakuntza lanetan. Historiako aurreneko Giroa Milanen hasi zen, zortzi etapa ziren eta 2448 km guztira. Irabazlea Luigi Ganna izan zen.

Maillotak

aldatu

Frantziako Tourrean ez bezala, sailkapen orokorreko liderrak Maglia Rosa ("Maillot Arrosa") janzten du, 1931z geroztik, kolore hori baitzen La Gazzetta dello Sport egunkariko orrietakoa. Mendiko erregeak Maglia Verdea ("Maillot berdea") eramaten du, eta sprintetako sailkapeneko liderrak, Maglia Ciclaminoa ("Maillot Morea"). Italiako Giroak Intergiro delako sailkapena ere badu eta horren liderrak maillot urdina janzten du.

Palmaresa

aldatu

2022ko edizioa barne kontuan hartuta, garaipen bat baino gehiago lortu dituzten txirrindulariak hauexek dira:

Txirrindularia Garaipenak Urteak
  Alfredo Binda 5 1925, 1927, 1928, 1929, 1933
  Fausto Coppi 5 1940, 1947, 1949, 1952, 1953
  Eddy Merckx 5 1968, 1970, 1972, 1973, 1974
  Costante Girardengo 3 1919, 1923, 1926
  Gino Bartali 3 1936, 1937, 1946
  Fiorenzo Magni 3 1948, 1951, 1955
  Felice Gimondi 3 1967, 1969, 1976
  Bernard Hinault 3 1980, 1982, 1985
  Carlo Galetti 2 1910, 1911
  Giovanni Brunero 2 1921, 1922
  Giovanni Valetti 2 1938, 1939
  Charly Gaul 2 1956, 1959
  Franco Balmamion 2 1962, 1963
  Jacques Anquetil 2 1960, 1964
  Giuseppe Saronni 2 1979, 1983
  Miguel Indurain 2 1992, 1993
  Ivan Gotti 2 1997, 1999
  Gilberto Simoni 2 2001, 2003
  Paolo Savoldelli 2 2002, 2005
  Ivan Basso 2 2006, 2010
  Alberto Contador 2 2008, 2015
  Vincenzo Nibali 2 2013, 2016

Edizio guztiak

aldatu
 UrteaTxapeldunaTxapeldunordeaHirugarrena
1909  Luigi Ganna  Carlo Galetti  Giovanni Rossignoli
1910  Carlo Galetti  Eberardo Pavesi  Luigi Ganna
1911  Carlo Galetti  Giovanni Rossignoli  Giovanni Gerbi
1912  Atala-Dunlop  Peugeot-Wolber  Gerbi
1913  Carlo Oriani  Eberardo Pavesi  Giuseppe Azzini
1914  Alfonso Calzolari  Pierino Albini  Luigi Lucotti
1915-1918
Lehen Mundu Gerra zela eta, ez zuten egin
1919  Costante Girardengo  Gaetano Belloni  Marcel Buysse
1920  Gaetano Belloni  Angelo Gremo  Jean Alavoine
1921  Giovanni Brunero  Gaetano Belloni  Bartolomeo Aimo
1922  Giovanni Brunero  Bartolomeo Aimo  Giuseppe Enrici
1923  Costante Girardengo  Giovanni Brunero  Bartolomeo Aimo
1924  Giuseppe Enrici  Federico Gay  Angiolo Gabrielli
1925  Alfredo Binda  Costante Girardengo  Giovanni Brunero
1926  Giovanni Brunero  Alfredo Binda  Arturo Bresciani
1927  Alfredo Binda  Giovanni Brunero  Antonio Negrini
1928  Alfredo Binda  Giuseppe Pancera  Bartolomeo Aimo
1929  Alfredo Binda  Domenico Piemontesi  Leonida Frascarelli
1930  Luigi Marchisio  Luigi Giacobbe  Allegro Grandi
1931  Francesco Camusso  Luigi Giacobbe  Luigi Marchisio
1932  Antonio Pesenti  Jef Demuysere  Remo Bertoni
1933  Alfredo Binda  Jef Demuysere  Domenico Piemontesi
1934  Learco Guerra  Francesco Camusso  Giovanni Cazzulani
1935  Vasco Bergamaschi  Giuseppe Martano  Giuseppe Olmo
1936  Gino Bartali  Giuseppe Olmo  Severino Canavesi
1937  Gino Bartali  Giovanni Valetti  Enrico Mollo
1938  Giovanni Valetti  Ezio Cecchi  Severino Canavesi
1939  Giovanni Valetti  Gino Bartali  Mario Vicini
1940  Fausto Coppi  Enrico Mollo  Giordano Cottur
1941-1945
Bigarren Mundu Gerra zela eta, ez zuten egin
1946  Gino Bartali  Fausto Coppi  Vito Ortelli
1947  Fausto Coppi  Gino Bartali  Giulio Bresci
1948  Fiorenzo Magni  Ezio Cecchi  Giordano Cottur
1949  Fausto Coppi  Gino Bartali  Giordano Cottur
1950  Hugo Koblet  Gino Bartali  Alfredo Martini
1951  Fiorenzo Magni  Rik Van Steenbergen  Ferdinand Kübler
1952  Fausto Coppi  Fiorenzo Magni  Ferdinand Kübler
1953  Fausto Coppi  Hugo Koblet  Pasquale Fornara
1954  Carlo Clerici  Hugo Koblet  Nino Assirelli
1955  Fiorenzo Magni  Fausto Coppi  Gastone Nencini
1956  Charly Gaul  Fiorenzo Magni  Agostino Coletto
1957  Gastone Nencini  Louison Bobet  Ercole Baldini
1958  Ercole Baldini  Jean Brankart  Charly Gaul
1959  Charly Gaul  Jacques Anquetil  Diego Ronchini
1960  Jacques Anquetil  Gastone Nencini  Charly Gaul
1961  Arnaldo Pambianco  Jacques Anquetil  Antonio Suárez
1962  Franco Balmamion  Imerio Massignan  Nino Defilippis
1963  Franco Balmamion  Vittorio Adorni  Giorgio Zancanaro
1964  Jacques Anquetil  Italo Zilioli  Guido De Rosso
1965  Vittorio Adorni  Italo Zilioli  Felice Gimondi
1966  Gianni Motta  Italo Zilioli  Jacques Anquetil
1967  Felice Gimondi  Franco Balmamion  Jacques Anquetil
1968  Eddy Merckx  Vittorio Adorni  Felice Gimondi
1969  Felice Gimondi  Claudio Michelotto  Italo Zilioli
1970  Eddy Merckx  Felice Gimondi  Martin Van Den Bossche
1971  Gösta Pettersson  Herman Van Springel  Ugo Colombo
1972  Eddy Merckx  José Manuel Fuente  Francisco Galdos
1973  Eddy Merckx  Felice Gimondi  Giovanni Battaglin
1974  Eddy Merckx  Gianbattista Baronchelli  Felice Gimondi
1975  Fausto Bertoglio  Francisco Galdos  Felice Gimondi
1976  Felice Gimondi  Johan De Muynck  Fausto Bertoglio
1977  Michel Pollentier  Francesco Moser  Gianbattista Baronchelli
1978  Johan De Muynck  Gianbattista Baronchelli  Francesco Moser
1979  Giuseppe Saronni  Francesco Moser  Bernt Johansson
1980  Bernard Hinault  Wladimiro Panizza  Giovanni Battaglin
1981  Giovanni Battaglin  Tommy Prim  Giuseppe Saronni
1982  Bernard Hinault  Tommy Prim  Silvano Contini
1983  Giuseppe Saronni  Roberto Visentini  Alberto Fernández Blanco
1984  Francesco Moser  Laurent Fignon  Moreno Argentin
1985  Bernard Hinault  Francesco Moser  Greg LeMond
1986  Roberto Visentini  Giuseppe Saronni  Francesco Moser
1987  Stephen Roche  Robert Millar  Erik Breukink
1988  Andrew Hampsten  Erik Breukink  Urs Zimmermann
1989  Laurent Fignon  Flavio Giupponi  Andrew Hampsten
1990  Gianni Bugno  Charly Mottet  Marco Giovannetti
1991  Franco Chioccioli  Claudio Chiappucci  Massimiliano Lelli
1992  Miguel Indurain  Claudio Chiappucci  Franco Chioccioli
1993  Miguel Indurain  Piotr Ugrumov  Claudio Chiappucci
1994  Jevgeni Berzin  Marco Pantani  Miguel Indurain
1995  Tony Rominger  Jevgeni Berzin  Piotr Ugrumov
1996  Pavel Tonkov  Enrico Zaina  Abraham Olano
1997  Ivan Gotti  Pavel Tonkov  Giuseppe Guerini
1998  Marco Pantani  Pavel Tonkov  Giuseppe Guerini
1999  Ivan Gotti  Paolo Savoldelli  Gilberto Simoni
2000  Stefano Garzelli  Francesco Casagrande  Gilberto Simoni
2001  Gilberto Simoni  Abraham Olano  Unai Osa
2002  Paolo Savoldelli  Tyler Hamilton  Pietro Caucchioli
2003  Gilberto Simoni  Stefano Garzelli  Jaroslav Popovitx
2004  Damiano Cunego  Serhiy Honchar  Gilberto Simoni
2005  Paolo Savoldelli  Gilberto Simoni  José Rujano
2006  Ivan Basso  José Enrique Gutiérrez  Gilberto Simoni
2007  Danilo Di Luca  Andy Schleck  Eddy Mazzoleni
2008  Alberto Contador  Riccardo Riccò  Marzio Bruseghin
2009  Denis Menxov  Carlos Sastre  Ivan Basso
2010  Ivan Basso  David Arroyo  Vincenzo Nibali
2011  Michele Scarponi  Vincenzo Nibali  John Gadret
2012  Ryder Hesjedal  Joaquim Rodríguez  Thomas De Gendt
2013  Vincenzo Nibali  Rigoberto Urán  Cadel Evans
2014  Nairo Quintana  Rigoberto Urán  Fabio Aru
2015  Alberto Contador  Fabio Aru  Mikel Landa
2016  Vincenzo Nibali  Esteban Chaves  Alejandro Valverde
2017  Tom Dumoulin  Nairo Quintana  Vincenzo Nibali
2018  Chris Froome  Tom Dumoulin  Miguel Ángel López
2019  Richard Carapaz  Vincenzo Nibali  Primož Roglič
2020  Tao Geoghegan Hart  Jai Hindley  Wilco Kelderman
2021  Egan Bernal  Damiano Caruso  Simon Yates
2022  Jai Hindley  Richard Carapaz  Mikel Landa
2023  Primož Roglič  Geraint Thomas  João Almeida
2024  Tadej Pogačar  Daniel Felipe Martínez  Geraint Thomas

Gainontzeko sailkapenak

aldatu

Mendiko sailkapena

aldatu
Txirrindularia Garaipenak Urteak
  Gino Bartali 7 1935, 1936, 1937, 1939, 1940, 1946, 1947
  José Manuel Fuente 4 1971, 1972, 1973, 1974
  Fausto Coppi 3 1948, 1949, 1954
  Franco Bitossi 3 1964, 1965, 1966
  Claudio Bortolotto 3 1979, 1980, 1981
  Claudio Chiappucci 3 1990, 1992, 1993

Erregulartasunaren saria

aldatu
Txirrindularia Garaipenak Urteak
  Francesco Moser 4 1976, 1977, 1978, 1982
  Giuseppe Saronni 4 1979, 1980, 1981, 1983
  Roger De Vlaeminck 3 1972, 1974, 1975
  Johan van der Velde 3 1985, 1987, 1988
  Mario Cipollini 3 1992, 1997, 2002

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu