Jodok z Moraw, Jobst z Moraw (ur. w 1350 lub 1354, zm. 18 stycznia 1411) – margrabia Moraw, margrabia brandenburski 1388-1411, książę Luksemburga 1388-1411, król niemiecki 1410-1411 w opozycji do Zygmunta Luksemburskiego.

Jodok z Moraw
Ilustracja
Jodok z Moraw
ilustracja herbu
margrabia Moraw
Okres

od 1375
do 1411

Poprzednik

Jan Henryk Luksemburski

Następca

Zygmunt Luksemburski

margrabia-elektor Brandenburgii
Okres

od 1386
do 1411

Poprzednik

Zygmunt Luksemburski

Następca

Zygmunt Luksemburski

książę Luksemburga
Okres

od 1388
do 1411

Poprzednik

Wacław IV Luksemburski

Następca

Elżbieta Luksemburska

król Niemiec
W opozycji do Zygmunta Luksemburskiego.
Okres

od 1 października 1410
do 18 stycznia 1411

Poprzednik

Ruprecht z Palatynatu

Następca

Zygmunt Luksemburski

Dane biograficzne
Dynastia

Luksemburgowie

Data urodzenia

1350 lub 1354

Data śmierci

18 stycznia 1411

Ojciec

Jan Henryk Luksemburski

Matka

Małgorzata opawska

Żona

Agnieszka opolska

Życiorys

edytuj

Pochodził z dynastii Luksemburgów. Był synem margrabiego morawskiego Jana Henryka i Małgorzaty z rodu Przemyślidów opawsko-raciborskich[1].

Od 1375 współrządził Morawami wraz z bratem Prokopem, z którym toczył ustawiczną wojnę o hegemonię nad tą dzielnicą Królestwa Czech. W 1383 z nominacji Wacława IV został wikariuszem Włoch. Jako człowiek majętny potrafił wykorzystać swoją fortunę do własnych celów politycznych. Dzięki pożyczkom udzielanym krewnym powiększył swoją domenę. W wyniku umowy finansowej z 1386 otrzymał od Zygmunta Luksemburskiego w zastaw Brandenburgię. W 1388 zadłużony u niego Wacław IV oddał mu w zastaw Luksemburg. Pozwoliło to Jodokowi zbudować silne stronnictwo możnowładcze (Jednota Pańska(inne języki)), którego celem stało się odsunięcie od władzy króla w Czechach. W 1394 Jodok doprowadził do uwięzienia Wacława IV i przejął na rok faktyczną władzę w królestwie. Dążąc do detronizacji kuzyna zawiązał także sojusz polityczny z pretendującym do tronu niemieckiego Ruprechtem III Wittelsbachem i włączył się w wir polityki sukcesji tronu w Niemczech. W 1410 został przez część elektorów wybrany na króla niemieckiego przeciwko spadkobiercy Wacława IV, Zygmuntowi Luksemburskiemu. Władzy w Rzeszy nie udało mu się jednak przejąć, gdyż zmarł nagle w 1411.

Zdaniem starszej literatury Jodok był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Elżbieta, córka Władysława Opolczyka (urodzona w 1360 r., zmarła przed 1374). Po raz drugi ożenił się z Agnieszką córką Bolesława II opolskiego. Zdaniem nowszej literatury Jodok zawarł tylko jedno małżeństwo z Agnieszką, która używała także imienia Elżbieta. Jodok zmarł bezpotomnie.

 
Jodok z Moraw (ilustracja z Kroniki norymberskiej)

Przypisy

edytuj
  1. Peter Hilsch: Jost. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 10, Duncker & Humblot, Berlin 1974.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk VII Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
Jan Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata Brabancka
 
 
 
 
 
 
 
Jan Henryk Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wacław II
 
 
 
 
 
 
 
Elżbieta Przemyślidka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Guta von Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Jodok z Moraw
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mikołaj I opawski
 
 
 
 
 
 
 
Mikołaj II opawski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Adelajda Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata opawska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Przemysław raciborski
 
 
 
 
 
 
 
Anna raciborska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna czerska
 
 
 
 
 
 
 
Jodok z Moraw (XV wiek)