Erfurt
Erfurt (mugažo saksan kelel, virktas [ˈʔɛɐ̯.fʊɐ̯t]) om lidn Saksanman keskuzpalas. Se om Türingii-federacijanman administrativine keskuz.
Lidnanznam
|
Flag
|
| Valdkund | Saksanma |
| Eläjiden lugu (2024) | 215,675 ristitud |
| Pind | 269,91 km² |
| |
| Pämez' | Andreas Bauzevain (semendku 2006—, Andreas Bausewein) |
| Telefonkod | +49-(0)36 |
| Aigvö | tal'vel UTC+1, kezal UTC+2 |
Istorii
vajehtaEländpunkt mainitase ezmäižen kerdan Erphesfurt-nimenke («bradindsija Erfas (nüg. Ger) päliči») vl 742. Vl 1217 ezmäine lidnan nevondkundan sauvuz oli saudud, vl 1275 letihe ratušad.
Erfurt šingotase valdkundaližil holitišil, opendusel, torguindal, elektrotehnižel tegimištol (ladimed, pol'veimed, fotoelementad), mašinansauvomižel, sömtegimištol (olud, garčic).
Geografijan andmused
vajehtaLidn sijadase federacijanman keskuzpalas, Ger-jogen i sen Braitstrom-hijaman randal (saks.: Gera 85 km pitte, El'ban bassein), 194 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.
Klimat om ven valdmeren, kontinentaližen klimatan röunal. Keza om päuvoikaz, tal'vaig om pil'vekaz lujas. Voden keskmäine lämuz om +9,0 C°, kezakun-elokun +16,1..+18,3 C°, tal'vkun-uhokun +0,2..+1,2 C°. Ekstremumad oma −25,0 C° (viluku, uhoku) i +37,6 C° (heinku). Kezaaigan minimum om 0 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +19,0 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus-elokus. Paneb sadegid 535 mm vodes, enamba heinkus (81 mm), vähemba vilukus-uhokus (23..25 mm kus). Lantkud tal'vel lumi sulab teravas päpaloin.
Tobmuz
vajehta
Erfurt jagase 53 nimitadud ümbrikoks (saks.: Ortsteile).
Edeline lidnan pämez' (saks.: Oberbürgermeister von Erfurt) om Manfred Rüge (Manfred Otto Ruge, 1990 — semendku 2006).
Eläjad
vajehtaVn 2011 Saksanman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 206 384 ristitud. Kaik 213 981 eläjad oli lidnas vl 2019. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 217 134 eläjad vl 1986 i om nügüd'.
Erfurtan universitet[1] (saks.: Universität Erfurt, 4,7 tuhad üläopenikoid vl 2008) radab lidnas, sen aluz om pandud tošti vl 1994, radoi ende vll 1392−1816. Siš om nell' fakul'tetad i kaks' tedoiduzkeskust.
Transport
vajehtaAvtobusad, tramvaid (kuz' jonod) i taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Erfurtan päraudtestancii sijadase lidnan keskuzpalas, avtobusstancii radab läz sidä.
Rahvahidenkeskeine civiline Erfurt/Veimar-lendimport (saks.: Flughafen Erfurt–Weimar, ERF / EDDE, 262 tuh. passažiroid vl 2018) sijadase vides kilometras päivlaskmha Erfurt-lidnan keskuzpalaspäi. Tehtas sezonižid i čarterreisid Keskmeren i Egiptan lebutahoižennoks: Antal'j, Burgas, Hurgad, Iraklion, Pal'ma-de-Mal'ork.
Homaičendad
vajehta- ↑ Erfurtan universitetan sait (uni-erfurt.de). (saks.) (angl.)
Irdkosketused
vajehta| Erfurt Vikiaitas |
| Saksanman federacijanmad da niiden administrativižed keskused | ||
| Alasaksonii (Gannover) | Baden-Vürtemberg (Štuttgart) | Bavarii (Münhen) | Berlin | Brandenburg (Potsdam) | Joudjaline Ganzejan Bremen-lidn (Bremen) | Joudjaline da Ganzejan Gamburg-lidn | Gessen (Visbaden) | Meklenburg da Ezine Pomeranii (Šverin) | Pohjoine Rein da Vestfalii (Düssel'dorf) | Reinland-Pfal'c (Mainc) | Saar (Saarbrükken) | Saksonii (Drezden) | Saksonii-Anhal't (Magdeburg) | Šlezvig-Gol'štein (Kil') | Türingii (Erfurt) | ||