Wys bron van Nepal

U het geen regte om om hierdie bladsy te wysig nie, vir die volgende redes:
Hierdie bladsy is beskerm om wysigings en ander aksies te verhoed.
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis. The block was made by ‪Jon Kolbert‬. The reason given is Open proxy/Webhost: Visit the FAQ if you are affected .
- Start of block: 23:59, 30 Oktober 2023
- Expiry of block: 23:59, 30 September 2026
Your current IP address is 178.128.105.246. The blocked range is 178.128.0.0/16. Sluit asseblief al bogenoemde besonderhede in by enige navrae wat jy maak. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy. Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
U het toestemming om die bronteks te bekyk en te kopieer.
{{Inligtingskas Land
|noem_naam               = Federale Demokratiese Republiek Nepal
|volle_naam              = <small>सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल ([[Nepalees]])<br />''Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl''</small>
|algemene_naam           = Nepal
|beeld_vlag              = Flag of Nepal.svg
|beeld_wapen             = Emblem of Nepal.svg
|simbool_tipe            = Embleem
|beeld_kaart             = Nepal (orthographic projection).svg
|leuse                   = <br />जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी<br /><small>''([[Nepalees]] vir: "Jou moeder en vaderland is belangriker as die hemel")''</small>
|volkslied               = ''[[Sayaun Thunga Phulka]]''<br /><small>''(Nepalees vir: "Gemaak van honderde blomme")''</small><br /><center>[[Lêer:Sayaun Thunga Phool Ka (instrumental).ogg]]</center>
|amptelike_tale          = [[Nepalees]]{{smallsup|a}}; [[Bhojpuri]], [[Maithili]] en [[Newari]]{{smallsup|b}}
|hoofstad                = [[Katmandoe]]
{{Koördinate|28|10|N|84|15|O}}
|latd                    = 28
|latm                    = 10
|latNS                   = N
|longd                   = 84
|longm                   = 15
|longEW                  = O
|grootste_stad           = [[Katmandoe]]
|regeringsvorm           = Federale parlementêre<br />grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels             = <br />• [[President]]<br />• [[Adjunkpresident]]<br />• [[Eerste minister]]
|leiername               = [[Ram Chandra Poudel]]<br />[[Nanda Kishor Pun]]<br />[[Pushpa Kamal Dahal]]
|oppervlak_rang          = 93<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte       = 
|oppervlak               = 147&nbsp;516
|oppervlakmi²            = 56&nbsp;956
|persent_water           = 2,8
|bevolking_skatting      = 30&nbsp;666&nbsp;598<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nepal/|title=Nepal|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=12 Maart 2023}}</ref>
|bevolking_skatting_jaar = 2022
|bevolking_rang          = 49<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus        = 26&nbsp;494&nbsp;504<ref>{{en}} {{cite web |url=http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/National%20Report.pdf |title=National Population and Housing Census 2011 (National Report) |publisher=Sentrale Kantoor van Statistieke (Nepal) |accessdate=26 November 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130418041642/http://cbs.gov.np/wp-content/uploads/2012/11/National%20Report.pdf |archivedate=18 April 2013}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar   = 2011
|bevolkingsdigtheid      = 180
|bevolkingsdigtheidmi²   = 466,2
|bevolkingsdigtheidrang  = 49<sup>ste</sup>
|BBP_PPP                 = $153,565&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/October/weo-report?c=558,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2027&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |title=Nepal |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |date=Oktober 2022 |accessdate=12 Maart 2023}}</ref>
|BBP_PPP_rang            = 84<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar            = 2023
|BBP_PPP_per_kapita      = $4&nbsp;998<ref name="imf2" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 150<sup>ste</sup>
|BBP                     = $42,128&nbsp;miljard<ref name="imf2" />
|BBP_rang                = 102<sup>de</sup>
|BBP_jaar                = 2023
|BBP_per_kapita          = $1&nbsp;371<ref name="imf2" />
|BBP_per_kapita_rang     = 167<sup>ste</sup>
|onafhanklikheidstipe    = Unifikasie
|onafhanklikheidsgebeure = • Koninkryk uitgeroep<br />• Verdrag van Sugauli<br />• Nepalees-Britse Verdrag<br />• Staat uitgeroep<br />• Republiek uitgeroep<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums  = <br /><br />[[25 September]] [[1768]]<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.royalark.net/Nepal/nepal5.htm |title=Nepal5 |publisher=Royalark.net |accessdate=9 Julie 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191030194700/http://www.royalark.net/Nepal/nepal5.htm |archive-date=30 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />[[4 Maart]] [[1816]]<br />[[21 Desember]] [[1923]]<br />[[15 Januarie]] [[2007]]<br />[[28 Mei]] [[2008]]<br />[[20 September]] [[2015]]
|MOI                     = {{wins}} 0,602<ref>{{en}} {{cite web |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |title=Human Development Report 2021/2022 |publisher=United Nations Development Programme |date=2021 |accessdate=12 Maart 2023}}</ref>
|MOI_rang                = 143<sup>ste</sup>
|MOI_jaar                = 2021
|MOI_kategorie           = {{kleur|#fc0|medium}}
|Gini                    = 32,8<ref>{{en}} {{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=NP |title=Gini Index – Nepal |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=12 Maart 2023}}</ref>
|Gini_rang               = 115<sup>ste</sup>
|Gini_jaar               = 2010
|Gini_kategorie          = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid             = [[Nepalese roepee|Roepee]]
|geldeenheid_kode        = NPR
|land_kode               = NP
|tydsone                 = NPT
|utc_afwyking            = [[UTC+05:45|+05:45]]
|tydsone_somer           = nie toegepas nie
|utc_afwyking_DST        = [[UTC+05:45|+05:45]]
|internet_domein         = [[.np]]
|skakelkode              = 977
|voetskrif               = a. op nasionale vlak; in ses provinsies.<br />b. op nasionale vlak; in een provinsie.
}}

'''Nepal''' ([[Nepalees]]: नेपाल, ''Nepāl'', [neˈpal], {{Audio|Nepal.ogg|luister}}), amptelik die '''Federale Demokratiese Republiek Nepal''' (सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल, ''Sanghiya Loktāntrik Ganatantra Nepāl''),<ref>{{en}} {{cite web |url=https://kathmandupost.com/national/2020/11/09/it-is-federal-democratic-republic-nepal-not-just-nepal-parliamentary-committee-says |title=It is Federal Democratic Republic Nepal, not just Nepal, parliamentary committee says |publisher=The Kathmandu Post |date=9 November 2020 |accessdate=12 Maart 2023}}</ref> is 'n [[landingeslote land]] in [[Suid-Asië]]. Dit is tussen die [[Volksrepubliek China]] in die noorde en [[Indië]] in die suide binne die [[Himalaja]] geleë. Nepal beslaan 'n oppervlakte van 147&nbsp;516&nbsp;km² en het 'n bevolking van 30&nbsp;666&nbsp;598 in 2022 gehad. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Katmandoe]].

[[Lêer:NASA Landsat 7 Nepal.png|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Nepal]]
Nepal grens in die noorde aan die Chinese outonome gewes [[Tibet]], asook in die weste ([[Uttarakhand]]), suide ([[Uttar Pradesh]] en [[Bihar]]) en ooste ([[Sikkim]] en [[Wes-Bengale]]) aan Indië. [[Bangladesj]] is net sowat 27&nbsp;km van Nepal se mees suidoostelike punt geleë en [[Bhoetan]] word deur die [[Federale staatsvorm van Indië|Indiese deelstaat]] Sikkim van Nepal geskei. Die land se geografie word deur die Himalaja gekenmerk en behels [[Berg Everest]] op die grens met die Chinese outonome gebied Tibet.

Nepal is 'n multi-etniese land met Nepalees as [[amptelike taal]] op federale vlak. Daarbenewens dien verskeie ander inheemse tale soos [[Bhojpuri]], [[Maithili]] en [[Newari]] as amptelike tale van Nepalese provinsies. Die belangrikste godsdiens is [[Hindoeïsme]], gevolg deur [[Boeddhisme]] en albei godsdienste het hul oorsprong in die hedendaagse Nepal. Die Nepalese kultuur in die noorde is sterk deur die Tibettaanse s'n beïnvloed, terwyl die Indiese kultuur in die suide 'n sterk invloed toon.

Nepal is in die 18de eeu onder die Koninkryk Ghorka verenig en die Shah-dinastie het die Koninkryk Nepal gestig. Hulle het 'n alliansie met die [[Britse Ryk]] gesluit, maar Nepal is nooit deur [[Brits-Indië]] beheer nie en het as bufferstaat tussen die Britse besitting in die suide en die [[Chinese Keiserryk]] in die noorde gedien, saam met die onafhanklike Himalaja-koninkryke Sikkim en Bhoetan verder oos. Nepal het in 1951 'n parlementêre demokrasie geword, maar dit is twee keer deur die Nepalese monarge opgeskort, in 1960 en 2005. Ná die Nepalese [[burgeroorlog]] (1996–2006) is die [[monargie]] in 'n [[republiek]] omskep en die wêreldwyd laaste Hindoe-monargie beëindig.

== Geskiedenis ==
[[Lêer:RaniOfNepal1920.jpg|duimnael|links|Koningin Rani van Nepal in 1920]]
[[Lêer:Kings Palace Gorkha Nepal.jpg|duimnael|links|Die voormalige koninklike paleis in Gorkha]]
Nepal het 'n lang geskiedenis wat teruggaan tot voor die begin van die Christelike jaartelling en is die geboorteplek van [[Boeddha]]. As gevolg van die land se ligging was Nepal nog altyd gevoelig vir Indiese en Tibettaanse invloed.

Die land het in 1962 'n nuwe grondwet verkry, waarvolgens die koning se mag aansienlik gestyg het en politieke partye verbied is. In plaas van die partye het die koning 'n "partylose demokrasie" gekies: 'n parlement waarvan 15% uit partylose lede bestaan wat deur die volk verkies is en 85% bestaan uit lede wat deur die koning benoem word. Na 'n volksopstand in 1990 het die toenmalige Koning Birenda hierdie stelsel afgeskaf en 'n demokratiese grondwet ingevoer.

Op 1 Junie 2001 is die koninklike huis deur Kroonprins Dipendra byna uitgeroei. Hy was kwaad vir sy ouers omdat hulle nie sy keuse vir 'n eggenote goedgekeur het nie. Hy het sy vader, Koning Birenda, en sy moeder, Koningin Aishwarya, doodgeskiet en ook nog 'n aantal ander koninklike familielede vermoor, waaronder sy broer en suster, twee ooms en twee tantes. Hy het homself ook geskiet, waarna hy drie dae later beswyk het. Na sy dood is een van sy ooms, Gyanendra, as die nuwe koning gekroon.

Gyanendra het in 2002 tydelik weer die hef in die hand geneem, maar later in die jaar is die demokrasie herstel. Op 1 Februarie 2005 het hy egter weer alle mag in sy hande geneem en die grondwet buite werking gestel. Hy het die eerste minister afgedank en self dié posisie ingeneem. Die koning het Minister Deuba kwalik geneem dat hy nie in staat was om die vrede in die land te herstel nie. Gyanendra het tot 2006 as gesaghebbende monarg geregeer, maar is in 2006 weer gedwing om sy mag prys te gee.

== Politiek ==
[[Lêer:Ramchandra paudel.jpg|duimnael|links|Nepal se huidige president: [[Ram Chandra Poudel]] (2011)]]
Die regering van Nepal was tot 1990 'n [[absolute monargie]]. Koning Birendra het ná 'n volksreferendum staatshervorming deurgevoer en Nepal omvorm tot 'n parlementêre [[demokrasie]]. Die stryd tussen die verskillende politieke partye lei egter tot 'n burgeroorlog in Nepal. Die laaste koning probeer meer mag vir homself behou. Hy hoop om só die opstand en ander probleme meer effektief aan te pak. Teen die begin van 2005, en na 'n tydperk van erge menseregteskendings in Nepal, ontbind die koning die parlement.

Tussen 1996 en 2006 het 'n burgeroorlog in Nepal gewoed, waarin meer as 12&nbsp;000 mense omgekom het. Met tussen 10&nbsp;000 en 15&nbsp;000 stryders het die [[Maoïsme|Maoïstiese]] opstandelinge meer as 60% van Nepal beset. Hul hoofdoel was om Koning Gyanendra te onttroon en 'n [[Kommunisme|kommunistiese]] nasie te stig, soos die Volksrepubliek China na die [[Chinese Burgeroorlog]]. Ondanks die feit dat Gyanendra buitelandse steun geniet het, het die rebelle steeds meer gebied gewen. Op 21 November 2006 is 'n vredesooreenkoms tussen die demokratiese regering en die Maoïstiese rebelle gesluit.

Op 28 Desember 2007 het 'n oorgrote meerderheid van die Nepalese parlement vir die afskaffing van die monargie gestem. Die Nepalese Grondwetgewende Vergadering het op 28 Mei 2008 besluit om hierdie wet amptelik in werking te stel, waarmee die Koninkryk Nepal verander is na die Demokratiese Federale Republiek Nepal.

=== Politieke partye ===
[[Lêer:Kathmandu-35.JPG|duimnael|links|Die Singha Durbar-paleis, setel van die Nepalese regering in Katmandoe]]
Sedert die einde van die 1940's bestaan die politiek in Nepal uit drie verskillende politieke strominge:
* Kongres: Die Nepalese Kongresparty is 'n gematigde [[Sosialisme|sosialistiese]] party, waarin die Koirala-familie heelwat invloed besit, soos die huidige premier [[Khadga Prasad Oli]]. Hulle was vroeër voorstanders van 'n [[grondwetlike monargie]] in die land, maar sedert die beëindiging van die burgeroorlog het die party die idee van die vorming van 'n republiek in Nepal aanvaar.
* Kommuniste: Die Kommunistiese Party van Nepal is reeds in 1949 gestig, maar word eers later 'n dominante politieke party in die parlement. Die Kommunistiese Party van Nepal verbrokkel in 1994, waaronder ook die Maoïstisme. Hierdie party beywer hom vir die beëindiging van die burgeroorlog buite die parlementêre sisteem.
* Rojaliste: Die Rastriya Prajatantra Party is 'n regse, pro-monargistiese politieke party in Nepal. Tydens die laaste verkiesing in 2008 verower die party 8 van die 601 setels in die parlement.

=== Bestuursindeling ===
[[Lêer:Province Map of Nepal.svg|duimnael|links|Kaart van Nepal se sewe provinsies]]
Nepal word staatkundig onderverdeel in sewe provinsies, wat op hul beurt weer onderverdeel word in 77 distrikte.

{| class="wikitable sortable"
|+
|- style="background:#98fb98;"
! scope="col" | No.
! scope="col" | Provinsies
! scope="col" | Hoofstad
! scope="col" | Distrikte
! scope="col" | Oppervlakte<br />(km²)
! scope="col" | Bevolking<br />(2011)
! scope="col" | Digtheid<br />(/km²)
|-
| 1 || Provinsie No. 1 || Biratnagar || 14 || 25&nbsp;905&nbsp;km² || 4&nbsp;534&nbsp;943 || 175
|-
| 2 || Provinsie No. 2 || Janakpur || 8 || 9&nbsp;661&nbsp;km² || 5&nbsp;404&nbsp;145 || 559
|-
| 3 || Provinsie No. 3 || Hetauda || 13 || 20&nbsp;300&nbsp;km² || 5&nbsp;529&nbsp;452 || 272
|-
| 4 || Gandaki Pradesh || Pokhara || 11 || 21&nbsp;504&nbsp;km² || 2&nbsp;413&nbsp;907 || 112
|-
| 5 || Provinsie No. 5 || Butwal || 12 || 22&nbsp;288&nbsp;km² || 4&nbsp;891&nbsp;025 || 219
|-
| 6 || Karnali Pradesh || Birendranagar || 10 || 27&nbsp;984&nbsp;km² || 1&nbsp;168&nbsp;515 || 41
|-
| 7 || Sudurpashchim Pradesh || Godawari || 9 || 19&nbsp;539&nbsp;km² || 2&nbsp;552&nbsp;517 || 130
|-
! ''Totaal''
! Nepal
! [[Katmandoe]]
! 77
! 147&nbsp;181&nbsp;km²
! 26&nbsp;494&nbsp;504
! 180
|}

== Bevolking ==
[[Lêer:Nepal ethnic groups.png|duimnael|links|Etniese kaart van Nepal]]
[[Lêer:Baba in Nepal.jpg|duimnael|'n Nepalese sadhoe]]
Die bevolking van Nepal woon vernaamlik in die lae gebiede langs die grens met Indië en in die vallei rondom Katmandoe. Die gemiddelde lewensverwagting in Nepal is 65,46 jaar. Die bevolking groei met ongeveer 1,281% per jaar.

Die land huisves talle [[etniese groep]]e, waaronder die Newards, Bhote, Rai, Limbu, [[Sjerpa]], Gurung, Tamang, Magar, Thakali, Brahman en ander.

Die meerderheid van die bevolking (81,3%) is aanhangers van Hindoeïsme. [[Boeddhisme]] speel ook 'n groot rol, met volgelinge wat 9% van die bevolking uitmaak. Verder hang 4,4% [[Islam]] aan, 3% die inheemse [[Kirant-geloof]] aan en 1,4% [[Christendom]].

Op 19 Mei 2006 het die Huis van Afgevaardigdes van Nepal aangekondig dat daar voortaan 'n skeiding tussen kerk en staat sou wees, alhoewel die land steeds die enigste amptelike Hindoe-land ter wêreld bly.

Nepal se amptelike taal op federale vlak is Nepalees en word, volgens die 2011-sensus, deur ongeveer 44,6% van die bevolking gepraat. Dié taal word in die [[Devanagari]]skrif geskryf en stam van die antieke [[Sanskrit]]taal af. Naas Nepalees word daar ook ander plaaslike tale en [[dialek]]te gepraat, soos [[Maithili]] (11,7%), [[Bhojpuri]] (6,0%), Tharu (5,8%), Tamang (5,1%), [[Newari]] (3,2%), Bajjika (3%), Magar (3,0%), Doteli (3,0%) en [[Oerdoe]] (2,6%).<ref>{{en}} {{cite web |url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/wphc/Nepal/Nepal-Census-2011-Vol1.pdf |title=National Population and Housing Census 2011 |publisher=Regering van Nepal |accessdate=9 Julie 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200210183547/https://unstats.un.org/unsd/demographic/sources/census/wphc/Nepal/Nepal-Census-2011-Vol1.pdf |archive-date=10 Februarie 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nepal/|title=Nepal|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=12 Maart 2023}}</ref> Die een of ander taal dien as 'n amptelike taal in verskeie provinsies van Nepal.

== Geografie en klimaat ==
[[Lêer:Köppen climate types of Nepal.svg|duimnael|links|Klimaatsones in Nepal volgens die [[Köppen-klimaatklassifikasie]]]]
[[Lêer:Nepal topo en.jpg|duimnael|Topografiese kaart van Nepal]]
[[Lêer:Un-nepal.png|duimnael|Kaart van Nepal]]
'n Groot gedeelte van Nepal is baie bergagtig en word deur die Himalaja gekenmerk. Agt van die tien hoogste [[berg]]e ter wêreld is in Nepal geleë, waaronder ook die hoogste, Berg Everest, gevolg deur [[Kangchenjunga]], [[Lhotse]], [[Makalu]], [[Cho Oyu]], [[Dhaulagiri]], [[Manaslu]] en [[Annapurna]]. Net [[K2]] en [[Nanga Parbat]], onderskeidelik die tweede en negende hoogste berg ter wêreld, is in [[Pakistan]] en dus buite Nepal geleë.

In die suide van Nepal, langs die grens met Indië, is laerliggende gebiede. Ongeveer 20% van die land se oppervlak kan vir [[landbou]] benut word. Nepal word van suid na noord in drie gebiede gedeel, die laagland in die suide, heuwels en lae berge in die middel en die Himalaja in die noorde.

As gevolg van die groot hoogteverskille besit die land uiteenlopende [[klimaat]]sgebiede, van 'n hoë bergklimaat in die Himalaja, tot 'n subtropiese klimaat langs die grens met Indië.

Die ooste van Nepal kry ongeveer 2&nbsp;500&nbsp;mm [[reën]] per jaar, terwyl die sentrale deel rondom Katmandoe ongeveer 1&nbsp;420&nbsp;mm per jaar kry en die westelike gebiede ongeveer 1&nbsp;000&nbsp;mm.

{| style="border:1px solid #8888aa; background:#f7f8ff; padding:5px; font-size:85%; margin:auto; text-align:center;"
|+ style="font-size:125%;|'''Nepal se hoogste berge'''<ref>{{en}} {{cite web |url=http://himalayanecotrek.com/travel-guide/peaks-of-nepal/ |title=Peaks of Nepal |series=Travel Guide |publisher=Himalayan Echo Trek and Travel |accessdate=13 Desember 2014 |archive-date= 7 Junie 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190607175912/https://himalayanecotrek.com/travel-guide/peaks-of-nepal/ |url-status=dead}}</ref>
! style="text-align: center;" | Berg
! colspan="2" style="text-align:center; background:rgb(204, 153, 51); text-align:center;" | Hoogte
! style="text-align:center; background:rgb(204, 153, 51); text-align:center;" | Afdeeling
! colspan="2" style="text-align:center; background:rgb(204, 153, 51); text-align:center;" | Ligging
|-
| [[Berg Everest]]<br />(wêreldwyd hoogste)
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;848&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 29&nbsp;029&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Khumbu Mahalangur
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Khumjung VDC, Solukhumbu-distrik,<br />Sagarmatha-sone (Nepalees-Chinese grens)
|-
| [[Kangchenjunga]]<br />(derde hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;586&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 28&nbsp;169&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Noordelike Kanchenjunga
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Lelep VDC / Yamphudin VDC, Taplejung-distrik,<br />Mechi-sone (Nepal-Sikkim-grens)
|-
| [[Lhotse]]<br />(vierde hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;516&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 27&nbsp;940&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Everest groep
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Khumjung VDC, Solukhumbu-distrik,<br />Sagarmatha-sone (Nepalees-Chinese grens)
|-
| [[Makalu]]<br />(vyfde hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;462&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 27&nbsp;762&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Makalu Mahalangur
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Makalu VDC, Sankhuwasabha-distrik,<br />Kosi-sone (Nepalees-Chinese grens)
|-
| [[Cho Oyu]]<br />(sesde hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;201&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 26&nbsp;906&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Khumbu Mahalangur
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Khumjung VDC, Solukhumbu-distrik,<br />Sagarmatha-sone (Nepalees-Chinese grens)
|-
| [[Dhaulagiri]]<br />(sewende hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;167&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 26&nbsp;795&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Dhaulagiri
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Mudi VDC / Kuinemangale VDC,<br />Myagdi-distrik, Dhawalagiri-sone
|-
| [[Manaslu]]<br />(agtste hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;156&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 26&nbsp;759&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Mansiri
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Samagaun VDC, Gorkha-distrik / Dharapani VDC,<br />Manang-distrik, Gandaki-sone
|-
| [[Annapurna]]<br />(tiende hoogste)
| style="text-align:center;background:rgb(143, 177, 172);" | 8&nbsp;091&nbsp;m
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | 26&nbsp;545&nbsp;vt
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Annapurna
| style="text-align:center; background:rgb(143, 177, 172);" | Ghandruk VDC, Kaski-distrik,<br />Gandaki-sone / Narchyang VDC,<br />Myagdi-distrik, Dhawalagiri-sone
|}

== Ekonomie ==
[[Lêer:Kathmandu street.jpg|duimnael|'n Straattoneel in Katmandoe]]
[[Lêer:Verschmutztes Kathmandu.jpg|duimnael|'n Besoedelde rivier in Katmandoe]]
[[Lêer:Sauraha-079.JPG|duimnael|Nepalese vroue plant [[rys]]]]
Nepal is 'n [[ontwikkelende land]] met 'n lae gemiddelde inkomste. In 2001 was die gemiddelde jaarlikse persoonlike inkomste slegs 240 [[Amerikaanse dollar]].
* [[Bruto binnelandse produk|BBP]]: $5,6 miljard ($240 per persoon)
* Jaarlikse BBP-groei: 6,5%
* Verdeling van BBP: landbou 40%, [[nywerheid]] 22%, [[dienste]] 37%
* Buitelandse skuld: $2,8 miljard
* Uitvoerprodukte: goiing, tapyte, [[tekstiel]], kunsvleit
* Invoerprodukte: [[masjinerie]] en vervoermiddels (19%), [[chemie]]se en [[Geneesmiddel|farmaseutiese]] produkte (12%)
* Uitvoere na: [[Duitsland]] (34%), [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] (33%) (1996)
* Invoere vanuit: [[Indië]] (27%), [[Hongkong]] (15%), [[Japan]] (11%) (1996)

=== Werklike armoede ===
Heelwat mense in die stede en op die platteland ken [[armoede]]. Volgens die ontwikkelingsprogramme van die [[Verenigde Nasies]] leef 30,9% van die bevolking in Nepal onder die broodlyn.<ref>{{en}} [http://hdr.undp.org/en/media/HDI_2008_EN_Tables.pdf UNDP: Human development indices – Table 3: Human and income poverty (Population living below national poverty line (2000–2007)]</ref>

=== Landbou ===
Landbou is die belangrikste deel van die ekonomie en verskaf werk aan byna 80% van die bevolking. Die waardetoevoeging van die landbou bedra ongeveer 40% van die [[Bruto binnelandse produk]] (BBP). Landbouproduksie styg met ongeveer 5% per jaar, wat meer is as die bevolkingsgroei van 2,3%.

=== Nywerheid ===
Nywerhede verwerk meestal landbouprodukte soos goiing, [[suiker]]riet, [[tabak]] en [[graan]]. Die vervaardiging van [[tekstiel]] en tapyte ondervind ook snelle groei. Byna 80% van die waarde van uitvoere bestaan uit industriële produkte. Die waarde van die industrie bedra ongeveer 22% van die BBP.

=== Toerisme ===
[[Toerisme]] is 'n belangrike bron van inkomste vir die land. Buitelandse toeriste word veral deur die ongereptheid van die land en die Himalaja aangetrek. Toerisme is ook een van die min sektore waarin buitelandse belegging in Nepal plaasvind.

== Sport ==
[[Lêer:Nepali National Cricket team.JPG|duimnael|Die [[Nepalese nasionale krieketspan]] tydens die Krieketwêreldliga se afdeling drie in [[Bermuda]], 2013]]
[[Sokker]] is Nepal se gewildste [[sport]]soort,<ref>{{en}} {{cite web |title=Football at the heart of the Himalayas |url=https://www.fifa.com/theclub/news/newsid=93201/ |publisher=[[FIFA]] |date=5 Maart 2009 |accessdate=9 Julie 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190309114140/https://www.fifa.com/theclub/news/newsid=93201/ |archive-date=9 Maart 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> gevolg deur [[krieket]]. [[Vlugbal]] is Nepal se amptelike nasionale sportsoort.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://english.onlinekhabar.com/2017/05/23/400702 |title=It’s official: Volleyball is the national sport of Nepal |publisher=OnlineKhabar |date=23 Mei 2017 |quote=The government on Monday decided to recognize volleyball as the national sport of Nepal. |archive-url=https://web.archive.org/web/20170701053455/http://english.onlinekhabar.com/2017/05/23/400702 |archive-date=1 Julie 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>

Krieket het tydens die onlangse jare in Nepal 'n sterk groei ervaar – veral te danke aan die nabyheid en invloed van die Suid-Asiatiese groot krieketnasies – en geniet internasionale erkenning. Op 28 Junie 2014 het die [[Internasionale Krieketraad]] [[Twintig20|T20I-status]] aan die [[Nepalese nasionale krieketspan]] toegeken<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/nepal-netherlands-get-t20-international-status-756175 |title=Nepal, Netherlands get T20 international status |publisher=ESPNcricinfo |date=28 Junie 2014 |accessdate=12 Maart 2023}}</ref> en op 15 Maart 2018 [[Internasionale eendagwedstryd|EDI-status]].<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/biggest-day-in-nepal-cricket-history-khadka-1140423 |title='Biggest day in Nepal cricket history' – Khadka |publisher=ESPNcricinfo |author=Peter Della Penna |date=15 Maart 2018 |accessdate=12 Maart 2023}}</ref> Nepal kon nog nie vir 'n [[krieketwêreldbeker]] kwalifiseer nie; tydens beide die [[T20I-wêreldbeker 2014]] en [[T20I-wêreldbeker 2024]] is hulle in die eerste rondte uitgeskakel. In teenstelling met ander kleiner krieketlande, waar spanne grootliks uit buitelanders bestaan, behels Nepal se nasionale span inheemse spelers wat krieket gewoonlik tuis aangeleer het.<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.espncricinfo.com/story/nepal-looks-to-make-case-as-neutral-venue-760605 |title=Nepal looks to make case as neutral venue |publisher=ESPNcricinfo |author=Bishen Jeswant |date=16 Julie 2014 |accessdate=12 Maart 2023}}</ref>

Die Nepalese nasionale sokkerspan kon tot dusver nog nie vir 'n [[FIFA]] [[Sokker-Wêreldbeker]] kwalifiseer nie. In 2015 het Nepal sy eerste internasionale trofee verower en die o/19 SAFF kampioenskap gewen; 2017 het hulle dié titel suksesvol verdedig. Daarbenewens het Nepal in 2016 die Bangabandhu goue beker verower.

== Sien ook ==
* [[Nepalese aardbewing van 2015]]

== Verwysings ==
{{Verwysings|4}}

== Bronnelys ==
; Algemeen
* {{en}} {{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Nepal|title=Nepal|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]|accessdate=12 Maart 2023}}
* {{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nepal/|title=Nepal|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=12 Maart 2023}}

== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Nepal}}
* {{en}} [https://www.nepal.gov.np/ Amptelike webwerf van die Nepalese regering]

{{Lande van Asië}}
{{Normdata}}
{{nl-vertaal|Nepal}}

[[Kategorie:Nepal| ]]
Sjablone wat op hierdie bladsy gebruik word:
Nepal (wys bronkode) (half-beskerm)
Sjabloon:Audio (wysig)
Sjabloon:Cite web (wysig)
Sjabloon:Column-count (wysig)
Sjabloon:Commons (wysig)
Sjabloon:Commons-kategorie (wysig)
Sjabloon:CommonsKategorie (wysig)
Sjabloon:EditAtWikidata (wysig)
Sjabloon:En (wysig)
Sjabloon:If then show (wysig)
Sjabloon:Inligtingskas Land (wysig)
Sjabloon:Kleur (wysig)
Sjabloon:Koördinate (wysig)
Sjabloon:Lande van Asië (wysig)
Sjabloon:Navigasieboks (wysig)
Sjabloon:Nl-vertaal (wysig)
Sjabloon:Normdata (wys bronkode) (half-beskerm)
Sjabloon:Smallsup (wysig)
Sjabloon:Susterprojek (wysig)
Sjabloon:Sykas (wysig)
Sjabloon:Taalaanduiding (wysig)
Sjabloon:Titled-click (wys bronkode) (beskermd)
Sjabloon:Vertaalvanaf/Ikoon (wysig)
Sjabloon:Verwysings (wysig)
Sjabloon:Wikivoyage (wysig)
Sjabloon:Wins (wysig)
Module:Arguments (wysig)
Module:Citation/CS1 (wysig)
Module:Citation/CS1/COinS (wysig)
Module:Citation/CS1/Configuration (wysig)
Module:Citation/CS1/Date validation (wysig)
Module:Citation/CS1/Identifiers (wysig)
Module:Citation/CS1/Utilities (wysig)
Module:Citation/CS1/Whitelist (wysig)
Module:Citation/CS1/styles.css (wysig)
Module:Coordinates (wysig)
Module:Coordinates/styles.css (wysig)
Module:EditAtWikidata (wysig)
Module:I18n (wysig)
Module:Kontroleer vir ongeldige parameters (wysig)
Module:Math (wysig)
Module:Navbar (wysig)
Module:Navbar2 (wysig)
Module:Navbox (wysig)
Module:Navigasieboks (wysig)
Module:No globals (wysig)
Module:Normdata (wysig)
Module:ResolveEntityId (wysig)
Module:Sykas (wysig)
Module:WikidataIB (wysig)
Module:WikidataIB/i18n (wysig)
Module:WikidataIB/nolinks (wysig)
Module:WikidataIB/titleformats (wysig)
Module:Yesno (wysig)
Keer terug na Nepal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Nepal"