Emilian Kamiński

polski aktor

Emilian Kazimierz Kamiński (ur. 10 lipca 1952 w Warszawie, zm. 26 grudnia 2022[1] w Józefowie[2]) – polski aktor i reżyser teatralny, filmowy, musicalowy i dubbingowy i wokalista. Założyciel Fundacji Atut i Teatru Kamienica.

Emilian Kamiński
Ilustracja
Emilian Kamiński (2008)
Imię i nazwisko

Emilian Kazimierz Kamiński

Data i miejsce urodzenia

10 lipca 1952
Warszawa

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 2022
Józefów

Zawód

aktor, reżyser, wokalista i pisarz

Współmałżonek

Justyna Sieńczyłło

Lata aktywności

1976–2022

Zespół artystyczny
Teatr Kamienica
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości
Emilian Kamiński w 2012
Emilian Kamiński w 2007
Emilian Kamiński w 2016

Życiorys

edytuj

Był absolwentem Technikum Ekonomicznego nr 8 w Warszawie. Po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie w 1975 zadebiutował w pierwszym spektaklu Teatru na Woli Pierwszy dzień wolności Kruczkowskiego w reż. Tadeusza Łomnickiego[3]. Jednym z jego największych osiągnięć była rola w spektaklu prozy Edwarda Stachury Się w małej salce Teatru Na Rozdrożu w Warszawie[potrzebny przypis].

Na dużym ekranie zadebiutował w filmie Jana Łomnickiego Akcja pod Arsenałem (1977) jako jeden z młodych żołnierzy Szarych Szeregów. Inną kreację − niestałego w uczuciach Roberta − zagrał w obrazie Tango ptaka (1980).

W latach 1980–1981 był członkiem NSZZ „Solidarność”, pełnił m.in. funkcję wiceprzewodniczącego komisji zakładowej w Teatrze Narodowym w Warszawie[4].

W stanie wojennym Kamiński był jednym ze współtwórców oraz wykonawców Teatru Domowego, który był formą sprzeciwu środowiska aktorskiego wobec komunistycznego reżimu. Teatr zagrał swój spektakl po raz pierwszy 1 listopada 1982 roku w mieszkaniu Ewy Dałkowskiej[5]. Wystawiono sztukę pt. „Przywracanie porządku”, która opowiadała o więźniach stanu wojennego. Przedstawienie obejrzało wtedy około 40 widzów, następnie sztukę powtórzono jeszcze 100 razy. W repertuarze było też przedstawienie komediowe, w którym pojawił się „Bluzg”, pamflet na gen. Wojciecha Jaruzelskiego[6]. W tamtym czasie prowadził też firmę budowlaną[7].

W latach 1977–1983 związany był z Teatrem Narodowym, gdzie grał w sztukach reżyserowanych przez Adama Hanuszkiewicza: Mąż i żona (1977) Aleksandra Fredry, Sen srebrny Salomei (1977–1978) Juliusza Słowackiego, Dziady (1978–1979) Adama Mickiewicza, Treny (1979) Jana Kochanowskiego, Bracia Karamazow (1979–1980) Fiodora Dostojewskiego, ... i Dekameron (1980) Giovanniego Boccaccio, Samuel Zborowski (1981) Juliusza Słowackiego, Śpiewnik domowy (1982–1983) Stanisława Moniuszki i Komedia pasterska (1982–1983) Jana Andrzeja Morsztyna.

Popularność przyniosła mu rola Jerzego, pełnego fantazji malarza w kinowej i telewizyjnej ekranizacji powieści Kornela Makuszyńskiego Szaleństwa panny Ewy (1985).

W latach 1983–2000 związał się z Teatrem Ateneum, gdzie zadebiutował jako reżyser przedstawieniem o szaleństwie dyskotekowej muzyki Słodkie Miasto (1983), był współtwórcą wraz z Wojciechem Młynarskim spektaklu Brel (1985)[8]. Widzowie teatralni oglądali go m.in. w głośnych inscenizacjach Adama Hanuszkiewicza: Cyd (1985) Morsztyna i Pierre’a Corneille’a, Maria i Woyzeck (1985-86) według Georga Büchnera.

Występował także w teatrach warszawskich: Komedia (1989, 2002), Rozmaitości (1990), Powszechnym im. Zygmunta Hübnera, gdzie odniósł sukces jako Janosik-Swój w przedstawieniu Ernesta Brylla Na szkle malowane (1993) w reżyserii Krystyny Jandy oraz zagrał w swojej autorskiej sztuce Romans (1996) w reżyserii Roberta Glińskiego, Muzycznym 'Roma' (1999), Studio Buffo jako pan Capuleti w musicalu Janusza Józefowicza Romeo i Julia (2004) oraz Rampa na Targówku (2006). W 1997 powrócił na stałe do Teatru Narodowego.

W 1993 na XXVII Festiwalu Teatrów Jednego Aktora w Toruniu odebrał nagrodę jury oraz nagrodę publiczności za monodram Kontrabasista według Patricka Süskinda[9]. W 2002 na II Krajowym Festiwalu Teatru PR i TV „Dwa Teatry” w Sopocie zdobył wyróżnienie dla autorskiego słuchowiska Romans[potrzebny przypis], a w 2004 na XLIII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych otrzymał II miejsce w plebiscycie publiczności na najlepszą rolę męską Spotkań – za rolę Kempa w przedstawieniu Czuwanie Morrisa Panycha[10].

 
Teatr Kamienica w Warszawie, założony przez Emiliana Kamińskiego

27 kwietnia 2009 uruchomił prywatną scenę Teatr Kamienica. W 2000 rozpoczął poszukiwania odpowiedniego miejsca, następnie przez 5 lat zbierał fundusze i materiały niezbędne do zrealizowania inwestycji. Brał czynny udział w pracach budowlanych. Nad wykończeniem wnętrza teatru pracowały żona dyrektora, Justyna Sieńczyłło oraz Jolanta Pachowska. 27 marca 2009 podczas Międzynarodowego Dnia Teatru oraz w setną rocznicę wybudowania kamienicy odbyło się uroczyste otwarcie Teatru Kamienica. Nazwiska osób, które przyczyniły się do zrealizowania projektu, zostały umieszczone na pamiątkowej tablicy znajdującej się na dziedzińcu kamienicy[11].

W 2002 założył Fundację Wspierania Twórczych Inicjatyw Teatralnych „Atut”, która działa przy Teatrze Kamienica[12].

Życie prywatne

edytuj
 
Grób Emiliana Kamińskiego w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Był starszym bratem aktorki Doroty Kamińskiej. Z pierwszego małżeństwa z Izabellą Jarską miał córkę Natalię[13]. Z żoną Justyną Sieńczyłło miał dwóch synów: Kajetana i Cypriana[13]. Mieszkali w Józefowie pod Warszawą, gdzie 26 grudnia 2022 zmarł po długiej i ciężkiej chorobie w otoczeniu rodziny[14].

4 stycznia 2023, po mszy świętej w kościele św. Karola Boromeusza, został pochowany w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie[15]. Uroczystość miała charakter państwowy[16].

Odznaczenia

edytuj

Filmografia

edytuj

Filmy/Seriale TV

edytuj

Gościnnie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. W wieku 70 lat zmarł aktor i reżyser Emilian Kamiński. wnp.pl, 2022-12-26. [dostęp 2022-12-26].
  2. Aktualności | Emilian Kamiński 1952–2022 [online], teatrkamienica.pl [dostęp 2022-12-26].
  3. Teatr Kamienica. Emilian Kamiński. Teatr Kamienica. [dostęp 2017-10-12].
  4. Aktualności | Emilian Kamiński odznaczony krzyżem wolności i solidarności [online], teatrkamienica.pl [dostęp 2022-12-26].
  5. Przemek Skoczek: Grali razem w tajnym, podziemnym teatrze. Ewa Dałkowska o Emilanie Kamińskim: był bardzo wesoły, ale też surowy artystycznie i zasadniczy. pap.pl, 2022-02-26. [dostęp 2022-12-31].
  6. Nie żyje Emilian Kamiński. Aktor i reżyser miał 70 lat [online], TVN24 [dostęp 2022-12-26] (pol.).
  7. Sylwia Milan: Wszystko na jedną kartę. Poznań: Publicat, 2008, s. 47. ISBN 978-83-245-1503-5.
  8. Monika Mokrzycka-Pokora: Emilian Kamiński. culture.pl. [dostęp 2022-12-31].
  9. Tomasz Miłkowski: 50 LAT WROSTJA. Po teatrze jednego aktora oprowadza WIESŁAW GERAS. Warszawa: Klub Krytyki Teatralnej/ Polska Sekcja IATC : Wydawnictwo Skorpion, 2016, s. 136. ISBN 978-83-86466-84-9.
  10. To się podobało. wyborcza.pl, 2004-11-29. [dostęp 2022-12-29]. (pol.).
  11. Historia teatru. teatrkamienica.pl. [dostęp 2022-12-29].
  12. Instytut Teatralny, Fundacja Wspierania Twórczych Inicjatyw Teatralnych Atut | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-12-26] (pol.).
  13. a b Gwiazdy i celebryci [online], kobieta.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  14. Emilian Kamiński nie żyje. Aktor miał 70 lat [online], Onet Wiadomości, 26 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-26] (pol.).
  15. Emilian Kamiński nie żyje. Znamy oficjalne szczegóły pogrzebu [online], Onet Kultura, 29 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
  16. Redakcja Warszawa, Pogrzeb Emiliana Kamińskiego w Warszawie. Aktor spocznie w Alei Zasłużonych na Powązkach. Uroczystość ma charakter państwowy [online], Warszawa Nasze Miasto, 4 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-04] (pol.).
  17. M.P. z 2023 r. poz. 314.
  18. Prezydent.pl, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski dla śp. Emiliana Kamińskiego [online], 4 stycznia 2023.
  19. M.P. z 2014 r. poz. 923.
  20. M.P. z 2008 r. nr 31, poz. 273 – pkt 38.
  21. M.P. z 2019 r. poz. 330.
  22. M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1019 – pkt 4.
  23. Emilian Kamiński uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony kulturze Gloria Artis”. gov.pl, 23 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-31].
  24. Medale Gloria Artis dla internowanych twórców. e-teatr.pl, 26 marca 2007. [dostęp 2012-12-06].
  25. Osoby zasłużone dla kultury odznaczone przez Prezydenta. prezydent.pl, 23 października 2019. [dostęp 2019-10-23].
  26. Medal Św. Brata Alberta. albert.krakow.pl. [dostęp 2022-09-01].
  27. Pro Masovia – 2014 r.. mazovia.pl. [dostęp 2024-05-26].

Linki zewnętrzne

edytuj